Trung Quốc giảm viện trợ cho Đông Nam Á

Theo viện Lowy của Australia, Trung Quốc đã cắt giảm viện trợ phát triển cho Đông Nam Á trong bối cảnh Bắc Kinh chuyển tiền sang nơi khác, từ bỏ vị thế là nguồn tài trợ lớn nhất của khu vực.

Trung Quốc là nguồn hỗ trợ phát triển lớn nhất của Đông Nam Á từ năm 2015 đến 2019, nhưng đã bị Ngân hàng Phát triển Châu Á và Ngân hàng Thế giới vượt qua trong đại dịch COVID-19, theo Viện Lowy cho biết trong báo cáo công bố hôm Chủ nhật.

Đóng góp của Trung Quốc cho khu vực đã giảm từ 7,6 tỷ đô la năm 2015 xuống còn 3,9 tỷ đô la vào năm 2021.

Tổng cộng, Trung Quốc đã giải ngân 37,9 tỷ đô la – gần 20% tổng nguồn tài chính của khu vực – từ năm 2015 đến 2021, tương đương 5,53 tỷ đô la trung bình hàng năm.

Đông Nam Á đã nhận được tổng cộng khoảng 200 tỷ đô la từ các đối tác trong giai đoạn này.

Nguồn tài trợ của Trung Quốc, chủ yếu bao gồm các khoản vay, đã được sử dụng để hỗ trợ các dự án cơ sở hạ tầng lớn trong khu vực, bao gồm các dự án đường sắt cao tốc ở Malaysia, Indonesia và Thái Lan.

Báo cáo viết: “Xu hướng nổi bật nhất trong [tài chính phát triển chính thức, ODF] của Trung Quốc ở Đông Nam Á từ năm 2015 đến năm 2021 là sự suy giảm tầm quan trọng tương đối của Trung Quốc với tư cách là một đối tác”, đồng thời dự đoán rằng “những tác động kéo dài của đại dịch” sẽ tiếp tục làm gián đoạn nguồn tài chính phát triển của Bắc Kinh.

“Năm 2015, Trung Quốc cung cấp khoảng 24% ODF của khu vực. Đến năm 2021, con số này đã giảm xuống còn 14%”.

Roland Rajah, nhà kinh tế hàng đầu của Viện Lowy, cho biết các quốc gia và đối tác khác, bao gồm Mỹ, Australia, và Nhật Bản, đang tăng cường hỗ trợ trong lúc họ cạnh tranh ảnh hưởng với Bắc Kinh. Ông nói: “Căng thẳng địa chiến lược ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và các chính phủ phương Tây cũng cho thấy sự tập trung ngày càng tăng vào việc sử dụng tài chính phát triển, đặc biệt là cơ sở hạ tầng, như một phương tiện để cạnh tranh ảnh hưởng. Điều này làm cho sự hiểu biết về quy mô và đường nét của [ODF] ở Đông Nam Á trở thành mối quan tâm quan trọng đối với các chính phủ trong khu vực và các đối tác phát triển của họ”.

Các đối tác mới cũng đã tăng cường vị thế trong khu vực, bao gồm Ngân hàng Phát triển Hồi giáo có trụ sở tại Saudi Arabia – cung cấp khoản vay không ưu đãi khoảng 225 triệu đô la một năm, chủ yếu cho Indonesia – và Ấn Độ, quốc gia đã chi khoảng 70 triệu đô la một năm tài trợ cho nước láng giềng Myanmar. Tuy nhiên, hầu hết nguồn tài trợ phát triển của khu vực – 80% – vẫn tiếp tục đến từ các đối tác truyền thống như ngân hàng phát triển, Nhật Bản, Hàn Quốc, Liên minh Châu Âu, Mỹ và Australia, theo báo cáo.

Sau Trung Quốc, Nhật Bản là nhà cung cấp quỹ phát triển phi thể chế lớn nhất, chi 28,2 tỷ đô la.

Hàn Quốc đã đóng góp 20,4 tỷ đô la, tiếp theo là Đức, Mỹ, Australia và Pháp với số tiền tài trợ từ 5,34 tỷ đến 8,5 tỷ đô la.

Hiện có một khoảng cách đáng kể giữa chi tiêu cam kết của các đối tác và số tiền tài trợ đã được chuyển giao.

So với 298 tỷ đô la cam kết cho khu vực cho hơn 100.00 dự án từ năm 2015 đến năm 2021, chỉ có khoảng 200 tỷ đô la được chi tiêu trong giai đoạn này.

Mai Ngọc