Liên kết, cạnh tranh trong doanh nghiệp dưới góc nhìn của Jack Ma và Phạm Nhật Vượng

Phạm Nhật Vượng  hiện là Chủ tịch Hội đồng quản trị Vingroup – Tập đoàn phát triển bất động sản hàng đầu Việt Nam; còn Jack Ma là người sáng lập và là Chủ tịch điều hành của Tập đoàn Alibaba – một tập đoàn công nghệ đa quốc gia. Hai “ông lớn” ở hai lĩnh vực khác nhau nhưng quan điểm kinh doanh lại có những điểm tương đồng khá thú vị.

Phạm Nhật Vượng : “Một cây làm chẳng nên non…”

Chia sẻ về sự liên kết của doanh nghiệp Việt Nam trong một buổi trò chuyện cách đây vài năm, Chủ tịch Phạm Nhật Vượng cho rằng không riêng gì Vingroup, Viettel mà cộng đồng các doanh nghiệp Việt cần phải gắn kết chặt chẽ, tương trợ lẫn nhau mới có thể làm nên việc lớn.  Ông Vượng lấy ví dụ về các doanh nghiệp Trung Quốc luôn đoàn kết và giữ mối quan hệ mật thiết với nhau, đặc biệt là các doanh nghiệp Hong Kong thể hiện ở triết lý “không có doanh nghiệp Hong Kong phá sản” bởi khi một doanh nghiệp gặp khó luôn có nhiều doanh nghiệp đồng hương chung vai hỗ trợ. “Đó là tại Trung Quốc, Hong Kong còn với các doanh nghiệp Việt dĩ nhiên không yêu cầu chúng ta phải phát triển đến mức độ như vậy song xét trên phương diện chung vẫn cần giảm cái tôi cao ngạo trong bản thân mỗi người và nêu cao tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái lẫn nhau” – Chủ tịch Vingroup nhấn mạnh.

Thực tế vấn đề lỏng lẻo, rời rạc trong liên kết của hệ thống doanh nghiệp Việt Nam cũng đã được nhiều chuyên gia đề cập. Theo Tiến sĩ Đoàn Duy Khương – Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh doanh Asean (ASEAN-BAC), ngày nay nhận thức của các doanh nghiệp Việt về tầm quan trọng của liên kết vẫn còn hạn hẹp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thực tế cho thấy hầu hết các doanh nghiệp chỉ tập trung cho lợi ích riêng lẻ, kiểu “mạnh ai người ấy làm” hoặc “làm tất ăn cả”, chỉ quan tâm đến thương hiệu riêng, sản phẩm riêng của mình chứ không thấy rõ được lợi ích to lớn của việc xây dựng thương hiệu cho ngành hàng. Những hạn chế này là nguyên nhân kìm hãm sự phát triển và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, khiến họ không thể cạnh tranh ngang ngửa với các tập đoàn, công ty nước ngoài ngay chính trên sân nhà, đấy là chưa nói đến thị trường thế giới. Những doanh nghiệp lớn mạnh hẳn thì có thể tự lo cho mình, còn hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ đều hoạt động manh mún, thiếu đoàn kết, và có lúc cạnh tranh không lành mạnh.

Tiến sĩ Đoàn Duy Khương cho rằng cũng chính vì hoạt động rời rạc, thiếu liên kết mà các doanh nghiệp Việt Nam, điển hình là các doanh nghiệp gỗ và dệt may đã phải từ chối nhiều đơn đặt hàng của công ty nước ngoài bởi năng lực hạn hẹp, công nghệ yếu kém, không đáp ứng được yêu cầu chất lượng và số lượng của đối tác nước ngoài. Ngược lại, nếu biết kết hợp các thế mạnh của nhau, tạo nên chuỗi giá trị trong từng ngành hàng, đưa ra những sản phẩm uy tín, chất lượng thì chắc chắn trong tương lai không xa, sản phẩm mang thương hiệu Việt sẽ có tên trên bản đồ thương hiệu thế giới.

Jack Ma: “Cạnh tranh là động lực của phát triển…”

Đồng quan điểm với ông Phạm Nhật Vượng, tỷ phú Jack Ma – người sáng lập và là Chủ tịch điều hành Tập đoàn Alibaba từng chỉ ra rằng con người chỉ khi phải đối mặt với thử thách mới có thể tiến bộ. Nhà quản lý muốn doanh nghiệp của mình không bị đánh bại cần phải dốc toàn bộ sức lực, vắt kiệt trí óc để phát triển doanh nghiệp, một doanh nghiệp như vậy mới có thể phát triển không ngừng. Vì vậy, không nên coi đối thủ cạnh tranh là kẻ thù, không nên giở mọi thủ đoạn chiêu trò, thậm chí dồn đối thủ cạnh tranh vào bước đường cùng. “Bản thân tôi luôn tâm niệm đối thủ cạnh tranh trên thị trường không phải là kẻ thù mà chúng ta chỉ nên cạnh tranh với bản thân mình. Đỉnh cao của nghệ thuật cạnh tranh đó là “trong lòng không tồn tại kẻ thù” – Nhà sáng lập Alibaba.

Năm 2010, trong bài diễn thuyết, khi đề cập đến cạnh tranh trên thị trường của doanh nghiệp, Jack Ma cho rằng cạnh tranh mà khiến doanh nghiệp chết đi sống lại là cạnh tranh ngu ngốc. “Doanh nghiệp phải đối mặt nhiều nhất là đối thủ cạnh tranh, bao gồm trong số chúng ta ở đây có rất nhiều người là đối thủ cạnh tranh của nhau. Alibaba và Taobao đã xây dựng nên 2 thị trường, có rất nhiều người ngày nào cũng phá giá, chúng tôi đưa ra giá 50 triệu nhân dân tệ, họ lại đưa ra giá 40 triệu nhân dân tệ. Đó không phải là nhà doanh nghiệp mà là kẻ ngốc với chiến lược cạnh tranh ngu ngốc. Đỉnh cao của nghệ thuật cạnh tranh là gì? Cạnh tranh là một điều vô cùng thú vị, nếu bạn đau khổ, bạn chắc chắn đã đi sai đường. Sự thú vị của cạnh tranh ở chỗ, hai doanh nghiệp cạnh tranh giống như chơi cờ vậy, bạn thua chúng tôi lại tấn công. Một doanh nghiệp chân chính không có đối thủ, trong lòng không có đối thủ, vô địch thiên hạ. Trong mắt bạn không nên chỗ nào cũng chỉ thấy đối thủ, trên thị trường toàn là đối thủ. Thế nào gọi là chiến lược sinh thái của doanh nghiệp? Trong tự nhiên, sư tử châu Phi ăn thịt sơn dương, không phải là căm thù sơn dương mà bởi vì chúng cần ăn thịt sơn dương, có như vậy chúng mới có thể sinh tồn. Khi cạnh tranh, bạn nhất định không được mang trong mình nỗi hận thù, nếu trong lòng chất chứa căm hận sẽ chỉ đem lại thất bại” – Tỷ phú người Trung Quốc chia sẻ

Kim Phương