Nợ chính phủ ở châu Á-Thái Bình Dương tăng cao

Theo một nghiên cứu gần đây, mức nợ chính phủ trung bình ở châu Á-Thái Bình Dương đang ở mức cao nhất trong 18 năm qua, với hầu hết các nền kinh tế đang phát triển trong khu vực đang cố gắng ổn định mức nợ này ở mức hiện tại vào năm 2027. Theo khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Xã hội châu Á – Thái Bình Dương của Liên hợp quốc (UN Escap), số lượng các quốc gia được xếp hạng có nguy cơ lâm vào tình trạng nợ nần cao ở châu Á – Thái Bình Dương đang gia tăng cùng với nợ công và chi phí trả nợ ngày càng tăng.

Năm 2019, tỷ lệ nợ chính phủ trên GDP trung bình ở các nước đang phát triển trong khu vực ở mức cao nhất trong 11 năm qua là 40,6%. Con số này sau đó tăng lên 49,5% GDP vào năm 2021, do các gói kích thích lớn và nguồn thu của chính phủ giảm do đại dịch, với 2/3 nền kinh tế khu vực đạt mức nợ cao nhất kể từ năm 2008.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết trong báo cáo: “Nợ công ngày càng tăng sau đại dịch, cùng với triển vọng tăng trưởng kinh tế yếu hơn và lãi suất cao hơn, đã làm gia tăng đáng kể nguy cơ căng thẳng nợ công trên toàn khu vực”,.

Dựa trên Khung bền vững nợ chung của Ngân hàng Thế giới-Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dành cho các quốc gia có thu nhập thấp, hoặc điểm xếp hạng tín dụng tương đương, 19 quốc gia trong khu vực được xếp hạng có nguy cơ khó khăn về nợ cao.

Báo cáo viết: “Theo dự báo mới nhất của IMF, hầu hết các nền kinh tế đang phát triển trong khu vực dự kiến sẽ ổn định tỷ lệ nợ gộp của chính phủ nói chung ở mức hiện tại vào năm 2027, ngoại trừ Trung Quốc và một số quốc đảo đang phát triển ở Thái Bình Dương”.

Năm quốc gia có tổng nợ của chính phủ hơn 100% GDP vào năm 2021, trong đó Nhật Bản đứng đầu với 262%, tiếp theo là Singapore (160%), Bhutan (132%), Maldives (125%) và Sri Lanka (103 %). Trong khi đó, tổng nợ của chính phủ ở Fiji, Ấn Độ, Lào và Mông Cổ cũng cao đáng kể với hơn 80% GDP. Thâm hụt cơ bản là yếu tố chính góp phần làm tăng nợ công trong khu vực, trong khi đồng tiền mất giá cũng chiếm tỷ trọng lớn trong mức tăng nợ công ở một số quốc gia.

Báo cáo cũng cho thấy một nửa các nền kinh tế đang phát triển ở châu Á-Thái Bình Dương phụ thuộc rất nhiều vào các khoản nợ nước ngoài, chủ yếu bằng đô la Mỹ, tiếp theo là đồng euro và đồng yên. Khoản nợ bằng đô la hiện cao hơn 20% GDP ở 12 nền kinh tế.

 Mặt khác, Trung Quốc đã giành được ảnh hưởng lớn hơn với tư cách là một chủ nợ song phương phi truyền thống trong khu vực, với một số quốc đảo nhỏ và các quốc gia không giáp biển đang phát triển chứng kiến khoản nợ của Trung Quốc tăng mạnh nhất, chủ yếu là trong lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).

Thái Văn