Sự chậm trễ của vắc xin và các gói kích thích nhỏ kìm hãm sự phục hồi của châu Âu

Anh đang nỗ lực triển khai vắc-xin nhanh chóng để đưa nền kinh tế của mình trở lại cuộc sống vào mùa hè này, trong khi Mỹ đang đặt hy vọng phục hồi vào một gói kích thích khổng lồ khác. Châu Âu có thể không được như vậy và có thể bị bỏ lại phía sau.

Chiến dịch tiêm chủng của Liên minh châu Âu đã bị cản trở bởi sự chậm trễ trong sản xuất, thiếu hụt nguồn cung và những thách thức về phân phối, khiến các nhà hoạch định chính sách gặp khó khăn trong việc vạch ra những con đường rõ ràng thoát khỏi các đợt hạn chế gây thiệt hại về kinh tế. Trong khi các hạn chế đang dần được nới lỏng ở một số quốc gia, những quốc gia khác đang nghiêng về việc mở rộng hạn chế khi các ca bệnh và số ca nhập viện vẫn ở mức cao. Trong khi đó, chi tiêu chính phủ tương đối hạn chế và sự phụ thuộc quá nhiều vào du lịch ở một số nền kinh tế EU có thể sẽ làm tổn hại thêm sức mạnh của sự phục hồi.

Sự chậm trễ của vắc xin

Sau khi tăng trưởng mạnh mẽ trong quý thứ ba, nền kinh tế châu Âu đã suy yếu trở lại trong ba tháng cuối năm ngoái sau khi các chính phủ tái áp dụng các biện pháp khóa cửa để đối phó với sự gia tăng đột biến của các trường hợp và tử vong do virus Corona. Nhiều biện pháp trong số đó vẫn được duy trì, làm tăng khả năng có một quý khó khăn nữa bắt đầu vào năm 2021. “Triển vọng ngắn hạn đối với nền kinh tế châu Âu có vẻ yếu hơn so với dự kiến ​​vào mùa thu năm ngoái, do đại dịch đã thắt chặt hơn đối với châu lục”, theo Ủy ban châu Âu cho biết trong một báo cáo tháng trước, trong đó họ cắt giảm dự báo tăng trưởng cho nền kinh tế EU trong năm này xuống 3,7%, từ mức 4,1% vào tháng 11. “Câu hỏi đặt ra là vắc-xin có thể được tung ra nhanh chóng như thế nào và có thể nới lỏng các lệnh phong tỏa vào thời điểm nào?”.

 Liên minh châu Âu kỳ vọng việc giao vắc xin sẽ được thực hiện trong quý II và vẫn đặt mục tiêu ít nhất 70% dân số trưởng thành được tiêm chủng vào cuối mùa hè, điều này có thể giúp thúc đẩy sự phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2021. Chỉ số nhà quản lý mua hàng (PMI), theo dõi hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ, cho thấy tâm lý kinh doanh ở 19 quốc gia sử dụng đồng euro đã tăng lên mức cao nhất vào tháng trước trong gần ba năm về sự lạc quan đối với vắc xin. Nhưng sự khởi đầu không ổn định đối với chương trình tiêm chủng có thể có tác động lâu dài, bởi vì các hạn chế được áp dụng càng lâu thì thiệt hại càng trở nên lâu dài hơn. Điều này có thể được nhìn thấy trong dữ liệu việc làm: việc làm trên toàn khu vực đồng euro đã giảm trong tháng thứ mười hai liên tiếp trong tháng Hai, theo nhà cung cấp dữ liệu IHS Markit.

Du lịch vẫn còn tồi tệ

Mặc dù tốc độ tiêm chủng có thể tăng lên và thời tiết ấm hơn có thể sẽ mở đường cho việc hạn chế trong nước ít hơn vào mùa hè, nhưng những lo lắng về các biến thể mới có thể khiến các chính phủ giữ nguyên một số hạn chế đi lại quốc tế lâu hơn. Điều đó sẽ giáng một đòn mạnh vào các quốc gia ở Nam Âu phụ thuộc vào du lịch như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ý và Hy Lạp, những quốc gia có nền kinh tế đã bị tàn phá bởi các hạn chế đi lại. David Oxley, nhà kinh tế cấp cao về châu Âu tại Capital Economics, cho biết: “Trong khi hai tháng trước, người ta lạc quan một cách thận trọng rằng Tây Ban Nha có thể có một mùa du lịch hè bán bình thường. Một mùa hè tổn thất thứ hai đối với Tây Ban Nha sẽ rất thiệt hại”.

 Nó cũng có nguy cơ làm sâu sắc thêm sự phân chia kinh tế, xã hội và tài chính giữa các quốc gia này và các quốc gia giàu có hơn ở phía bắc của châu Âu, vốn thường là nguyên nhân gây ra căng thẳng trong khối.

Không đủ kích thích

Khi đại dịch bùng nổ ở châu Âu vào tháng 3 năm ngoái, Ngân hàng Trung ương châu Âu và các chính phủ quốc gia đã giành được sự khen ngợi vì đã hành động nhanh chóng để phục hồi thị trường tài chính và hỗ trợ nền kinh tế của họ. Các khoản mua trái phiếu và bảo lãnh khoản vay trị giá hàng nghìn tỷ đô la đã hạn chế một đòn giáng mạnh vào các doanh nghiệp và người lao động, ngăn tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt lên mức đã thấy ở Mỹ. Nhưng với quy mô của đợt giảm tốc kinh tế hiện nay, các biện pháp kích thích không đủ lớn để bắt đầu phục hồi nhanh chóng. Thay vào đó, các nhà kinh tế nói rằng họ đã làm đủ để ngăn nền kinh tế rơi xuống vực.

Minh Quân