Tại sao Trung Quốc không hy sinh kinh tế để giải cứu Putin
Nga rõ ràng đang có Trung Quốc là một đồng minh để giải quyết những tia lửa địa chính trị trong xung đột với phương Tây về vấn đề Ukraine.
Tuy nhiên, đừng mong đợi Trung Quốc đưa ra nhiều hỗ trợ hơn ngoài những lời lẽ ủng hộ đối với nước láng giềng phía Bắc nếu Mỹ và châu Âu tiếp tục đe dọa đánh sập nền kinh tế Nga trong trường hợp Moscow tiến hành một cuộc xâm lược Ukraine. Mối quan hệ ngoại giao và quân sự của Bắc Kinh với Moscow có thể bền chặt, nhưng lòng trung thành về kinh tế của Trung Quốc có phần phức tạp hơn rất nhiều.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình vào thứ Sáu khi Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh khai mạc. Điện Kremlin mô tả cuộc gặp là ấm cúng và mang tính xây dựng, và các nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác sâu sắc hơn, theo thông tin mà hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa xã đăng tải. Tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Nga Rosneft cho biết họ đã đồng ý tăng nguồn cung cho Trung Quốc trong thập kỷ tới.
Tuy nhiên, những rủi ro đó có thể rất lớn nếu Nga xâm lược Ukraine. Moscow đã phủ nhận rằng họ có bất kỳ ý định làm như vậy.
Nhưng các nhà lập pháp Mỹ đang đe dọa áp đặt cái mà họ gọi là “các lệnh trừng phạt to lớn” đối với Nga nếu nước này vượt qua ranh giới đỏ. Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt lớn hơn cả những gì mà họ áp đặt đối với Nga khi nước này sáp nhập Crimea vào năm 2014.
Trung Quốc – nước có căng thẳng riêng với phương Tây – đã bày tỏ sự ủng hộ ngoại giao đối với đồng minh của mình. Trong một tuyên bố chung được đưa ra hôm thứ Sáu sau cuộc gặp của họ, ông Tập và ông Putin cho biết cả hai bên đều phản đối “việc NATO mở rộng hơn nữa”. Nga lo ngại Ukraine có thể tham gia liên minh.
Craig Singleton, thành viên cấp cao về Trung Quốc tại Quỹ Bảo vệ các nền dân chủ có trụ sở tại Washington DC cho biết: “Ông Tập gần như chắc chắn tin rằng hiện có lợi ích chiến lược trong việc hỗ trợ Nga”. Ông chỉ ra rằng Trung Quốc “vẫn thường xuyên gây hấn” với Mỹ.
Theo Alexander Gabuev, thành viên cấp cao của Nga trong Chương trình Châu Á Thái Bình Dương tại Trung tâm Carnegie Moscow, đã có một số bằng chứng cho thấy căng thẳng với phương Tây đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác giữa Trung Quốc và Nga. Ông trích dẫn các hợp đồng mua bán vũ khí, sự phát triển chung của các loại vũ khí và “số lượng các cuộc tập trận chung” giữa hai cường quốc ngày càng tăng.
Nhưng không rõ điều đó sẽ mở rộng đến mức độ nào đối với hợp tác kinh tế sâu sắc hơn khi đối mặt với các lệnh trừng phạt khắc nghiệt. Nga phụ thuộc sâu vào Trung Quốc về thương mại, nhưng ngược lại thì không phải như vậy. Và nền kinh tế Trung Quốc đang rơi vào tình trạng lung lay, khiến ông Tập không có nhiều động lực để gắn kết vận mệnh của đất nước mình với Moscow trong trường hợp xảy ra khủng hoảng quân sự.
Quang Trung
