Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu 8 vấn đề khó khăn, đề xuất 8 nhóm giải pháp cứu doanh nghiệp

Hội nghị trực tuyến toàn quốc Thủ tướng Chính phủ làm việc với các doanh nhân, đại diện doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp và các bộ, ban ngành, địa phương đã chính thức khép lại với rất nhiều khó khăn, rất nhiều “nút thắt” đã tìm được giải pháp tháo gỡ kịp thời.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết đợt tái bùng phát dịch lần thứ tư diễn biến phức tạp và kéo dài đẩy các doanh nghiệp đến bên bờ vực thẳm. Số liệu thống kê cho thấy trong tháng 7/2021 số doanh nghiệp thành lập mới giảm tới 34% so với cùng kỳ năm ngoái; lũy kế 7 tháng đầu năm nay, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới chỉ tăng 0,8% so với cùng kỳ năm ngoái và cũng là mức tăng thấp nhất trong giai đoạn 2016-2020.

Đáng chú ý, đợt tái bùng phát dịch lần thứ tư đã xâm nhập và lây lan trong các khu công nghiệp, khu chế xuất phía Nam – khu vực kinh tế năng động nhất nhất cả nước; dẫn đến nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng, chuỗi lao động, sản xuất quy mô lớn, ảnh hưởng lớn đến kinh tế địa phương và cả nước. Hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp bị đình trệ, thua lỗ, đời sống nhân dân nói chung và công nhân nói riêng gặp khó khăn… Không ít doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động, đóng cửa, rút khỏi thị trường.

Từ thực tiễn này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã nhận diện 8 vấn đề khó khăn mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt (tổng cầu giảm mạnh khiến các đơn hàng, hợp đồng, sản lượng đều sụt giảm; doanh thu giảm trên diện rộng; thiếu hụt dòng tiền; chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển tăng cao; chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu bị gián đoạn, đình trệ cục bộ; lưu thông hàng hóa gặp khó khăn; khó khăn về lao động và chuyên gia; khó khăn trong tiếp cận các chính sách hỗ trợ của nhà nước); từ đó kiến nghị các nhóm giải pháp tháo gỡ khó khăn trong ngắn hạn cũng như dài hạn, tích cực đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp qua cơn bĩ cực.

Cụ thể theo người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự báo trong thời gian tới dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp và kéo dài với nhiều biến chủng mới, tốc độ lây lan nhanh. Trong khi đó thị trường vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi hoặc đang phục hồi rất chậm; nguy cơ cao sản xuất sẽ bị đình trệ, chuỗi cung ứng đứt gãy, hoạt động sản xuất trong nước cũng như toàn cầu chưa thể phục hồi trong ngắn hạn. Đặc biệt làn sóng người lao động di chuyển khỏi tỉnh, thành phố lớn dễ dẫn tới nguy cơ cao thiếu hụt nguồn lao động, đặc biệt là lao động có kỹ năng, tay nghề…Trước tình hình này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Chính phủ tập trung thực hiện các nhóm giải pháp trong ngắn và dài hạn, tạo nền tảng hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất.

Cụ thể đối với nhóm chính sách ngắn hạn cần tập trung vào 4 nhóm chính.

Thứ nhất, thực hiện các biện pháp, phòng chống dịch Covid-19 linh hoạt, hiệu quả, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh; ưu tiên tiêm vaccine ở những khu vực có nguy cơ dịch bệnh cao, tập trung cho các chuỗi cung ứng, công nhân trong các khu, cụm công nghiệp, lao động trong một số lĩnh vực có tiếp xúc cao; cho doanh nghiệp tự mua dụng cụ tự xét nghiệm để chủ động hơn; đẩy mạnh việc công nhận hộ chiếu vaccihe; áp dụng chứng chỉ tiêm vaccine…

Thứ hai, đảm bảo lưu thông hàng hoá thông suốt, không để chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị bị gián đoạn. Thực hiện “luồng xanh” hàng hóa quốc gia, liên tỉnh, liên vùng, kiểm soát bằng công nghệ và áp dụng quy tắc vận tải an toàn phòng chống dịch Covid-19 để lưu thông nhanh nhất, thuận lợi nhất; thống nhất các quy tắc phân loại chống dịch Covid chung trên cả nước, tránh tình trạng địa phương hoá quá mức, gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp.

