Chính sách thương mại của Tổng thống Trump đã không như ý

Theo phân tích của Stuart Anderson, Giám đốc điều hành NFAP, “Một chính sách thương mại tốt hơn sẽ tập trung vào các đối tác còn lại của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và đối đầu với các hành động thương mại, đầu tư và sở hữu trí tuệ của Trung Quốc, trên cơ sở hợp tác cùng với các đồng minh và thông qua Tổ chức Thương mại Thế giới”.

Một nghiên cứu mới công bố của Quỹ Chính sách Quốc gia Mỹ đánh giá, Chính quyền Tổng thống Trump thực ra đã không thành công trong các chính sách thương mại ở nhiệm kỳ đầu.

Đối với thị trường chứng khoán, nghiên cứu xác định rằng, thuế quan của Washington đã gây ra phần lớn sự sụt giảm giá trị thị trường của Mỹ. Nghiên cứu do các nhà kinh tế thuộc Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York và Đại học Columbia cho thấy, các công ty Mỹ đã mất ít nhất 1,7 nghìn tỷ USD giá trị cổ phiếu do thuế quan của Mỹ tăng lên đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Chuyên gia Weinstein cho rằng, “một bài học quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách là chiến tranh thương mại có tác động rộng và lớn hơn nhiều so với những gì người ta có thể phỏng đoán dựa trên tỷ lệ có giới hạn các công ty nhập khẩu hoặc xuất khẩu sang Trung Quốc”. Trên thực tế, phần lớn các động thái leo thang trong cuộc chiến thương mại xảy ra vào năm 2019, nhưng phần đáng kể các tác động tiêu cực ảnh hưởng tốc độ tăng trưởng và đầu tư sẽ chỉ được cảm nhận trong năm nay.

Báo cáo của NFAP chỉ rõ, quyết định của Tổng thống Trump trong việc ưu tiên ngành thép bằng cách tăng thuế thép đã phải trả giá bằng chi phí của người tiêu dùng. Sau khi chính quyền Tổng thống Trump áp đặt một loạt thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách tăng thuế đối với một số hàng hóa của Mỹ, khiến xuất khẩu đậu tương từ Mỹ sang Trung Quốc giảm 75%. Thuế đối với thép có thể đã làm tăng khoảng 1.000 việc làm trong ngành sản xuất thép. Tuy nhiên, chi phí đầu vào tăng lên đối với thép và nhôm có thể khiến mất 75.000 việc làm trong ngành sản xuất ở các công ty liên quan.

Nghiên cứu cũng trích dẫn “bằng chứng mạnh mẽ” về các chính sách thương mại của Chính quyền Tổng thống Trump đã làm giảm nghiêm trọng đầu tư trực tiếp nước ngoài. Theo tính toán, tổng số tiền các nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài mua lại, thành lập hoặc mở rộng các doanh nghiệp tại Mỹ đạt khoảng 194,7 tỷ USD vào năm 2019, giảm 37,7% so với năm 2019.

Cuối cùng, nghiên cứu cho rằng, chính quyền của Tổng thống Trump đã phá bỏ các quy định của pháp luật và chính sách thương mại. Bao gồm việc lạm dụng luật thương mại của Mỹ để “áp đặt các biện pháp bảo hộ thương mại”, tác động “thô bạo” tới hệ thống thương mại quốc tế bằng cách thể hiện “thái độ không thiện cảm” đối với WTO và “phần lớn đã thành công trong việc làm tê liệt các chức năng giải quyết tranh chấp của tổ chức này”. Chính quyền Trump cũng đã hạn chế đầu tư vào các công ty Trung Quốc.

Đối với thâm hụt thương mại, các tác giả nghiên cứu cho rằng, Chính quyền Tổng thống Trump đã xác định một mục tiêu không đầy đủ, bởi vì các nhà kinh tế cho rằng, “thâm hụt thương mại không phải là một con số thống kê quan trọng và phần lớn do đầu tư và rất nhiều yếu tố rộng lớn khác”.

Huy An