Giới học giả: Căng thẳng Mỹ-Trung có thể tồi tệ hơn Chiến tranh Lạnh

Theo một học giả Trung Quốc nổi tiếng, quan hệ Trung Quốc-Mỹ có thể xấu đi đến mức tồi tệ hơn quan hệ Moscow-Washington băng giá được thấy trong Chiến tranh Lạnh, và Donald Trump có thể sẽ tăng cường lập trường cứng rắn của mình trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11.

Wang Jisi, trưởng khoa nghiên cứu quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, phát biểu tại Diễn đàn Hòa bình Thế giới, do Đại học Thanh Hoa tổ chức vào tối thứ Tư tại thủ đô của Trung Quốc: Trong bốn tháng tới, gần như chắc chắn rằng chính sách của Trung Quốc sẽ là một vấn đề của chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ. Một số nhà phân tích Trung Quốc lo ngại rằng phe của Trump có thể tạo ra một vài sự cố trong khung thời gian này để thể hiện quyết tâm kiềm chế Trung Quốc. Điều đó có thể nguy hiểm.

Là một trong những chuyên gia hàng đầu của đất nước về các mối quan hệ Mỹ-Trung, ông Wang cho biết quan hệ giữa hai nước có thể trở nên tồi tệ hơn quan hệ Mỹ-Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh.

Ông nói: Quan hệ của Moscow-Washington về cơ bản vẫn ổn định trong hơn bốn thập kỷ mặc dù có một vài khoảnh khắc nóng bỏng, lẻ tẻ như cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962. Căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ, đặc biệt là trong đại dịch COVID-19, đã gây nhức nhối hơn so với thời Chiến tranh Lạnh.

Một câu hỏi ở đây là liệu cuộc cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ kéo dài hơn và gây tổn thất cao hơn cho cả hai bên so với cuộc cạnh tranh giữa Liên Xô và Mỹ hay không. Một câu hỏi khác là liệu một sự kiện bất ngờ bên cạnh căng thẳng Trung-Mỹ hiện tại có leo thang thành một cuộc đụng độ chết người hay không.

Ông Wang cho rằng Bắc Kinh không nên cung cấp đạn dược cho những nhân vật có quan điểm diều hâu với Trung Quốc ở Washington, mặc dù ông lưu ý rằng các ưu tiên trong nước, như Hồng Kông, dường như vượt xa các vấn đề liên quan đến Mỹ.

Ngay cả trong Chiến tranh Lạnh, có một sự hiểu biết rõ ràng ở cả hai bên về các ranh giới đỏ, và điều đó đã giúp ngăn chặn một cuộc xung đột quân sự trực tiếp, cựu Thủ tướng Kevin Rudd nói.

Ông Rudd nói: Một điều bắt buộc là cả hai bên, bắt đầu từ hai Ngoại trưởng Vương Nghị và Pompeo, để hợp lý hóa cuộc thảo luận cấp cao để bắt đầu trao đổi những quan điểm rõ ràng của phía bên kia về giới hạn đỏ trong vấn đề Đài Loan. Ông nói thêm rằng những tuần và tháng sắp tới là rất quan trọng đối với những căng thẳng trên khắp Đài Loan.

Ông Rudd đã đề cập đến cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Pompeo và Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì tại Hawaii vào đầu tuần này.
Susan Shirk, cựu phó trợ lý bộ trưởng ngoại giao Mỹ về chính sách của Trung Quốc dưới thời Bill Clinton, nói tại diễn đàn rằng nếu ứng cử viên Dân chủ được cho là Joe Biden giành được chức tổng thống Mỹ thì có thể giúp giảm bớt căng thẳng Mỹ-Trung.

Bà Shirk nói: Ông ấy sẽ cố gắng đàm phán các vấn đề ưu tiên, thay vì sử dụng phương pháp tiếp cận cứng rắn của chính quyền Trump và bảo vệ không gian hợp tác về sức khỏe, khí hậu và không phổ biến vũ khí. Tuy nhiên, Shirk cho biết bà rất bi quan về một sự thay đổi tương tự ở phía Trung Quốc. Câu hỏi hiện nay là Trung Quốc có thể thiết lập lại hay không?

Trung Quốc ngay bây giờ đối mặt với khả năng có cùng một nhà lãnh đạo nắm quyền lực vô hạn, Họ đã từ bỏ việc thay đổi lãnh đạo cấp cao theo thường lệ, điều rất khó đạt được, một thành tựu chính trị quan trọng như vậy đối với hệ thống chính trị Trung Quốc, vậy làm sao Trung Quốc có thể thiết lập lại chính sách của mình?

Công Quyến