Mỹ học được gì từ sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc hậu COVID-19?
Các quan chức Trung Quốc trong tuần này đã thông báo rằng nền kinh tế của nước này đã tăng trưởng 4,9% trong quý thứ 3, một dấu hiệu tích cực trong tâm chấn COVID-19 ban đầu. Sự phục hồi trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là do các biện pháp ngăn chặn COVID-19 khó có thể được thực thi tại một nền dân chủ – nhưng vẫn có những bài học mà Mỹ có thể học được.
Jacob Kirkegaard, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết: “Không rõ ràng, thực sự đây có phải là một con số đáng tin cậy. Theo ý kiến của tôi thì điều đó không đáng tin cậy, trừ khi bạn giả định một số cải thiện năng suất rất đáng kể vì một số chỉ số về hoạt động công nghiệp thấp hơn so với số liệu tăng trưởng GDP chính thức”.
Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế trưởng, khu vực Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis, lưu ý rằng số liệu doanh số bán lẻ, mặc dù đang cải thiện, vẫn thấp hơn một năm trước, và đầu tư của khu vực tư nhân vẫn còn suy giảm.
Bà nói: “Thách thức phía trước là liệu thu nhập khả dụng của hộ gia đình có thể được cải thiện hơn nữa ở mức độ nào để tăng tốc độ tiêu dùng, cũng như duy trì sự phục hồi sản xuất theo định hướng xuất khẩu trong một môi trường mà nhu cầu toàn cầu vẫn đang yếu kém”.
Nhưng ngay cả các nhà kinh tế nghi ngờ các con số của Bắc Kinh cũng đồng tình rằng nền kinh tế Trung Quốc đang trên đà phục hồi. IMF ước tính rằng GDP của họ sẽ tăng 1,9% trong cả năm 2020, là nền kinh tế lớn duy nhất tăng trưởng dương một năm chứng kiến các nền kinh tế trên toàn cầu suy giảm mạnh.
Thành công của Trung Quốc cho đến nay trong việc ngăn chặn các ổ dịch chắc chắn là chìa khóa để nền kinh tế duy trì đà tăng trưởng tích cực trong quý 3. Những cải thiện này sẽ không thể thực hiện được nếu Trung Quốc cũng hứng chịu làn sóng COVID-19 thứ hai mà chúng ta đang thấy ở hầu hết các khu vực của thế giới phát triển.
Ở một mức độ nào đó, thành công của Trung Quốc trong việc ngăn chặn và giảm thiểu sự lây lan của COVID-19 là kết quả của một chính phủ độc tài và nhà nước giám sát có quyền tự chủ áp đặt các lệnh khóa toàn diện, cấm đi lại và ủy thác các giao thức theo dõi liên lạc.
Kirkegaard nói: “Không còn nghi ngờ gì nữa, chính phủ Trung Quốc đã có sẵn những công cụ mà bạn không có trong một nền dân chủ. Bạn không thể buộc tất cả mọi người tải xuống một ứng dụng theo dõi và phong tỏa hàng nghìn người bị nhiễm theo đúng nghĩa đen”.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng những nơi như Đài Loan và New Zealand cũng đã thành công trong việc loại bỏ phần lớn sự lây lan của COVID-19. Ông nói: “Không hẳn chỉ có các chế độ độc tài mới có thể làm được điều này”.
Các chuyên gia cho biết sự khác biệt nằm ở hành động phản ứng trung ương được phối hợp, sự sẵn sàng cung cấp các nguồn lực khi cần thiết và tuân thủ các khuyến nghị của các chuyên gia y tế công cộng.
Không giống như nỗ lực của chính quyền Trump chống lại việc tăng cường xét nghiệm, các quốc gia đã ngăn chặn thành công virus đã mở rộng khả năng xét nghiệm một phần lớn dân số của họ.
Kirkegaard nói: “Họ đã đổ nhiều nguồn lực vào việc xét nghiệm và truy tìm nguồn gốc. Họ chưa bao giờ nghi ngờ khoa học và họ chưa bao giờ thực sự nghĩ rằng có một sự đánh đổi nào đó giữa virus và mức độ nghiêm trọng của việc phong tỏa”.
An Phước
