Hỗ trợ doanh nghiệp du lịch thời Covid – Nhà nước hãy cho doanh nghiệp, người lao động “cần câu cơm” hơn là cho “con cá”

Đó là quan điểm của ông Nguyễn Công Hoan – Trưởng Ban truyền thông Hiệp hội Du lịch Việt Nam. Sau 3 đợt chống chọi với Covid – 19, nhiều doanh nghiệp du lịch đã “cạn hơi”. Chính vì thế trong đợt tái bùng phát dịch lần thứ tư này, dự báo sẽ có rất nhiều doanh nghiệp du lịch phá sản…

trong đại dịch, ông Hoan cho biết sau ba lần bị các cú giáng đòn của đại dịch Covid-19, Việt Nam đã khống chế thành công dịch bệnh và nhanh chóng khôi phục hoạt động kinh doanh. Cộng đồng doanh nghiệp du lịch cũng nghĩ rằng “quá tam ba bận”, Covid-19 sẽ khó bùng phát vào mùa hè này hoặc nếu có thì cũng nhẹ và ít ảnh hưởng. Tuy nhiên, dịch lần thứ tư ập đến đúng dịp cao điểm hè 2021 với tốc độ nhanh, mạnh như “sóng thần,” không gì có thể ngăn cản nổi. Cho đến thời điểm này, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành, du lịch nói chung chịu tổn thất nặng nề cả về mặt kinh tế lẫn tinh thần.

Trên thực tế, dù đợt dịch lần thứ tư không tác động đến nhiều doanh nghiệp lữ hành như những lần trước vì nhiều công ty đã đóng cửa, chưa “tái hòa nhập,” chuyển đổi hoặc bổ sung thêm lĩnh vực kinh doanh khác; tuy nhiên xét về mức độ thiệt hại và hệ lụy của nó đối với các công ty còn tồn tại lại lớn hơn rất nhiều. Nói như vậy là bởi một số doanh nghiệp đã dùng tất cả nguồn lực cuối cùng để tranh thủ cơ hội, thậm chí có những doanh nghiệp huy động thêm các nguồn lực khác để đầu tư cho dịch vụ, sản phẩm du lịch.Có thể nói, thời điểm này, dịch bệnh trở lại khiến tinh thần, niềm tin và kỳ vọng của doanh nghiệp giảm xuống rất thấp. Nhiều doanh nghiệp hoài nghi, lo lắng không biết Covid-19 còn dai dẳng đến lúc nào và cũng không thể dự đoán đến khi nào mới được kiểm soát. “Trên quan điểm cá nhân, tôi cho rằng dịch bệnh Covid-19 có lẽ sẽ tạo ra bước ngoặt lịch sử lớn đối với ngành du lịch bởi chúng tôi dự đoán lực lượng lao động và số lượng doanh nghiệp xác định dứt bỏ hẳn mảng du lịch sẽ rất lớn. Vì vậy trong bối cảnh hiện nay, việc các doanh nghiệp du lịch chuyển đổi lĩnh vực kinh doanh là vô cùng cần thiết” – ông Hoan nhấn mạnh.

Cũng theo Trưởng Ban truyền thông Hiệp hội Du lịch Việt Nam, trong giai đoạn khó khăn hiện nay, bên cạnh những phần việc đã làm từ khi đại dịch ập đến (sắp xếp lại tổ chức, tiết giảm chi phí, đào tạo nhân sự, chuyển đổi số…), các doanh nghiệp du lịch cũng cần phải tĩnh tâm lại và điều chỉnh tất cả kế hoạch một cách căn cơ, bài bản, lâu dài hơn. Nếu như trước đây doanh nghiệp vẫn tính toán theo kiểu điều chỉnh ngắn hạn thì bây giờ kế hoạch phải tính toán dài hơi; thậm chí phải chuyển đổi, bổ sung thêm các lĩnh vực kinh doanh mới. Thực tế cho thấy thời gian qua có không ít chủ doanh nghiệp lữ hành không xuất thân từ ngành du lịch đã quay về ngành nghề cũ từng được đào tạo bài bản.

