Rộng mở cơ hội nâng tầm quan hệ kinh tế, thương mại song phương Việt Nam – Nam Phi

Là quốc gia phát triển hàng đầu về kinh tế, xã hội và chính trị ở châu Phi, Nam Phi cũng đồng thời là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực này. Đặc biệt các doanh nghiệp Nam Phi đánh giá rất cao thị trường tiềm năng Việt Nam, xem đây là mảnh đất màu mỡ để đẩy mạnh hợp tác thương mại, đầu tư trong các lĩnh vực mà hai bên có lợi thế bổ sung cho nhau.

Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá hàng Việt tại Nam Phi

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Tp.Capetown (tỉnh WesternCape) – khu vực có nhiều doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất và thương mại năng động nhất Nam Phi vào giữa tháng 2/2022, đoàn doanh nghiệp Việt Nam do Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Hoàng Văn Lợi làm trưởng đoàn đã buổi gặp gỡ với Phòng Thương mại và Công nghiệp Capetown (Cape Chamber of Commerce and Industry – Cape Chamber).

Với lịch sử gần 218 năm hoạt động (1804 – 2022), Cape Chamber được đánh giá là phòng thương mại lâu đời và uy tín nhất tại Nam Phi, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp tại Capetown, cũng như vùng Tây Nam Nam Phi. Cape Chamber cung cấp dịch vụ như thông tin thương mại, kết nối, tìm kiếm đối tác, xác minh doanh nghiệp sở tại…Tuy nhiên kể từ khi đại dịch Covid – 19 bùng phát, nhiều hoạt động xúc tiến thương mại của Cape Chamber như đối thoại trực tiếp, kết nối doanh nghiệp vùng Capetown, WesternCape đã bị gián đoạn, chỉ có thể thực hiện qua hình thức trực tuyến nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Kể từ khi Chính phủ Nam Phi tuyên bố mở cửa gần như hoàn toàn hoạt động kinh tế thương mại, các hoạt động chuyên môn của Cape Chamber mới dần khởi sắc trở lại, nhất là hỗ trợ thành viên tìm kiếm đối tác bên ngoài, phát triển kinh doanh vùng.

Nhằm nâng tầm hợp tác thương mại Việt Nam – Nam Phi, Đại sứ Hoàng Văn Lợi đề nghị trong thời gian tới Cape Chamber sẽ tích cực phối hợp với Đại sứ quán tổ chức các hoạt động hỗ trợ doanh nghịệp Việt Nam trao đổi, tìm kiếm đối tác uy tín tại Capetown. Dự kiến tháng 5/2022 tới đây, hai bên sẽ phối hợp tổ chức B2B trực tuyến giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước Việt Nam – Nam Phi trong các ngành hàng đồ gỗ nội thất, chế biến nông sản, hoa quả tươi, cà phê, đồ gốm…

Cũng trong khuôn khổ chuyến công tác, đoàn doanh nghiệp Việt Nam đã gặp gỡ và làm việc với Công ty Khanh Viet Trading Cc (Tp.Capetown) – một doanh nghiệp tư nhân Việt kiều có hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu hàng Việt Nam tại thị trường Nam Phi. Hiện tại Khanh Viet chỉ duy nhất nhập khẩu hàng Việt gồm gạo, mì ăn liền Vifon, nước mắm, phở, bún khô, cà phê, đồ gốm ngoài trời, đồ gỗ nội ngoại thất… Trong thời gian tới, Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi sẽ phối hợp cùng Công ty Khanh Viet thúc đẩy đưa sản phẩm đồ gốm và cà phê Việt Nam sang quảng bá tại thị trường Nam Phi cũng như các quốc gia lân cận.

Tiến tới mở rộng và đa dạng hóa quan hệ kinh tế – thương mại

Nhiều năm qua, cả Việt Nam và Nam Phi đều xác định hai nước là đối tác thương mại lớn và quan trọng của nhau. Đặc biệt các doanh nghiệp Nam Phi đánh giá rất cao thị trường tiềm năng Việt Nam, xem đây là mảnh đất màu mỡ để đẩy mạnh hợp tác thương mại, đầu tư trong các lĩnh vực mà hai bên có lợi thế bổ sung cho nhau.

Thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam sang thị trường Nam Phi đạt 1,27 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi 847 triệu USD (tăng 24,3% so với năm 2020) và nhập khẩu 426,5 triệu USD (giảm gần 40% so với năm 2020). Nhiều sản phẩm chủ lực của Việt Nam đã tìm được chỗ đứng tại thị trường Nam phi với kim ngạch xuất khẩu cao và ổn định như: máy tính, điện thoại, linh kiện điện tử, giày dép… Đặc biệt  các sản phẩm tiêu, hạt điều thành phẩm, gạo, chất dẻo…made in Vietnam rất được người dân nước này ưa chuộng.

Tuy nhiên bên cạnh những thành quả ban đầu đạt được, “nút thắt” hiện nay là các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi vẫn chưa đa dạng. Trong khi đó, Nam Phi lại là cửa ngõ giao lưu quốc tế, tạo cơ hội thuận lợi để Việt Nam mở rộng hợp tác với các quốc gia châu Phi trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là các nước ở khu vực miền Nam châu Phi. Hệ thống bán lẻ được trải dài dọc đất nước 60 triệu dân này và các nước láng giềng như Mozambique, Botswana, Eswatini, Zimbabwe, Namibia và Lesotho,…

Người tiêu dùng Nam Phi biết đến Việt Nam nhiều hơn qua các kênh du lịch. Đây cũng là một thuận lợi cho sản phẩm của Việt Nam tìm đường đến với thị trường Nam Phi. Khí hậu và thổ nhưỡng Nam Phi không phù hợp với việc trồng lúa gạo nên sản phẩm lúa gạo của Việt Nam cũng có được chỗ đứng trên thị trường Nam Phi. Tuy nhiên cộng đồng người Việt Nam tại Nam Phi rất ít, đây là một trong những khó khăn trong việc quảng bá và duy trì đơn hàng sản phẩm Việt Nam tại đây. Trong khi đó tại quốc gia phát triển hàng khu vực châu Phi này, hàng hóa Việt Nam cũng phải vất vả cạnh tranh với hàng Trung Quốc, Thái Lan….

Bà Candish Mashego Dlamini – Thứ trưởng DIRCO phụ trách khu vực châu Á – châu Phi và Trung Đông cho biết trong Kỳ họp lần thứ 5 tới của Diễn đàn đối tác Việt Nam – Nam Phi dự kiến diễn ra trong năm 2022, hai nước Việt Nam và Nam Phi cần tập trung thảo luận và thống nhất các biện pháp, sáng kiến cụ thể nhằm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ song phương; mở rộng và đa dạng hóa quan hệ kinh tế – thương mại, nhất là ở những địa hạt mà hai bên còn nhiều dư địa phát triển như: nông nghiệp, thương mại nông sản và khoáng sản, hợp tác nuôi trồng và đánh bắt hải sản, công nghiệp phụ trợ ngành sản xuất ô tô, hợp tác về du lịch, giáo dục…

Bảo Anh