Ảnh hường từ lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ

Theo Nomura Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, vừa ra lệnh cấm vận chuyển gạo tấm – một động thái sẽ gây ảnh hưởng khắp châu Á.

Trong một nỗ lực để kiểm soát giá nội địa, chính phủ đã cấm xuất khẩu gạo tấm và đánh thuế xuất khẩu 20% đối với một số loại gạo bắt đầu từ ngày 9 tháng 9.

Nomura cho biết tác động đến châu Á sẽ không đồng đều, và Philippines và Indonesia sẽ dễ bị ảnh hưởng nhất bởi lệnh cấm.

Ấn Độ chiếm khoảng 40% lượng gạo xuất khẩu toàn cầu, xuất khẩu sang hơn 150 quốc gia.

Xuất khẩu đạt 21,5 triệu tấn vào năm 2021. Con số này nhiều hơn tổng số lô hàng từ bốn nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất tiếp theo – Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Mỹ.

Tuy nhiên, sản lượng đã giảm 5,6% so với cùng kỳ năm trước kể từ ngày 2 tháng 9 do lượng mưa gió mùa dưới mức trung bình, ảnh hưởng đến thu hoạch.

Sonal Varma, nhà kinh tế trưởng của công ty dịch vụ tài chính Nomura, cho biết đối với Ấn Độ, tháng 7 và tháng 8 là những tháng “quan trọng nhất” đối với lượng mưa, vì chúng xác định lượng lúa được gieo. Năm nay, các đợt mưa gió mùa không đều trong những tháng đó đã làm giảm sản lượng.

Các bang sản xuất gạo lớn của Ấn Độ như Tây Bengal, Bihar và Uttar Pradesh đang nhận được lượng mưa ít hơn từ 30% đến 40%, theo Varma cho biết. Mặc dù lượng mưa tăng lên vào cuối tháng 8, “việc gieo [lúa] càng bị trì hoãn, thì nguy cơ năng suất sẽ thấp hơn”.

Đầu năm nay, quốc gia Nam Á này đã hạn chế xuất khẩu lúa mì và đường để kiểm soát giá nội địa tăng do cuộc chiến Nga-Ukraine khiến thị trường lương thực toàn cầu rơi vào tình trạng hỗn loạn.

Chính phủ Ấn Độ gần đây đã thông báo rằng sản lượng gạo trong mùa gió Tây Nam từ tháng 6 đến tháng 10 có thể giảm từ 10 đến 12 triệu tấn, điều này ngụ ý rằng năng suất cây trồng có thể giảm tới 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Báo cáo của Nomura được công bố gần đây viết: “Llệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến các quốc gia nhập khẩu từ Ấn Độ và gián tiếp đến tất cả các nhà nhập khẩu gạo, vì tác động của nó đối với giá gạo toàn cầu”.

Kết quả từ Nomura cho thấy giá gạo vẫn ở mức cao trong năm nay, với mức tăng giá trên các thị trường bán lẻ đạt khoảng 9,3% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 7, so với mức 6,6% vào năm 2022. Lạm phát giá tiêu dùng (CPI) đối với gạo cũng tăng 3,6% theo năm tính đến tháng 7, tăng từ 0,5% vào năm 2022.

Philippines, quốc gia nhập khẩu hơn 20% nhu cầu tiêu thụ gạo, là quốc gia ở châu Á có nguy cơ tăng giá cao nhất, theo Nomura cho biết.

Là nhà nhập khẩu ròng hàng hóa lớn nhất châu Á, gạo và các sản phẩm từ gạo chiếm 25% thị phần trong rổ lương thực CPI của nước này, và là tỷ trọng cao nhất trong khu vực, theo Statista.

Nomura cho biết Thái Lan và Việt Nam sẽ thu được nhiều lợi nhuận từ lệnh cấm của Ấn Độ. Đó là vì họ là nhà xuất khẩu gạo lớn thứ hai và thứ ba trên thế giới, khiến họ trở thành lựa chọn thay thế có khả năng nhất cho các quốc gia đang tìm cách lấp đầy khoảng trống.

Tổng sản lượng gạo của Việt Nam là khoảng 44 triệu tấn vào năm 2021, với xuất khẩu mang lại 3,133 tỷ đô la, theo một báo cáo được công bố vào tháng 7 của công ty nghiên cứu Global Information.

Bảo Anh