Sự thiếu hụt chất bán dẫn đặt ra thách thức mới cho Nhật Bản
Một số nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đang gặp khó khăn khi các đơn đặt hàng đổ về mà họ không thể đáp ứng được. Nguyên nhân là do họ thiếu một bộ phận quan trọng: chất bán dẫn. Sự thiếu hụt đang đặt ra một thách thức chưa từng có đối với Nhật Bản, quốc gia từng thống trị ngành sản xuất chip nhưng hiện thua xa các nước láng giềng châu Á.
Honda, Nissan, Toyota và Subaru, cũng như các đối thủ nước ngoài như Volkswagen, Daimler và Ford, đều đã thông báo cắt giảm sản lượng do thiếu hụt chất bán dẫn.
Các nhà sản xuất ô tô và các nhà cung cấp linh kiện của họ đã cắt giảm đơn đặt hàng bán dẫn vào năm ngoái sau khi doanh số bán hàng sụt giảm do đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, nhu cầu bất ngờ tăng trở lại khi mọi người bắt đầu mua ô tô để tránh đi lại trên các chuyến xe buýt và xe lửa đông đúc, và các nhà cung cấp linh kiện tranh nhau đặt hàng với các nhà sản xuất chip. Kể từ đó, các nhà sản xuất hàng đầu ở Đài Loan đã hoạt động hết công suất khi họ cố gắng lấp đầy các đơn đặt hàng không chỉ từ ngành công nghiệp ô tô mà còn cả các nhà sản xuất điện thoại thông minh và máy tính đã chứng kiến doanh số tăng cao nhờ làm việc từ xa.
Việc các nhà sản xuất ô tô hàng đầu cắt giảm sản lượng phần lớn là do ngành công nghiệp không thể lường trước được mức tăng đột biến về doanh số do ảnh hưởng của đại dịch. Nhưng các yếu tố khác cũng góp phần vào sự thiếu hụt chất bán dẫn toàn cầu. Một là căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Tháng 12 năm ngoái, Washington đã đưa nhà nhà sản xuất chip tiên tiến và lớn nhất của Trung Quốc, Semiconductor Manufacturing International, vào danh sách đen xuất khẩu. Điều này khiến các công ty trên khắp thế giới điên cuồng đặt thêm đơn hàng với các nhà sản xuất từ Đài Loan, điều làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt.
Một yếu tố khác là sự thúc đẩy của châu Âu để trở nên trung hòa carbon vào năm 2050. Thỏa thuận xanh châu Âu của EU, một bộ chỉ thị chính sách được công bố vào tháng 12 năm 2019, đã thúc đẩy nhu cầu đối với các chip tiên tiến hơn để đạt được hiệu quả năng lượng.
Ở Nhật Bản, chất bán dẫn được gọi là “gạo của ngành công nghiệp” bởi vì chúng rất phổ biến: một dấu hiệu cho thấy vai trò thiết yếu của chúng trong sản xuất mọi thứ từ ô tô, điện thoại thông minh đến thiết bị gia dụng. Quốc gia này từng dẫn đầu toàn cầu về sản xuất nhưng hiện phụ thuộc rất nhiều vào nhập khẩu cho cả chip tiên tiến và chất bán dẫn.
Hiroshi Kajiyama, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, tiết lộ hôm thứ Ba rằng chính phủ đã yêu cầu các nhà chức trách Đài Loan thúc ép các nhà sản xuất chip theo hợp đồng để tăng sản lượng. Và một số, bao gồm cả Taiwan Semiconductor Manufacturing Co, nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, đã tuyên bố sẽ nâng cao năng lực sản xuất càng sớm càng tốt để đáp ứng nhu cầu.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng sự thiếu hụt chất bán dẫn có thể không chỉ là vấn đề sản xuất. Ảnh hưởng gia tăng của căng thẳng địa chính trị, số hóa và tiến tới một xã hội xanh hơn dường như cho thấy rằng ngành công nghiệp đang trải qua những thay đổi cơ cấu, lâu dài hơn. Và điều này có thể có nghĩa là sự thiếu hụt sẽ tiếp tục trong tương lai gần.
Linh Lan
