Thanh tra Tp.HCM chỉ ra nhiều sai phạm tại Saigon Co.op

Thanh tra Tp.HCM vừa công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định pháp luật tại Liên hiệp Hợp tác xã (HTX) Thương mại Tp.HCM – Saigon Co.op. Kết luận chỉ ra các dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước.

Trong khi lợi nhuận của Big C, Aeon còn khá khiêm tốn; Vincommerce, Lotte Mart, Bách Hóa Xanh… rơi vào cảnh thua lỗ thì Saigon Co.op vẫn đạt mức lợi nhuận vượt trội hơn nghìn tỷ mỗi năm, tỷ suất lợi nhuận trên vốn góp từ 26-39%. Vì lẽ đó mà việc các cá nhân, tổ chức luôn thèm khát và muốn thâu tóm Saigon Co.op là điều tất yếu

Theo kết luận của Thanh tra Tp.HCM, Saigon Co.op thực hiện chưa đúng quy định của Luật HTX, điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được đại hội thành viên thông qua; huy động vốn bên ngoài sai quy định.

Để quá trình thanh tra được chính xác, chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật, ngày 24/7, Thanh tra Tp.HCM có văn bản đề nghị tạm đình chỉ đại hội thành viên 2020 của Saigon Co.op cho đến khi có kết luận chính thức và ý kiến chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên Đại hội vẫn được tổ chức vào ngày 24/07/2020 với nhiều nội dung được thông qua ngoài chương trình dự kiến, nổi bật trong đó là các vấn đề: vốn; bãi nhiệm ủy viên Hội động Quản trị; đề nghị cách chức Tổng Giám đốc vì đã không thực hiện Nghị quyết của Đại hội thành viên về việc huy động vốn.

Cụ thể khi kiểm tra việc tăng vốn điều lệ năm 2020, Thanh tra Tp.HCM nhận ra sai phạm lớn nhất của Saigon Co.op là có tình trạng huy động nguồn vốn góp từ bên ngoài chứ không phải từ thành viên của các HTX. Việc góp vốn được thực hiện trước khi HTX thành viên thực hiện thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận là không đúng quy định. Trong quá trình thanh tra, các HTX thành viên không cung cấp hồ sơ liên quan việc góp vốn, việc huy động vốn.

Cụ thể vào đầu năm 2020, Saigon Co.op đã tăng vốn điều lệ từ 3.027 tỷ lên 6.797 tỷ đồng. Kết quả 20 trong tổng số 26 HTX thành viên tham gia góp vốn với số tiền hơn 3.597 tỷ đồng. Đơn vị góp nhiều nhất là hơn 952 tỷ đồng và đơn vị ít nhất là 50 triệu đồng. Trong đó có thể kể đến một số HTX như Linh Tây, vốn điều lệ 3 tỷ đồng góp vốn 952 tỷ; Long Xương vốn 2 tỷ góp 241,8 tỷ; các HXT (Thị Nghè, Đô Thành, Bến Nghé, Phú Thịnh…) có vốn điều lệ 2-3 tỷ nhưng góp vốn từ 200 – 300 tỷ vào Saigon Co.op đợt vừa rồi.

Điều bất thường khác trong góp vốn là trong các năm 2018, 2019, một số HTX có mức lợi nhuận sau thuế từ 5- 6 tỉ đồng không tham gia góp vốn.

Trong khi đó, phần lớn HTX có lợi nhuận sau thuế từ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỉ đồng. Do tỉ suất lợi nhuận sau thuế đạt được từ 26% – 39% trên vốn góp nên nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là rất lớn. Nếu không làm rõ được nguồn gốc của dòng vốn tăng thêm thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động. Đồng thời có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của Thành phố nói riêng và cả nước nói chung. Việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Kết luận thanh tra còn chỉ ra một số sai phạm khác về quản lý tài chính tại Saigon Co.op, như quản lý vốn, sử dụng – bảo quản – phát triển tài sản không chia, phân phối lợi nhuận…

Trước đó, đề xuất tăng vốn đã vấp phải một số ý kiến trái chiều, không đồng ý tăng vốn, nếu tăng thì phải đánh giá lại tài sản của Saigon Co.op theo giá thị trường. Tuy nhiên Đại hội thành viên thường niên của Saigon Co.op vẫn được diễn ra thành công khi các tờ trình đều được thông qua.

Trong bản kết luận thanh tra Saigon Co.op, Thanh tra Thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND Tp.HCM chỉ đạo, yêu cầu Saigon Co.op tạm ngưng thực hiện các nội dung liên quan đến kết luận thanh tra và không thay đổi nhân sự HĐQT, Ban Tổng giám đốc, lãnh đạo các phòng ban đến khi có kết luận xử lý và chỉ đạo thực hiện kết luận thanh tra của người có thẩm quyền. Yêu cầu Saigon Co.op xây dựng phương án huy động vốn cụ thể, phương thức thực hiện, đồng thời bảo đảm phù hợp chủ trương, chính sách của Thành phố; cần lấy ý kiến của các sở – ngành chức năng trước khi trình UBND Thành phố. Ngoài ra, Saigon Co.op tổ chức rà soát kiểm tra, làm rõ nguồn vốn góp của các HTX thành viên, đề xuất phương án xử lý số vốn điều lệ tăng từ vốn, tài sản không chia…

Hương Giang