Ngoài ra các doanh nghiệp cũng nên ưu tiên dùng năng lực chuyên môn của mình để chuyển đổi kinh doanh hơn là đầu tư về mặt tài chính vốn rất rủi ro trong thời điểm này. Khả năng thành công sẽ cao hơn nếu kinh doanh dựa trên cơ sở nền tảng kiến thức, kỹ năng của lãnh đạo doanh nghiệp và người lao động đang có. Về tài chính, doanh nghiệp cũng phải tính toán và để dành quỹ dự phòng, để khi du lịch phục hồi mang ra đầu tư khởi động lại hoạt động kinh doanh, tránh tình trạng có bao nhiêu mang ra đầu tư hết nhưng không hiệu quả, khiến doanh nghiệp chết dần, chết mòn trước khi thị trường có thể phục hồi. Với người lao động, doanh nghiệp vẫn nên duy trì kết nối thông qua: họp giao ban online hàng tuần; thành lập các group (nhóm) tương tác để trao đổi, đánh giá tình hình thị trường nhằm duy trì kỹ năng chuyên môn du lịch. Nhân viên vẫn có một phần lương, được đóng bảo hiểm xã hội từ phía công ty và họ dùng những chuyên môn của mình để làm nghề tay trái, bù đắp thu nhập.

Về những chương trình, chính sách hỗ trợ mà doanh nghiệp du lịch trông chờ từ phía Chính phủ, ông Hoan cho biết với sự suy giảm nguồn lực hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp lữ hành đều mong muốn Chính phủ hỗ trợ giảm thuế, giảm lãi, giãn nợ, hỗ trợ trả lương cho người lao động… “Tuy nhiên ở góc độ cá nhân, tôi cho rằng việc hỗ trợ thuế của Nhà nước thời điểm này là không có ý nghĩa vì doanh nghiệp không có doanh thu. Còn nếu hỗ trợ trả lương cho người lao động, thì chưa biết đến khi nào du lịch mới phục hồi, mà chính sách hỗ trợ phải xác định được thời điểm bắt đầu và kết thúc. Mặt khác, nếu thời gian qua nhà nước hỗ trợ trả lương cho nhân viên, vô hình chung sẽ tạo sức ỳ cho nhân sự ngành. Trên thực tế, Covid-19 cũng ảnh hưởng nặng nề tới rất nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác liên quan tới du lịch như vận tải, nhà hàng – khách sạn, các khu vui chơi, giải trí. Khoản đầu tư của họ là khổng lồ nhưng cũng không có doanh thu. Trong khi đó, lữ hành chỉ phải trả chi phí duy nhất là nhân sự, còn văn phòng có thể chuyển sang làm việc online. Vì vậy, thiết nghĩ, Nhà nước hãy cho doanh nghiệp, người lao động cái “cần câu cơm” hơn là cho “con cá” – ông Hoan nêu quan điểm

Để duy trì hoạt động và giải quyết việc làm cho người lao động, Nhà nước cũng cần nghiên cứu chính sách khuyến khích những ngành sản xuất kinh doanh phù hợp tạo ra nhiều việc làm mới cho nhân sự ngành du lịch chuyển sang hay các doanh nghiệp du lịch chuyển sang đầu tư; đồng thời có quỹ hỗ trợ, chương trình ưu đãi lãi suất cho các doanh nghiệp du lịch với những khoản vay đầu tư lĩnh vực mới tiềm năng trên cơ sở đánh giá, thẩm định tính khả thi hiệu quả của dự án.

Ngoài ra Nhà nước cũng nên có cơ chế khuyến khích các công ty, doanh nghiệp không thuộc ngành du lịch sử dụng nhân sự ngành kinh tế xanh. Đồng thời thành lập, đầu tư cho bộ phận nghiên cứu đánh giá thị trường du lịch với các nhiệm vụ: dự báo khi nào du lịch có thể phục hồi? thị trường nào phục hồi trước, phục hồi sau? những dòng sản phẩm nào sẽ tương ứng với mỗi thị trường trong thời gian tới?…

Việt Thành