Taliban sắp đối mặt với thời kỳ kinh tế ảm đạm
Giá lương thực tăng vọt. Tiền mặt có hạn. Và một lượng lớn người tị nạn. Theo cựu giám đốc ngân hàng trung ương Afghanistan, tương lai kinh tế nước này dưới sự cai trị của Taliban có vẻ ảm đạm.
Ajmal Ahmady, người lãnh đạo ngân hàng trung ương Afghanistan trước khi thoát khỏi Kabul hôm Chủ nhật, nói với CNN: “Afghanistan không may đã phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng, như Covid-19, xung đột và hạn hán. Trên hết sẽ là khó khăn về kinh tế. Và đối với người dân Afghanistan, điều đó sẽ rất khó đối phó”.
Ahmady dự đoán Taliban sẽ gặp khó khăn trong việc quản lý và hoạch định chính sách kinh tế. Ông nói: “Họ không nói rõ chương trình nghị sự chính sách của họ là gì. Không rõ ai sẽ là người điều hành chương trình nghị sự kinh tế cho họ. Tôi nghĩ họ sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức, mà họ sẽ phải nhanh chóng tìm cách giải quyết’.
Lạm phát, thiếu hụt tiền mặt
Vấn đề tài chính cấp bách nhất là quốc gia này về cơ bản đã cạn kiệt đô la Mỹ – một thảm họa đối với một quốc gia như Afghanistan đang thâm hụt thương mại rất lớn.
Các lô hàng vận chuyển đồng đô la Mỹ của Afghanistan đã bị cản trở do bạo lực và hỗn loạn trong những ngày trước khi Kabul rơi vào tay Taliban. Và hiện tại, Washington đã phong tỏa các tài sản của ngân hàng trung ương Afghanistan do Mỹ nắm giữ để ngăn dòng tiền chảy sang Taliban.
Hơn nữa, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, dưới áp lực của Mỹ, đang tạm dừng khoản tiền 450 triệu đô la dự kiến sẽ đến Afghanistan vào đầu tuần tới.
Ahmady, một nhà kinh tế được đào tạo tại Harvard, cho biết tình trạng này sẽ gây khó khăn về kinh tế cho chế độ mới cũng như người dân Afghanistan.
Cụ thể, ông cho rằng đồng tiền của Afghanistan sẽ mất giá (đồng tiền của Afghanistan giảm xuống mức thấp kỷ lục sau khi Kabul thất thủ), gây ra lạm phát, bao gồm cả giá lương thực cao hơn.
Trong nhiều năm, đã có nhiều ngừi hy vọng rằng các khoáng chất tự nhiên của Afghanistan có thể thúc đẩy sự giàu có của một quốc gia nghèo nhất hành tinh.
Nhưng Ahmady không lạc quan rằng tình hình sẽ thay đổi với sự lãnh đạo của Taliban.
Ông nói: “Thật khó để mong đợi rằng bây giờ chúng sẽ được khai thác”.
Một số nhà phân tích cho rằng sự sụp đổ của chính phủ do Mỹ hậu thuẫn ở Kabul sẽ tạo ra cơ hội cho Trung Quốc.
Ahmady cho biết ông cảm thấy “khó tin” nếu Trung Quốc sẽ đổ hàng tỷ đô la vào các dự án khai thác ở Afghanistan ngay bây giờ.
Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng “có lẽ đây là cơ hội” cho Trung Quốc trong vòng 5 đến 20 năm tới.
Huy Hoàng
