Tăng trưởng Trung Quốc chậm lại và những hệ lụy với nền kinh tế toàn cầu
Trung Quốc vốn được mệnh danh là “công xưởng của thế giới”, chính vì vậy khi tăng trưởng GDP của nước này chậm lại đã gây tác động tiêu cực lên nền kinh tế toàn cầu.
Qủa thật việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang dần suy yếu khiến các nước cung cấp dầu, đồng, quặng sắt cho Trung Quốc như Brazil, Chile, Australia…chới với. Đức, Đài Loan, Hàn Quốc cũng không nằm ngoài tầm ảnh hưởng bởi Trung Quốc ví như một thị trường tiêu thụ máy móc, ôtô và chất bán dẫn khổng lồ của các nước này; đồng thời cũng là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của công ty họ.
Đang chìm ngập trong lạm phát nên việc kinh tế Trung Quốc tăng chậm lại cũng được xem là tin xấu với Mỹ. Tuần trước Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell đã lên tiếng cảnh báo chiến sự Nga – Ukraine cộng hưởng cùng sự suy yếu của nền kinh tế Trung Quốc có thể làm trầm trọng thêm áp lực lạm phát ở Mỹ.
Carlos Casanova – Nhà kinh tế cấp cao về châu Á tại Union Bancaire Privée (Hong Kong) cảnh báo nhất cử nhất động của nền kinh tế Trung Quốc đều tác động đáng kể đến tăng trưởng toàn cầu. Thống kê của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho thấy năm 2021, Trung Quốc chiếm 18,1% GDP toàn cầu, cao hơn 27 thành viên của Liên minh châu Âu (17,8%) và chỉ đứng sau Mỹ (23,9%). Còn theo dữ liệu của Liên hợp quốc, năm 2020 nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chiếm gần 1/3 sản lượng sản xuất toàn cầu.
Tuy nhiên, dữ liệu vừa được công bố đầu tuần này cho thấy trong tháng 4/2022, việc các nhà máy ngừng hoạt động và nhu cầu toàn cầu suy yếu đã kéo hãm đà tăng trưởng xuất khẩu của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Cụ thể nhập khẩu quặng sắt giảm hơn 13% so với cùng kỳ, nhập khẩu đồng giảm 4%, nhập khẩu ôtô và khung gầm giảm 8%…
Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại đã tác động lan tỏa đến toàn cầu. Tại Mỹ, các dự án của công ty sản xuất và lắp đặt thiết bị thể thao cho trường học Bison (Lincoln – Nevada) đã bị đình trệ vì các nhà cung cấp không thể nhận thiết bị chuyển mạch và các linh kiện điện tử khác từ Trung Quốc.
Với Apple, việc Trung Quốc phong tỏa, chuỗi cung ứng bị gián đoạn có thể khiến doanh thu của ông lớn này “bay hơi” từ 4 tỷ – 8 tỷ USD. Đồng cảnh ngộ, bộ phận chăm sóc sức khỏe của General Electric đang phải đối mặt với các vấn đề về sản xuất và giao hàng vì sự cố ngừng hoạt động.
Tại Nhật Bản, những hạn chế về nguồn cung liên quan đến Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất máy chơi game điện tử của Sony và Nintendo. Ông Hiroki Totoki – Giám đốc Tài chính Sony cho biết sự kiện phong tỏa Thượng Hải đã gây khó khăn cho các công ty ở đây trong việc sản xuất và vận chuyển các bộ phận được sử dụng trong thiết bị của hãng.
Tại Australia, nhà sản xuất quặng sắt lớn thứ tư thế giới Fortescue Metals cho biết các đợt phong tỏa ở Trung Quốc đã ảnh hưởng đến nhu cầu thép và làm tăng chi phí vận chuyển hàng hóa…
Trong tháng 4/2022, xuất khẩu của Đài Loan và Hàn Quốc sang Trung Quốc giảm 3,9% so với tháng 3. Theo các chuyên gia của Goldman Sachs, một số nền kinh tế châu Á phụ thuộc lớn vào Trung Quốc nên rất dễ rơi vào cảnh suy thoái. Thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế cho thấy nguồn nguyên liệu đầu vào của Trung Quốc chiếm khoảng 5,2%, giá trị hàng hóa xuất khẩu của Hàn Quốc; tương tự tỷ lệ này với Đài Loan là 6,3% và Việt Nam là 14,4%.
Còn tại châu Âu, do tác động từ Trung Quốc cũng như hậu quả từ cuộc khủng hoảng Ukraine, sản lượng sản xuất của Đức trong tháng 3/2022 ghi nhận mức sụt giảm lớn nhất theo tháng kể từ khi đại dịch bùng nổ năm 2020.
Báo cáo của BMW cho thấy trong quý I/2022, sản lượng sản xuất của hãng đã giảm 19% so với cùng kỳ; lượng xe giao đến Trung Quốc cũng giảm khoảng 9%. Tương tự trong quý đầu năm, doanh thu của nhà sản xuất đồ thể thao Adidas tại Trung Quốc đã giảm 35% so với cùng kỳ năm ngoái do chi phí tìm nguồn cung và vận chuyển bị đội lên cao.
Ông Jorg Wuttke – Chủ tịch Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc cho biết thị trường hơn 1,4 tỷ dân giữ vai trò rất quan trọng đối với EU. Hiện có khoảng 900.000 việc làm ở Đức phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc; chưa kể các công ty Đức còn tuyển dụng gần 1 triệu lao động ở nước này.
Các chuyên gia kinh tế dự báo trong quý II/2022 nền kinh tế Trung Quốc sẽ thu hẹp hơn so với quý I và tỷ lệ thất nghiệp cũng sẽ tăng mạnh. Để đưa đất nước qua cơn khủng hoảng, các quan chức Trung Quốc đã cam kết phục hồi tăng trưởng bằng việc chi tiêu lớn cho các dự án cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên nhiều nhà kinh tế vẫn bày tỏ sự quan ngại rằng một khi vẫn áp dụng chính sách “Zero Covid” thì những nỗ lực khởi động lại nền kinh tế của chính phủ hoặc ngân hàng trung ương nước này rất khó phát huy hiệu quả
Mức độ tác động mà Trung Quốc gây ra cho nền kinh tế toàn cầu sẽ phụ thuộc vào mức độ suy thoái của chính họ. Cả Fortescue Metals và Rio Tinto đều bày tỏ tin tưởng chỉ một thời gian ngắn nữa nhu cầu tiêu dùng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ phục hồi. Một số nhà kinh tế thì kỳ vọng các biện pháp kích thích của chính quyền Bắc Kinh sẽ thúc đẩy tăng trưởng nhanh hơn vào cuối năm nay.
Thế Mạnh
