Lạm phát tại Mỹ tăng nhanh
Giá tiêu dùng tại Mỹ đã tăng cao trong tháng trước, tăng với tốc độ nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Cục Thống kê Lao động Mỹ báo cáo hôm thứ Năm rằng lạm phát đã tăng 5% trong 12 tháng kết thúc vào tháng 5. Đó là bước nhảy vọt lớn nhất kể từ tháng 8 năm 2008.
Nếu loại bỏ chi phí thực phẩm và năng lượng, vốn có xu hướng biến động nhiều hơn, lạm phát ở mức 3,8% trong khoảng thời gian 12 tháng đó. Đây là mức tăng lớn nhất của cái gọi là lạm phát lõi kể từ tháng 6 năm 1992. Tính riêng trong tháng 5, giá đã tăng 0,6% trên cơ sở điều chỉnh theo mùa, thấp hơn một chút so với tháng 4. Lạm phát cơ bản, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng, ở mức 0,7%, giảm so với mức 0,9% trong tháng 4. Theo Cailin Birch, nhà kinh tế toàn cầu tại The Economist Intelligence Unit, mặc dù sự tăng giá của tháng 5 diễn ra với tốc độ nhanh hơn dự đoán của các nhà kinh tế, nhưng chúng không hoàn toàn gây ngạc nhiên.
Bà cho biết: “Chỉ số giá tiêu dùng chạm mức thấp nhất trong cuộc khủng hoảng COVID-19 năm ngoái. Điều này, kết hợp với mức tăng giá mạnh gần đây ở một số khu vực cụ thể, có nghĩa là con số lạm phát hàng năm chắc chắn sẽ lớn”.
Bà dự đoán lạm phát sẽ giảm trở lại phạm vi 2% đến 3% trong nửa cuối năm. Nhưng các vấn đề về chuỗi cung ứng và nhu cầu tăng cao tiếp tục đẩy giá lên cao hơn. Ví dụ, giá ô tô đã qua sử dụng và xe tải một lần nữa tăng mạnh, tăng 7,3% trong tháng 5 và chiếm một phần ba tổng mức tăng của tháng 5. Trong 12 tháng qua, giá cả đã tăng 29,7% mà không có điều chỉnh theo mùa.
Thị trường ô tô đã qua sử dụng đang bùng cháy vì cơn bão lãi suất thấp hoàn hảo, nguồn cung ô tô cho thuê hạn chế, tình trạng thiếu chip toàn cầu và những người trở lại làm việc không muốn đi phương tiện công cộng vì đại dịch. Giá ô tô mới cũng tăng trong tháng 5, tăng 1,6%. Mặc dù mức tăng chỉ số giá trong tháng 5 chỉ do một số ngành hàng thúc đẩy, nhưng áp lực lạm phát vẫn có thể nhìn thấy trên toàn bộ báo cáo. Ví dụ, đồ nội thất gia đình, giá vé máy bay và chi phí may mặc tăng nhanh chóng. Hàng nội thất ghi nhận mức tăng hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 1 năm 1976. Người Mỹ đang tiếp tục quay trở lại nhà hàng khi nền kinh tế mở cửa trở lại. Giá trong nhóm hàng “thức ăn nhẹ” tăng 0,6%, tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 9. Giá tại các nhà hàng đang tăng khi các công ty trả lương cho công nhân nhiều hơn như một động lực để đưa họ trở lại làm việc.
Mặc dù hàng triệu người vẫn thất nghiệp do hậu quả của đại dịch, các doanh nghiệp đang báo cáo những thách thức trong việc tìm kiếm nhân viên có trình độ. Nhiều công ty đã công bố mức lương tối thiểu cao hơn để thu hút người lao động. Các nhà kinh tế lo ngại rằng nếu giá cả tiếp tục tăng với tốc độ cao như vậy, người tiêu dùng sẽ ngừng mua sắm. Đó sẽ là một tin rất xấu đối với nền kinh tế Mỹ khi nó hoạt động dựa trên chi tiêu của người tiêu dùng. Giá năng lượng – vốn đóng góp rất nhiều vào mức tăng của những tháng trước – không đổi trong tháng 5 với giá xăng dầu giảm và các mặt hàng năng lượng khác tăng.
Nhã Nam
