Trung Quốc vượt mặt Đài Loan để trở thành nguồn cung lớn nhất của Apple

Trung Quốc hiện tự hào có nhiều nhà cung cấp của Apple hơn bất kỳ quốc gia nào khác, một dấu hiệu cho thấy nỗ lực của Washington nhằm gỡ rối chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ và Trung Quốc hầu như không ảnh hưởng nhiều đến công ty công nghệ có giá trị nhất thế giới này.

Trong số 200 nhà cung cấp hàng đầu của Apple vào năm 2020, 51 nhà cung cấp có trụ sở tại Trung Quốc (bao gồm cả Hồng Kông). Danh sách nhà cung cấp của Apple được công bố vào tuần trước, tăng từ 42 vào năm 2018 và lần đầu tiên đánh bật Đài Loan khỏi vị trí hàng đầu…Apple đã không công bố dữ liệu cho năm 2019.

Danh sách nhà cung cấp của Apple bao gồm 98% chi tiêu của công ty vào vật liệu, sản xuất và lắp ráp trong năm tài chính trước đó. Mặc dù không tiết lộ giá trị mua sắm của từng công ty, nhưng báo cáo đóng vai trò như một thước đo về sự phụ thuộc của Apple vào các nhà cung cấp từ các khu vực khác nhau trên thế giới. Báo cáo đã được phát hành hầu như hàng năm kể từ năm 2013.

Apple được biết đến với các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe và sự gia tăng của các nhà cung cấp Trung Quốc nói lên khả năng sản xuất và công nghệ ngày càng tăng của đất nước, cũng như giá cả cạnh tranh của nó.

“Hầu hết các nhà cung cấp Trung Quốc có cách tiếp cận rất giống nhau”, một giám đốc chuỗi cung ứng của Apple nói với Nikkei Asia. Nhà cung cấp Trung Quốc giành được đơn đặt hàng bằng cách đưa ra mức giá rất thấp cho Apple mà các nhà cung cấp không phải Trung Quốc khó có thể tưởng tượng được, người quản lý cho biết. “Họ sẵn sàng nhận các doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận thấp mà các nhà cung cấp khác không muốn nhận. Bằng cách này, họ có thể dần dần thăng cấp bằng cách làm việc với Apple và sau đó có thể đấu thầu thêm doanh nghiệp vào lần sau”.

Tham gia vào chuỗi cung ứng của Apple, vị giám đốc này nói thêm, là “tấm vé vàng” để các nhà sản xuất trở thành những nhà cung cấp tốt nhất trên thế giới. Các nhà cung cấp có trụ sở tại Trung Quốc cũng đang nhanh chóng giúp Apple tăng cường sản xuất bên ngoài quốc gia này.

Số lượng nhà cung cấp của Apple tại Việt Nam đã tăng lên 21 vào năm ngoái từ 14 vào năm 2018, khi chiến tranh thương mại bắt đầu. Bảy trong số 21 công ty đó thuộc sở hữu của các công ty có trụ sở tại Trung Quốc hoặc Hồng Kông. Có thể kể đến nhà lắp ráp AirPods là Luxshare Precision Industry và GoerTek, cả hai đều đã sản xuất tai nghe không dây tại Việt Nam từ đầu năm 2020.

Hầu hết các nhà máy được Apple chứng nhận ở Việt Nam đều ở phía bắc đất nước, một khu vực đang phát triển các thiết bị điện tử tiêu dùng. Sự gia tăng của các nhà cung cấp Trung Quốc của Apple đã phải trả giá bằng các nhà cung cấp khác của nó.

Số lượng nhà cung cấp Nhật Bản đã giảm xuống còn 34 từ 43 trong năm 2017 và 38 vào năm 2018. Japan Display và Sharp (vẫn nằm trong danh sách) phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất màn hình Trung Quốc BOE Technology Group và Tianma Microelectronics, trong khi Sharp và Kantatsu đối đầu với Luxshare và Cowell trong mô-đun máy ảnh.

Đài Loan (quốc gia giữ vị trí đầu danh sách trong hơn một thập kỷ) cũng đang mất dần vị thế. 48 nhà cung cấp Apple của họ vào năm 2020 đã đưa hòn đảo này trở thành nhóm lớn thứ hai sau Trung Quốc và Hồng Kông, nhưng điều đó thể hiện sự sụt giảm so với 52 nhà cung cấp vào năm 2017. Con số này là 47 vào năm 2018.

Các nhà lắp ráp như Foxconn, được giao dịch chính thức là Hon Hai Precision Industry và Pegatron vẫn là những nhà cung cấp quan trọng của Apple nhưng cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ Trung Quốc.

Sau khi mua lại nhà máy lắp ráp iPhone từ Wistron vào năm ngoái, Luxshare hiện cũng kiểm soát công ty con Casetek Holdings và khung kim loại cho iPhone và MacBook của Pegatron, trong khi Inventec (nhà lắp ráp AirPods sớm nhất) đã mất một phần đáng kể trong việc kinh doanh vào tay Luxshare và GoerTek. Luxshare cũng đã đạt được lợi nhuận trong việc lắp ráp Apple Watch sau khi Quanta Computer quyết định ngừng kinh doanh vào năm ngoái.

Số lượng các nhà cung cấp có trụ sở tại Hoa Kỳ của Apple cũng đã giảm xuống 32 vào năm ngoái từ 37 vào năm 2017. Hầu hết các nhà cung cấp còn lại, chẳng hạn như 3M, Corning, Micron, Lumentum và Qualcomm, cung cấp các chất bán dẫn và vật liệu có giá trị cao khó thay thế.

Tuy nhiên, Apple vẫn là một trong những công ty tạo việc làm lớn nhất ở nước Mỹ, chịu trách nhiệm về 2 triệu việc làm trên tất cả 50 tiểu bang. Apple đã chi hơn 50 tỷ USD để mua từ hơn 9.000 nhà cung cấp và nhà sản xuất Hoa Kỳ vào năm ngoái.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng hy vọng giảm bớt sự phụ thuộc của Mỹ vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc bằng cách áp đặt thuế quan trừng phạt và đưa nhiều công ty Trung Quốc vào danh sách đen.

Cho đến nay, Apple đã cắt đứt quan hệ với một nhà cung cấp duy nhất của Trung Quốc, O-Film Technology, sau khi Washington đưa vào danh sách đen nhà sản xuất mô-đun cảm ứng và camera vì bị cáo buộc vi phạm nhân quyền liên quan đến thiểu số Hồi giáo Uyghur của Trung Quốc.

Những nỗ lực của Washington đã không ảnh hưởng rõ ràng đến sự tham gia của Apple với các nhà cung cấp Trung Quốc, bao gồm cả một số lượng lớn những người mới đến.

Việc các nhà cung cấp Trung Quốc sẵn sàng chuyển sản xuất sang các nước như Việt Nam và Ấn Độ phản ánh các vấn đề với môi trường đầu tư của chính Trung Quốc. Họ nói rằng chi phí lao động đang tăng và việc tuyển dụng đủ công nhân dây chuyền sản xuất trong các mùa cao điểm hàng năm ngày càng khó khăn hơn.

Thùy Dương