Xây thương hiệu cho mật ong Việt – Hành trình còn lắm gian nan…
Mặc dù mật ong Việt đang thuộc top đầu thế giới về chất lượng và đứng thứ nhì châu Á về sản lượng song giá thành xuất khẩu lại rơi vào mức thấp nhất là do phần lớn mật ong Việt Nam mới chỉ xuất thô và chưa có thương hiệu nào được quốc tế biết đến…
Từ giữa tháng 6/2020 đến nay, đều đặn mỗi tháng Công ty Bee Happy Trần Mao (Đà Lạt) đều xuất khoảng 50 kg sữa ong chúa Lâm Đồng sang Hàn Quốc. Tất cả khối lượng sữa ong chúa “Bee Happy” xuất khẩu đều đảm bảo các chỉ tiêu chất lượng tuyệt đối an toàn thực phẩm, được người tiêu dùng Hàn Quốc ưa chuộng về hương vị đặc trưng kết tinh từ một vùng khí hậu, thổ nhưỡng đa dạng các loại hoa, trái của cao nguyên Lâm Đồng…Trong biên bản ghi nhớ bước sang năm 2021, dự kiến sản lượng tiêu thụ của đối tác Hàn Quốc sẽ gia tăng lên hàng tháng với tỷ lệ đáng kể hơn. Đặc biệt, cung từ năm 2021 trở đi, đối tác Hàn Quốc còn thỏa thuận mở rộng tiêu thụ các sản phẩm từ việc nuôi ong mật của nông hộ liên kết mang thương hiệu Trần Mao, Đà Lạt như phấn hoa, mật ong nguyên chất, viên sữa ong chúa… chế biến theo tiêu chuẩn GMP trong sản xuất thực phẩm chức năng toàn cầu…
Theo chia sẻ của đại diện Bee Happy Trần Mao, đối tác của Công ty là một doanh nghiệp trực thuộc tập đoàn chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp đến từ Hàn Quốc. Trước khi quyết định ký kết hợp đồng, đối tác đến từ Hàn Quốc đã có một thời gian nhiều tháng tìm hiểu về chỉ tiêu chất lượng của sản phẩm sữa ong chúa “Bee Happy” Trần Mao Đà Lạt. Cụ thể, trên hồ sơ chứng nhận sữa ong chúa “Bee Happy” Trần Mao được đối tác quan tâm gồm: 16 chỉ tiêu phân tích của Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt về hàm lượng protein, hàm lượng carbonhydrate, năng lượng, chất béo, độ ẩm… đảm bảo chất lượng an toàn; xác nhận của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) về Bản Công bố thực phẩm bảo vệ sức khỏe: Sữa ong chúa Trần Mao phù hợp với tiêu chuẩn của nhà sản xuất…
Còn theo chia sẻ của đối tác Hàn Quốc, người dân xứ Kim Chi hầu như có thói quen sử dụng sữa ong chúa hàng ngày vào mỗi buổi sáng, nhất là phụ nữ, để mong muốn duy trì sức khỏe và bảo vệ làn da sáng đẹp, giữ nét thanh xuân lâu bền…Đó là nguyên nhân đẩy lượng cầu tiêu dùng sữa ong chúa ở Hàn Quốc vượt xa so với lượng cung sản xuất nội địa. Chính vì vậy việc tìm đến thương hiệu sữa ong chúa Trần Mao ở Đà Lạt – Lâm Đồng nhằm góp phần bổ sung nguồn thực phẩm chức năng thiếu hụt ở xứ Hàn.
Cùng với các tên tuổi lâu năm như Apidona (Công ty Ong mật Đồng Nai), Vinapi (Công ty Ong Trung Ương), DakHoney (Công ty Ong mật Đắk Lắk)…, khoảng 5 năm trở lại đây, tại Việt Nam đã xuất hiện nhiều thương hiệu mật ong mới như Xuân Nguyên, Trường Thọ, Phương Nam, Honimore, Zemlya… Hiện nay, mật ong Việt đang thuộc top đầu thế giới về chất lượng và đứng thứ nhì châu Á về sản lượng, với tổng sản lượng xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 60.000 tấn (50.000 tấn mật ong, gần 1.000 tấn sáp ong). Mặc dù sản lượng mật ong xuất khẩu của Việt Nam đứng ở vị trí cao, nhưng giá mật ong của Việt Nam chỉ đạt 1,22 Euro/kg – mức giá thấp nhất về sản phẩm mật ong xuất khẩu. Nguyên nhân là do phần lớn mật ong Việt Nam mới chỉ xuất thô và chưa có thương hiệu nào được quốc tế biết đến
Thị trường tiêu thụ sản phẩm ong chủ yếu là Mỹ và các nước châu Âu, Nhật Bản. Đây là những thị trường khó tính, yêu cầu cao về chất lượng mật ong, nhưng với gần 5.000 tấn mật ong được xuất khẩu năm 2014 đã đưa kim ngạch xuất khẩu sản phẩm ong đạt 150 triệu USD thu được từ 12 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, trong 3 năm gần đây do nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan, xuất khẩu mật ong của Việt Nam đã giảm đáng kể cả về sản lượng và kim ngạch, gây khó khăn không nhỏ tới đời sống người nuôi ong và các doanh nghiệp xuất khẩu. Năm 2017 Việt Nam chỉ xuất khẩu được 39.000 tấn, thu về gần 70 triệu USD. Một trong những nguyên nhân là do người nuôi ong Việt Nam thiếu vốn để cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng, trong khi doanh nghiệp gặp khó khăn về chi phí kiểm định chất lượng xuất khẩu. Công ty Ong Hà Nội từng đầu tư phòng kiểm định trị giá hơn 1 tỉ đồng, nhưng chỉ kiểm nghiệm được 12/24 chỉ tiêu. Với các chỉ tiêu còn lại, Công ty phải gửi sang Đức kiểm nghiệm, tốn phí khoảng 1.250 USD mỗi lần lấy mẫu.
Tiến sĩ Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho biết nếu tính về tỷ suất xuất khẩu trong ngành chăn nuôi thì chăn nuôi ong đang cao nhất với khoảng 90% sản lượng. Cả nước hiện có khoảng 1 triệu đàn ong, tổng sản lượng trên 55.000 tấn/năm. Trong đó, khoảng 90% dành cho xuất khẩu sang Mỹ, EU, Nhật Bản, Thái Lan…Năm 2015, giá mật ong tăng tới 2.800 USD/ tấn. Giá mật ong cao khiến nhiều nơi đua nhau tăng sản lượng, nhưng các thị trường chính tiêu thụ mật ong lại rất chậm, ngành ong Việt Nam theo đó “lao đao”. Tính đến nay, giá xuất khẩu mật ong chỉ 1.400 USD/ tấn, giảm 40% so với đỉnh điểm, thấp nhất từ năm 2006 đến nay khiến toàn ngành mật ong Việt Nam gặp khó khăn. Nhiều hộ gia đình vùng ong không dám khai thác ong, vì không biết bán cho ai.
Kim Phương
