Thế giới kêu gọi giãn nợ cho các nước nghèo trong đại dịch Covid-19

Hơn 60 quốc gia nghèo trên thế giới đang chi trả cho các chủ nợ nhiều hơn là cho dịch vụ y tế – nghiên cứu cho biết

Lời kêu gọi về việc đưa ra một gói giảm nợ toàn diện để giúp các nước nghèo đối phó với đại dịch COVID-19 đã gia tăng sau khi nghiên cứu cho thấy hơn 60 quốc gia đang chi trả cho các chủ nợ hơn là cho dịch vụ y tế.

Trước một loạt các cuộc họp quan trọng trong tuần này, tổ chức từ thiện Jubilee Debt Campaign (JDC) cho biết điều quan trọng là giảm bớt áp lực tài chính đối với các nước nghèo bằng cách hủy các khoản thanh toán nợ trong năm nay.

JDC cho biết, trong số 121 quốc gia thu nhập thấp và trung bình mà tổ chức này có dữ liệu trong năm 2019, trung bình 10,7% doanh thu của chính phủ đã được chi cho các hệ thống y tế công cộng, so với 12,2% cho các khoản thanh toán nợ nước ngoài.

Trong số 121 quốc gia, 64 quốc gia đã chi trả cho các khoản nợ nhiều hơn là cho dịch vụ sức khỏe cộng đồng. JDC cho biết ngân sách của các nước nghèo đã chịu sức ép ngay cả trước cú sốc kinh tế do Covid-19, dẫn đến giá cả hàng hóa giảm, nguồn vốn tháo chạy lớn, tăng chi phí vay trong tương lai và mất thu nhập theo những cách khác chẳng hạn như kiều hối giảm.

Nhiều nước châu Phi, Mỹ Latinh và một số nước Trung Đông thường trả lãi hơn 10% cho các khoản vay của họ trong khi các quốc gia giàu hơn có thể trả 1% hoặc ít hơn.

Sarah-Jayne Clifton, giám đốc điều hành của JDC, cho biết: Trước tình trạng khẩn cấp về y tế bởi quy mô lây lan của Covid-19, không thể phủ nhận rằng các nước nghèo phải chi nhiều tiền cho việc trả nợ hơn là chăm sóc sức khỏe. Trước khi cuộc khủng hoảng này xảy ra, 64 quốc gia nghèo đã chi nhiều hơn cho các khoản thanh toán nợ nước ngoài hơn là cho các hệ thống y tế công cộng của họ.

“Chúng ta cần hành động ngay lập tức của cộng đồng quốc tế để hủy bỏ khoản thanh toán nợ năm 2020 của những quốc gia đang phát triển. Đây là cách nhanh nhất để giúp cung cấp tài chính rất cần thiết để củng cố các hệ thống y tế công cộng trước cuộc khủng hoảng toàn cầu chưa từng có này.”

10 quốc gia có sự chênh lệch lớn nhất giữa tỷ lệ nguồn thu của chính phủ chi cho chăm sóc sức khỏe và thanh toán nợ nước ngoài là Angola, Sri Lanka, Gambia, Cộng hòa Congo, Ghana, Zambia, Lào, Lebanon, Pakistan và Cameroon. Tất cả đã chi hơn 20% doanh thu của chính phủ cho các khoản thanh toán nợ nước ngoài vào năm 2019.

Các bộ trưởng tài chính sẽ thảo luận về việc giảm nợ tại các cuộc họp trực tuyến của nhóm G20 gồm các nước phát triển và đang phát triển hàng đầu, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới.

Kết quả có khả năng xảy ra nhất là trì hoãn thanh toán nợ cho các chính phủ khác trong năm nay đối với 76 quốc gia được Ngân hàng Thế giới xếp vào loại thu nhập thấp vì họ đủ điều kiện nhận các khoản tài trợ và cho vay mềm theo cơ sở của Hiệp hội Phát triển Quốc tế (IDA).

Tuy nhiên, liên minh gồm 200 tổ chức từ thiện đang gia tăng sức ép để thuyết phục IMF, Ngân hàng Thế giới và các chủ nợ trong khu vực tư nhân giãn nợ cho các nước nghèo.

Năm 2020, 76 quốc gia IDA sẽ chi ít nhất 18,1 tỷ đô la cho các khoản thanh toán nợ cho các chính phủ khác, 12,4 tỷ đô la cho các tổ chức đa phương và 10,1 tỷ đô la cho các chủ nợ tư nhân bên ngoài.

IMF và Ngân hàng Thế giới đã ban hành một tuyên bố chung vào tháng trước kêu gọi các chủ nợ song phương trì hoãn thanh toán nợ cho các nước IDA trong năm nay. Cả 2 tổ chức đều lo ngại rằng tác động song song của tình trạng khẩn cấp về sức khỏe và kinh tế đồng thời sẽ gây áp lực tài chính gần như không thể đối với các nước nghèo và gây ra một cuộc khủng hoảng nợ mới.

Hạnh Phúc