Tủ lạnh năng lượng mặt trời giúp các doanh nhân châu Phi sống ngoài lưới điện

Giữ thực phẩm tươi ngon mà không cần làm lạnh là điều gần như không thể trong khí hậu nóng như thiêu đốt của châu Phi cận Sahara. Nhưng thật khó để cung cấp năng lượng cho tủ lạnh ở một khu vực có gần 600 triệu người sống ngoài lưới điện.

Đó là nơi công Youmma của Brazil cần đến. Công ty đã phát triển một chiếc tủ lạnh chạy bằng năng lượng mặt trời trả tiền theo thời lượng sử dụng đang được các chủ doanh nghiệp nhỏ săn đón. André Morriesen, giám đốc nghiên cứu và phát triển tại Nidec Global Appliance, công ty sở hữu Youmma, cho biết tủ lạnh giúp giảm lãng phí thực phẩm, bảo quản thuốc an toàn và cho phép các cửa hàng giữ sản phẩm tươi lâu hơn.

Trong số khoảng 2.000 tủ lạnh được bán kể từ khi Youmma ra mắt vào năm 2019, khoảng 80% là dành cho các doanh nghiệp nhỏ, ông nói thêm.

Tiết kiệm năng lượng

Theo công ty Nidec, hệ thống làm mát của tủ lạnh nhỏ 100 lít được thiết kế để sử dụng ngoài lưới điện và nó tiêu thụ một phần tư năng lượng của tủ lạnh thông thường. Điều đó có nghĩa là nó có thể được cung cấp năng lượng bởi một tấm năng lượng mặt trời nhỏ hơn và một pin nhỏ hơn, giúp giảm chi phí. Pin có thể giúp tủ lạnh hoạt động trong một ngày rưỡi mà không cần ánh sáng mặt trời.

Khách hàng trả góp cho tủ lạnh hàng ngày qua điện thoại di động, thông qua M-Kopa, một công ty năng lượng mặt trời của Kenya. Khách hàng mới của M-Kopa trả khoản tiền đặt cọc 100 USD. Các khoản thanh toán hàng ngày dao động từ 1-1,50 USD cho một gói bao gồm chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời và bao gồm việc lắp đặt bảng điều khiển năng lượng mặt trời trên mái nhà. Nếu người dùng không trả tiền, tủ lạnh sẽ ngừng hoạt động cho đến khi họ làm vậy.

Sau khi đã được trả hết – thường mất khoảng hai năm – khách hàng sẽ sở hữu hoàn toàn tủ lạnh và hệ thống năng lượng mặt trời. M-Kopa cho biết nó có giá cao hơn một chiếc tủ lạnh thông thường, nhưng gói này bao gồm hệ thống chiếu sáng cũng như tiếp tục sử dụng năng lượng ngoài lưới miễn phí.

Terese Le, chuyên gia về biến đổi khí hậu và năng lượng của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, cho rằng “việc trả tiền theo thời lượng sử dụng” là rất hữu ích cho các hộ gia đình hoặc doanh nghiệp ở [nông thôn] có dòng tiền không đồng đều, chẳng hạn như thu nhập dựa trên các mùa thu hoạch.

Tuy nhiên, ngay cả khi kết hợp với các hệ thống trả tiền khi mua như M-Kopa, tủ lạnh năng lượng mặt trời vẫn đắt đối với người bình thường và đó là lý do tại sao chúng hầu như chỉ thu hút các doanh nghiệp nhỏ, Le nói.

Mặc dù các lựa chọn giá cả phải chăng khác cho kho lạnh sử dụng năng lượng mặt trời có sẵn ở châu Phi cận Sahara, nhưng người dân có xu hướng sử dụng những tủ lạnh dùng chung lớn hơn – chẳng hạn như Cold Hub của Nigeria và Solar Freeze của Kenya – và chủ yếu được sử dụng để lưu trữ sản phẩm sau thu hoạch hoặc ở chợ.

‘Thay đổi cuộc sống’

Chuyên gia Le tin tưởng thị trường tủ lạnh năng lượng mặt trời sẽ phát triển khi mạng lưới phân phối và hệ thống trả tiền theo thời lượng sử dụng được cải thiện.

Morriesen tin rằng tủ lạnh có thể là một “sản phẩm thay đổi cuộc sống” cho các gia đình nông thôn và “mang lại tự do cho phụ nữ”, những người thường dành hàng giờ mỗi ngày để đi dạo chợ thực phẩm. Với tủ lạnh, họ có thể mua nguyên liệu với số lượng lớn, tiết kiệm thời gian và tiền bạc.

Youmma bán tủ lạnh ở Uganda và Kenya, và đang tìm cách mở rộng sang Nigeria, Tanzania, Zambia, Bờ Biển Ngà và Senegal.

Kim Phương