Tân Thủ tướng Anh chuẩn bị kế thừa ‘thảm họa’ kinh tế
Trên khắp Vương quốc Anh, các doanh nghiệp và hộ gia đình đang cảnh báo rằng họ sẽ không vượt qua được mùa đông nếu không có sự giúp đỡ từ chính phủ. Điều đó đặt ra những thách thức to lớn cho tân Thủ tướng Anh.
Trong nhiều tháng, Vương quốc Anh đã phải chịu đựng khoảng trống lãnh đạo trong khi đất nước trượt dài tới suy thoái và một cuộc khủng hoảng nhân đạo gây ra bởi các hóa đơn năng lượng tăng vọt.
Kể từ khi Boris Johnson tuyên bố sẽ rời nhiệm sở vào tháng 7, triển vọng tăng trưởng đã yếu đi. Lạm phát hàng năm đang ở mức trên 10% khi giá thực phẩm và nhiên liệu tăng vọt. Sự thất vọng về giá cả sinh hoạt tăng cao đã khiến hàng trăm nghìn công nhân làm việc tại các cảng, xe lửa và phòng gửi thư đình công. Đồng bảng Anh vừa ghi nhận tháng tồi tệ nhất kể từ sau hậu quả của cuộc trưng cầu dân ý Brexit năm 2016, chạm mức thấp nhất so với đô la Mỹ trong hơn hai năm.
Martin McTague, người đứng đầu Liên đoàn các doanh nghiệp nhỏ của Vương quốc Anh, cho biết: “Đó là một đòn giáng liên tiếp. Tôi sợ rằng tôi không thể tìm thấy bất kỳ tin tức tốt nào”.
Tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn nhiều. Ngân hàng Trung ương Anh dự đoán rằng lạm phát sẽ tăng lên 13% khi cuộc khủng hoảng năng lượng gia tăng. Citigroup ước tính lạm phát ở Anh có thể đạt đỉnh 18% vào đầu năm 2023, trong khi Goldman Sachs cảnh báo có thể lên tới 22% nếu giá khí đốt tự nhiên “vẫn tăng ở mức hiện tại”.
Tân Thủ tướng Anh phải đối mặt với những lời kêu gọi tuyên bố can thiệp mạnh mẽ ngay khi nhậm chức.
Vấn đề cấp bách nhất sẽ là đối phó với chi phí năng lượng tăng vọt, có thể dẫn đến làn sóng đóng cửa doanh nghiệp và buộc hàng triệu người phải lựa chọn giữa việc đặt thức ăn lên bàn và sưởi ấm ngôi nhà của họ trong mùa đông này. Các chuyên gia đã cảnh báo rằng mọi người sẽ trở nên thiếu thốn và số người chết vì thời tiết lạnh giá sẽ tăng lên trừ phi điều gì đó được thực hiện nhanh chóng.
Hóa đơn năng lượng cho các hộ gia đình sẽ tăng 80% lên mức trung bình 3.549 bảng Anh (4.106 USD) một năm kể từ tháng 10. Các nhà phân tích cho rằng giới hạn giá hộ gia đình có thể tăng lên hơn 5.000 bảng Anh (5.785 đô la) vào tháng 1 và nhảy lên trên 6.000 bảng vào tháng 4 (6.942 đô la).
Khi mọi người buộc phải đánh giá lại ngân sách của mình, sự bùng nổ tiêu thụ sau đợt phong tỏa Covid-19 đang nhanh chóng tiêu tan. Ngân hàng Trung ương Anh đã cảnh báo nền kinh tế Anh sẽ rơi vào tình trạng suy thoái trong những tháng tới.
Đó không phải là lý do duy nhất khiến các chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư ngày càng lo lắng. Mặc dù các vị trí tuyển dụng giảm từ tháng 5 đến tháng 7, nhưng tỷ lệ này vẫn cao hơn 60% so với mức trước đại dịch. Việc tìm kiếm người lao động để lấp đầy các vai trò mở là một thách thức đặc biệt ở Vương quốc Anh kể từ khi quốc gia này bỏ phiếu rời Liên minh châu Âu (EU). Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia, khoảng 317.000 công dân EU đang sống ở Vương quốc Anh vào năm 2021 so với năm 2019.
Brexit cũng đang làm xáo trộn thương mại, đặc biệt là với EU, đối tác thương mại lớn nhất của Anh. Dean Turner, nhà kinh tế học Vương quốc Anh tại UBS, cho rằng tân thủ tướng cần phải cố gắng tận dụng tối đa vị thế của đất nước mà không tạo ra thêm sự gián đoạn.
Bảo Ngọc
