Hiến kế tăng cường liên kết chuỗi giữa các chủ thể để phát triển nền nông nghiệp

Tăng cường tính liên kết của các chủ thể trong sản xuất là kế sách mà các chuyên gia, các chủ doanh nghiệp cùng bàn thảo tại hội thảo chuyên đề Nông nghiệp thuộc Diễn đàn Kinh tế tư nhân 2019 đang diễn ra.

Xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi bền vững giúp giảm giá thành sản phẩm.

Cùng bàn về vấn đề liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất tại hội nghị, ông Lê Đức Thịnh – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn cho biết: “Tính liên kết của các chủ thể trong thời gian vừa qua có bước tiến triển, tuy nhiên chưa đáp ứng được yêu cầu về phát triển ngành nông nghiệp hiện đại trong cơ chế thị trường cạnh tranh; chưa khai thác hết tiềm năng trong liên kết để khai thác hết tiềm năng”.

Theo ông, hiện 11-14% sản lượng nông nghiệp thông qua liên kết là quá nhỏ, điều này hàm ý tiềm năng còn rất lớn với hàng chục triệu ha nông nghiệp và trong thời gian tới Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa quá trình liên kết trong nông nghiệp.

“Trong chuỗi liên kết, vai trò của người sản xuất rất quan trọng, đặc biệt là sản xuất theo quy chuẩn đáp ứng yêu cầu của thị trường, người sản xuất mà không nhận thức được điều này thì sẽ rất khó khăn. Trong khi đó, năng lực của hộ nông dân với quy mô quá nhỏ thường là liên kết không thành công. Nâng cao nhận thức của người nông dân và đẩy mạnh tích tụ quy mô để giá trị tăng lên là hướng phát triển tất yếu của nền nông nghiệp nước ta”, ông nói.

Là người đứng đầu một trong những công ty đầu tiên sản xuất theo mô hình “cánh đồng mẫu lớn”, ông Huỳnh Văn Thòn – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời cho rằng: “Dù những năm gần đây ngành nông nghiệp đạt được nhiều thành tựu nhưng vẫn bộc lộ những hạn chế như năng suất lao động thấp, chất lượng sản phẩm chưa cao, không có thương hiệu…

Ông Huỳnh Văn Thòn – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời.

Bên cạnh đó, theo ông Thòn, vấn đề giải cứu một số sản phẩm nông nghiệp gần đây hay câu chuyện được mùa mất giá cho thấy nút nghẽn chặn đường ra của sản phẩm.

Từ góc nhìn của người làm thực tế, ông nêu vấn đề: “Việc xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi bền vững giúp giảm giá thành sản phẩm, khép kín được chuỗi sản xuất nhưng khi chưa có thương hiệu thì bản chất vẫn chỉ là chuyển cái khó của nông dân sang doanh nghiệp. Doanh nghiệp Lộc Trời từ chỗ sử dụng chuỗi sản xuất khép kín với 105.000 ha đất nhưng hiện chỉ còn hơn 30.000 do những khó khăn này”.

Cũng theo ông Thòn, cần phân vai giữa ba nhà là ba đỉnh tam giác “nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân”, trong đó Nhà nước chỉ nên làm vai trò trọng tài, tạo lập cuộc chơi để tạo được liên kết bền vững.

Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời cũng đề xuất xây dựng đội ngũ nhân lực nông nghiệp gắn với thực tiễn, đó phải là những người “nghe được hơi thở của đồng ruộng, thấu hiểu tâm tư của nông dân”.

Cùng nói về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Dân – Chủ tịch Công ty TNHH Nông nghiệp United cũng kiến nghị, đào tạo công nhân nông nghiệp vì thực tế có những kỹ sư nông nghiệp thiếu lăn lộn. “Chúng ta có thể mở các lớp trung cấp nông nghiệp, chính quyền hỗ trợ người dân đi học chuyên về một loại cây, được cấp bằng lý thuyết, trực tiếp xuống đồng ruộng để thực hành, nếu đạt thì cấp bằng”, ông Dân đề xuất.

Về phía cơ quan nhà nước hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp nông nghiệp để phát triển chuỗi liên kết, ông Lê Mạnh Hùng – Phó Cục trưởng Cục phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chia sẻ về chính sách của nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp nông nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp khởi nghiệp. Bộ Kế hoạch Đầu tư chủ trương tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng với chi phí thấp, hướng hỗ trợ trọng tâm gồm: Chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo: hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong chuỗi giá trị. “Chúng tôi đã quán triệt xuống các địa phương xây dựng kế hoạch hành động để hỗ trợ doanh nghiệp trong liên kết ngành, chuỗi giá trị”, đại diện Bộ Kế hoạch Đầu tư nói.

Duy Anh