Thứ ba, hỗ trợ cắt giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn về dòng tiền cho doanh nghiệp. Theo đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị nghiên cứu, sửa đổi các chính sách về phí công đoàn, phí bảo trì đường bộ, giá bán điện cho ngành du lịch về dài hạn; nghiên cứu đề xuất tiếp tục có các giải pháp mạnh mẽ hơn đối với để hỗ trợ tái cấu trúc nợ, gia hạn các khoản nợ cũ; giảm lãi suất cho các khoản vay; khẩn trương triển khai các chính sách hỗ trợ về giãn, giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp với giá trị khoảng 20.000 tỷ đồng và giảm tiền thuê đất khoảng 700 tỷ đồng sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua;

Thứ tư, tháo gỡ khó khăn về lao động, chuyên gia, trong đó hướng dẫn tổ chức triển khai có hiệu quả gói chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động giá trị khoảng 26.000 tỷ đồng; đồng thời khẩn trương hoàn thiện quy trình nhập cảnh mới áp dụng với các chuyên gia vào Việt Nam vận hành sản xuất, kinh doanh, đặc biệt đối với đối tượng đã được tiêm chủng, giảm thời gian cách ly xuống mức thấp nhất.

Đối với nhóm chính sách dài hạn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đề xuất 4 nhóm giải pháp hỗ trợ chủ yếu.

Thứ nhất, xây dựng chính sách phát triển doanh nghiệp có tính chiến lược, khai thác lợi thế ngành, lĩnh vực để đón bắt cơ hội nhằm phục hồi nền kinh tế; có chính sách thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn, đóng vai trò dẫn dắt; phát triển công nghiệp hỗ trợ trong các ngành công nghiệp ưu tiên; giải pháp dài hạn và bền vững về đảm bảo ổn định nguồn nguyên vật liệu đầu vào cho các ngành sản xuất chế tạo; phát triển chuỗi giá trị trong ngành nông nghiệp, chế biến thực phẩm nhằm tạo giá trị gia tăng cao

Thứ hai, nâng cao hiệu quả triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa; rà soát, tháo gỡ vướng mắc pháp lý; đơn giản hóa tối đa các quy trình, thủ tục hành chính hiện tại, xem xét áp dụng các quy trình xuất, nhập khẩu ưu tiên.

Thứ ba, thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh triển khai phát triển kinh tế số; hỗ trợ phát triển các nền tảng thương mại điện tử; các ứng dụng công nghệ giao dịch thanh toán điện tử, hậu cần giao nhận… nghiên cứu giao hoặc đặt hàng các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam phát triển các giải pháp, nền tảng công nghệ số.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả hoạt động và khai thác dư địa của khu vực doanh nghiệp nhà nước; nghiên cứu, xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách theo hướng đổi mới quản lý của chủ sở hữu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhà nước được hoạt động bình đẳng, chủ động và cạnh tranh với các doanh nghiệp khác. Đồng thời nghiên cứu, đề xuất việc củng cố, phát triển một số tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn hoạt động hiệu quả, có vai trò dẫn dắt trong giai đoạn tới.

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro cùng chia sẻ, Đảng, Nhà nước và Chính phủ luôn quan tâm đồng hành, thấu hiểu và sẻ chia khó khăn với cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân. Với tinh thần đó, Chính phủ đang làm và nỗ lực hết sức có thể để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp, đặt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp. “Càng trong gian nan, thử thách, chúng ta càng phải giữ vững bản lĩnh và niềm tin, quyết tâm không để khủng hoảng y tế, khủng hoảng kinh tế – xã hội, phấn đấu cao nhất đưa đất nước trở lại bình thường trong thời gian nhanh nhất” – Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh

Duy Mạnh