Thành phố Hồ Chí Minh: Nhiều giải pháp “tăng lực” cho doanh nghiệp xuất khẩu

Từ đầu năm đến nay, dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 song hoạt động xuất khẩu của Tp.HCM vẫn duy trì mức tăng trưởng ổn định.

Tp.HCM hiện có gần 300.000 doanh nghiệp hoạt động, trong số đó, có 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa. Xét riêng doanh nghiệp tham gia xuất khẩu, Tp.HCM hiện có 20.000 doanh nghiệp. Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2020, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp Tp.HCM xuất qua các cửa khẩu trên cả nước ước đạt 20,7 tỷ USD, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước; trong đó kim ngạch xuất khẩu không tính dầu thô đạt 19,8 tỷ USD, tăng 7,9%.

Điểm nhấn đáng chú ý, trong 6 tháng qua có 5 nhóm hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 82,5% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong đó đứng đầu là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 8,2 tỷ USD, chiếm 42,9% trong tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 34,1% so với cùng kỳ năm trước. Kế đến là nhóm hàng hoá khác đạt 3,3 tỷ USD, chiếm 17,1%, giảm 12,5%; thứ 3 là hàng dệt may đạt 2,1 tỷ USD, chiếm 12%; thứ 4 là nhóm hàng giày dép đạt 1,1 tỷ USD, chiếm 5,9%, giảm 8,4%; thứ 5 là máy móc thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 1,03 tỷ USD, chiếm 5,4%, tăng 0,8%.

Bối cảnh dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp lại mở ra cơ hội xuất khẩu cho các doanh nghiệp Tp.HCM khi một số nhà máy ở Trung Quốc ngưng hoạt động và đơn hàng được chuyển sang Việt Nam, cụ thể là về Khu công nghệ cao Tp.HCM.

Thêm một “điểm sáng” nữa là trong 6 tháng qua, hoạt động của khu vực doanh nghiệp FDI đã góp phần tích cực trong việc duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu của thành phố với kim ngạch xuất khẩu đạt đến 12,6 tỷ USD (tăng 15,7%); trong khi kim ngạch xuất khẩu của khu vực kinh tế nhà nước chỉ đạt 1,2 tỷ USD (giảm 23,3%), của khu vực kinh tế ngoài nhà nước chỉ đạt khoảng 5,2 tỷ USD (giảm 6,4%).

Trong 6 tháng đầu năm 2020, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của doanh nghiệp Tp.HCM với kim ngạch xuất khẩu đạt 5 tỷ USD, tăng 40,7% so với cùng kỳ năm 2019 và chiếm 26,7% tỷ trọng xuất khẩu; tiếp sau là Hoa Kỳ với kim ngạch xuất khẩu đạt 3,1 tỷ USD, tăng 2,8% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 16,7%.

Trong khi đó giá trị xuất khẩu sang các thị trường mà Việt Nam đã tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) có xu hướng giảm, trong đó xuất khẩu sang châu Âu (Hiệp định EVFTA) chỉ đạt 2,2 tỷ USD, giảm 8,9% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 12% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn thành phố. Điều này cũng phần nào cho thấy đại dịch đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động xuất khẩu, nhất là tại các thị trường trọng điểm của Thành phố.

Để hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu vượt qua khó khăn và đạt được mục tiêu tăng trưởng, kế hoạch đề ra từ nay đến cuối năm Tp.HCM sẽ tập trung triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng; trong đó chú trọng gia tăng nội lực cạnh tranh cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Tiến sĩ Trần Hoàng Ngân – Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Tp.HCM cho biết thời gian qua Bộ Công Thương đã làm rất tốt vai trò mở cửa thị trường, ký kết và thực thi các FTA mà mới nhất là Hiệp định Thương mại Việt Nam – EU (EVFTA) sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2020, mở ra nhiều kỳ vọng và cơ hội tăng xuất khẩu cho nhiều doanh nghiệp.

Về phía các Bộ ngành, địa phương trong nước cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bằng thể chế (nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể); tiêu chuẩn, quy chuẩn hàng hóa khi tham gia xuất khẩu. Hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến xuất khẩu, thành phố sẽ phối hợp với Đại sứ quán, Tham tán thương mại của Việt Nam tại nước sở tại và các cơ quan đại diện của các nước tại Việt Nam để nắm bắt thông tin về tình hình nhu cầu về hàng hóa, các quy định về tiêu chuẩn chất lượng đối với sản phẩm… của thị trường các nước để kịp thời hỗ trợ thông tin và giúp doanh nghiệp chuẩn bị chiến lược xuất khẩu phù hợp nhất là trong giai đoạn hậu dịch bệnh.

Còn theo thông tin từ bà Cao Thị Phi Vân – Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư Tp.HCM, Thành phố sẽ tổ chức cung cấp thông tin về thị trường, ngành hàng xuất khẩu để hỗ trợ doanh nghiệp cập nhật thông tin thị trường một cách nhanh chóng nhất. Chọn lọc sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chủ lực của thành phố tham gia các hoạt động xúc tiến xuất khẩu phù hợp với thị trường của từng quốc gia, đặc biệt là thị trường các nước mà Việt Nam đã ký kết các FTA.

Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư Tp.HCM cũng sẽ triển khai các khóa huấn luyện đào tạo nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, cải tiến thiết kế bao bì cho phù hợp với văn hóa và tập quán tiêu dùng của thị trường xuất khẩu. Xây dựng và phát triển thương hiệu, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm và đạt hiệu quả cao khi tham gia các hoạt động xúc tiến xuất khẩu. “Bên cạnh sự trợ lực của cơ quan chức năng, bản thân các doanh nghiệp cũng cần tận dụng hiệu quả cơ hội từ các FTA để phát triển thị trường xuất khẩu, thâm nhập thành công các thị trường mới tiềm năng, tránh sự phụ thuộc vào một số thị trường” – bà Vân khuyến nghị.

Ngọc Đỉnh