Nhức nhối vấn nạn hàng giả, hàng nhái, vi phạm sở hữu trí tuệ

Hiện nay trên cả nước, tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái, vi phạm sở hữu trí tuệ diễn ra nhan nhản gây nhức nhối và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế đất nước cũng như sức khoẻ, quyền lợi của người tiêu dùng. Thực trạng này đòi hỏi phải có giải pháp ngăn chặn kịp thời và hiệu quả từ cơ quan chức năng cũng như sự chung sức của cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đó cũng chính là lý do Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo “Thực trạng hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam – Nguy cơ, thách thức và giải pháp” tại Tp.HCM.

Hội thảo đã thu hút hàng trăm đại biểu

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Giáo sư Đàm Thanh Thế – Chánh Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho biết ngày nay hàng giả không chỉ sản xuất ở Việt Nam mà còn được sản xuất trực tiếp từ nước ngoài, sau đó đưa qua cửa khẩu, đường mòn vào Việt Nam bất hợp pháp. Mặc dù hiện nay Chính phủ đã phân công chức năng, nhiệm vụ, địa bàn cụ thể đối với từng cơ quan, lực lượng chức năng song điều đáng buồn là số vụ vi phạm liên quan đến lĩnh vực này vẫn gia tăng hằng năm.

Ông Thế cũng chỉ ra nguyên nhân khiến cho vấn nạn hàng gian, hàng giả chưa được loại trừ là do lợi nhuận của việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ rất lớn; công tác tuyên truyền vấn nạn hàng gian, hàng giả chưa đạt hiệu quả. Điều đáng nói là ngay chính một số người tiêu dùng mặc dù biết là hàng giả nhưng do giá rẻ và phù hợp về tài chính vẫn chấp nhận mua và sử dụng, trong khi doanh nghiệp vẫn còn ngại làm đơn đề nghị xử lý… vì lo ảnh hưởng đến uy tín và doanh thu của mình. “Thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, một trong những yêu cầu cấp bách nhất chính là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và bảo vệ các tài sản sở hữu trí tuệ. Chính vì vậy cần khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, người dân trong việc hợp tác với cơ quan chức năng trong  việc ngăn chặn nạn hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam” – ông Thế khuyến nghị.

Phó giáo sư – tiến sĩ Đàm Thanh Thế phát biểu khai mạc hội thảo

Xoay quanh sự nhức nhối của vấn nạn hàng nhái, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường nêu dẫn chứng năm 2017 và 9 tháng năm 2018, lực lượng Quản lý thị trường đã phát hiện 34.733 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính trên 121,3 tỷ đồng, trị giá hàng vi phạm hơn 907 tỷ đồng. Trong đó hàng hóa giả về chất lượng, công dụng 458 vụ vi phạm; hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, bao bì 6.154 vụ; 690 vụ vi phạm tem, nhãn, bao bì hàng hoá giả; 1.064 vụ vi phạm về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; 26.367 vụ vi phạm về nhãn hàng hoá. Nạn hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng diễn biến phức tạp và xuất hiện những xu hướng mới, tinh vi, chuyên nghiệp và mang yếu tố nước ngoài nhiều hơn. Trong đó các mặt hàng thường bị làm giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể kể đến: thực phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo, giày dép, dược phẩm, mỹ phẩm, vật tư nông nghiệp, vật liệu xây dựng, điện tử…

Đồng quan điểm với ông Linh, ông Nguyễn Văn Bách – Quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Tp.HCM nêu lên một thực trạng khá phổ biến hiện nay là nhiều doanh nghiệp đã áp dụng thương mại điện tử thông qua các website để khuyến mại, quảng cáo, bán hàng nhưng đây cũng là kênh đang được nhiều đối tượng lợi dụng để rao bán, quảng cáo, khuyến mại nhiều hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt là mặt hàng thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng… một cách công khai, tràn lan trên các website, mạng xã hội. Ông Bách cho biết đối với hình thức gian lận này, các cơ quan chức năng rất khó để phát hiện nơi kinh doanh hoặc kho chứa trữ hàng hóa của các đối tượng để xử lý do những vi phạm liên quan đến sở hữu trí tuệ hữu hình vốn đã phức tạp và khó khăn trong công tác xử lý thì những vi phạm trong môi trường thương mại điện tử còn tinh vi và phức tạp hơn nhiều.

Ông Trần Hữu Linh – Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT phát biểu tại hội thảo

Không chỉ ông Thế, ông Linh, ông Bách mà đại diện của nhiều cơ quan chức năng khác có mặt tại Hội thảo cũng đều có chung nhận định rằng hiện nay công tác phòng chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu; đặc biệt là chưa đáp ứng được mong muốn của các nhà sản xuất, kinh doanh hợp pháp và người tiêu dùng. Kết quả xử lý chưa phản ánh hết thực tế vi phạm trên thị trường; công tác đấu tranh chống sản xuất, buôn bán hàng giả và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế và khó khăn.

Trong phiên thảo luận diễn ra trong khuôn khổ Hội thảo, đại diện cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp sản xuất cũng đã đóng góp nhiều ý kiến, kiến nghị cấp có thẩm quyền sớm hoàn thiện các quy định về thực thi quyền sở hữu trí tuệ; đồng thời sửa đổi theo hướng các điều quy định trong luật phải được hướng dẫn cụ thể để các cơ quan thực thi pháp luật có thể áp dụng một cách thống nhất, đáp ứng thời gian theo quy định của Luật xử phạt vi phạm hành chính và Pháp lệnh quản lý thị trường.

Minh Đường