Giá trị cơ bản của Bitcoin
Khi Bitcoin đạt mức giá trị cao mới, sẽ không thiếu những dự đoán táo bạo về việc đồng tiền kỹ thuật số này sẽ đạt 100.000 USD trở lên. Những điều này dựa trên những phép ngoại suy của những người có quyền lợi: giá đã tăng lên rất nhiều nên nó sẽ tiếp tục tăng. Nếu nó vượt lên trên ngưỡng cao nhất trước đó, thì nó sẽ phải tiếp tục đi lên.
Giá trị cơ bản trong cách nói tài chính truyền thống có nghĩa là giá trị dựa trên lợi nhuận (hoặc dòng tiền) được tạo ra bởi một tài sản. Hãy nghĩ về một cây táo. Đối với một nhà đầu tư, giá trị cơ bản của nó nằm ở những quả táo mà nó tạo ra.
Trong trường hợp cổ phiếu công ty, giá trị cơ bản là cổ tức được trả từ lợi nhuận. Một thước đo tiêu chuẩn được các nhà đầu tư sử dụng là tỷ lệ giá trên thu nhập. Trong bất động sản, giá trị cơ bản phản ánh tiền thuê mà nhà đầu tư kiếm được (hoặc chủ sở hữu tiết kiệm được). Đối với một trái phiếu, giá trị phụ thuộc vào lãi suất mà nó phải trả. Vàng cũng có một giá trị cơ bản, dựa trên việc sử dụng nó cho đồ trang sức hoặc chất hàn răng hoặc trong thiết bị điện tử. Nhưng giá trị này không phải là lý do tại sao hầu hết mọi người mua vàng.
Tiền tệ quốc gia thì khác nhau. Giá trị của tiền là trở thành một đơn vị trao đổi đáng tin cậy và được chấp nhận. Trong quá khứ, tiền xu được làm bằng vàng và bạc có giá trị cơ bản vì chúng có thể được nấu chảy để lấy kim loại quý. Điều đó không còn xảy ra với các loại tiền pháp định ngày nay, mà giá trị của chúng chỉ phụ thuộc vào việc mọi người tin tưởng rằng những người khác chấp nhận chúng theo mệnh giá.
Hầu hết các loại tiền điện tử, chẳng hạn như Bitcoin, Ethereum và Dogecoin về cơ bản là tiền tệ pháp định riêng. Chúng không có tài sản hoặc lợi nhuận tương ứng. Điều này làm cho việc xác định một giá trị cơ bản trở nên khó khăn.
Vào tháng 9, các nhà phân tích của Ngân hàng Standard Chartered của Anh đã lập luận rằng Bitcoin có thể đạt đỉnh khoảng 100.000 đô la Mỹ vào cuối năm 2021. “Là một phương tiện trao đổi, Bitcoin có thể trở thành phương thức thanh toán ngang hàng thống trị cho toàn cầu không có ngân hàng trong một thế giới không tiền mặt trong tương lai”, người đứng đầu nhóm nghiên cứu tiền điện tử của ngân hàng, Geoffrey Kendrick (một cựu quan chức Bộ Tài chính Úc) cho biết.
Về mặt lý thuyết, điều này có thể thực hiện được. Trên toàn cầu, ước tính có khoảng 1,7 tỷ người thiếu khả năng tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng. Nhưng Bitcoin đã được coi là tương lai của thanh toán kể từ khi được phát minh vào năm 2008. Nó đã đạt được rất ít tiến bộ.
Có ít nhất hai rào cản đáng kể. Đầu tiên là grunt tính toán cần thiết để xử lý các khoản thanh toán. Công nghệ có thể khắc phục điều này. Trở ngại thứ hai khó hơn: sự biến động của giá cả.
Các loại tiền kỹ thuật số có thể duy trì giá trị ổn định có nhiều khả năng trở thành công cụ thanh toán hơn. Cho đến nay, công ty quan trọng duy nhất chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin là Tesla, công ty đã công bố chính sách này vào tháng 3 và đảo ngược nó vào tháng 5.
Quốc gia duy nhất chấp nhận Bitcoin làm đơn vị tiền tệ được chấp thuận là El Salvador (quốc gia này cũng sử dụng đồng đô la Mỹ). Nhưng còn lâu mới rõ lợi ích của nó là gì. Các luật buộc các doanh nghiệp chấp nhận tiền điện tử cũng đã dẫn đến các cuộc phản đối.
Nếu Bitcoin không có giá trị thực như một phương tiện thanh toán phổ biến, thì như một phương tiện lưu trữ giá trị, như vàng kỹ thuật số thì sao? Nó có lợi thế này so với hầu hết các “altcoin”. Nguồn cung của nó, giống như vàng, (được cho là) hạn chế.
Một công cụ được những người đam mê tiền điện tử sử dụng để so sánh sự khan hiếm của Bitcoin với vàng được gọi là mô hình “chứng khoán theo dòng chảy”. Cách tiếp cận này khẳng định vàng giữ nguyên giá trị của nó vì lượng vàng tồn kho hiện có nhiều gấp 60 lần lượng vàng mới được khai thác mỗi năm. Lượng dự trữ của Bitcoin nhiều hơn 50 lần so với các loại tiền mới được “khai thác” hàng năm.
Nhưng điều này không giải thích tại sao giá Bitcoin lại giảm một nửa vào đầu năm nay. Nó cũng không có bất kỳ cơ sở lý thuyết nào trong kinh tế học: giá cả không chỉ phụ thuộc vào cung. Một số nhà quảng bá Bitcoin dự đoán giá cao hơn với giả định rằng các nhà quản lý quỹ cuối cùng sẽ đầu tư một tỷ lệ danh dự, chẳng hạn như 5%, trong số tiền của họ vào Bitcoin.
Nhưng những dự đoán như vậy ngầm giả định rằng Bitcoin, với tư cách là loại tiền điện tử lớn nhất và nổi tiếng nhất, sẽ tiếp tục duy trì vị trí thống trị của nó trong thị trường tiền điện tử. Điều này không được đảm bảo. Và không có giới hạn về số lượng các lựa chọn thay thế tiền điện tử.
Vào tháng 9, The Economist đã lập luận rằng Bitcoin “hiện đang là sự phân tâm” đối với tương lai của nền tài chính phi tập trung, với đối thủ là đồng tiền mã hóa blockchain Ethereum “đạt đến khối lượng quan trọng”.
Có những điểm tương đồng giữa bong bóng Bitcoin và bong bóng dotcom năm 2000, được thúc đẩy bởi những giả định quá lạc quan về công nghệ mới và lòng tham của con người.
Duy Anh
