Chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Những năm gần đây thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ có sự tăng trưởng “nóng” nhưng cũng đồng thời tiềm ẩn nhiều rủi ro đòi hỏi cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp lý, cũng như tăng các chế tài xử lý để lành mạnh hóa thị trường này, hỗ trợ thị trường phát triển đúng định hướng.

Thông tin từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, từ năm 2019 đến nay thị trường TPDN, đặc biệt là TPDN riêng lẻ đã có sự tăng trưởng ấn tượng, nhanh chóng trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của các doanh nghiệp. Tuy nhiên sự tăng trưởng “nóng” của thị trường này cũng đồng thời tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu.

Nhằm giảm thiểu rủi ro từ thị trường TPDN riêng lẻ, thời gian qua Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, cũng như liên tục phát thông điệp cảnh báo các tổ chức phát hành, các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian và đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường TPDN riêng lẻ.

Theo Bộ Tài chính, thị trường TPDN riêng lẻ phụ thuộc lớn vào sự chủ động cũng như tính tuân thủ của các chủ thể tham gia thị trường gồm: doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian, nhà đầu tư. Khác với TPDN chào bán ra công chúng được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy chứng nhận đăng ký chào bán để chào bán cho không giới hạn nhà đầu tư thì TPDN riêng lẻ lại không được cơ quan quản lý cấp phép. Cụ thể hơn, hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ của công ty không phải là công ty đại chúng hiện nay thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp và hướng dẫn tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và đảm bảo khả năng trả nợ. Việc phát hành trái phiếu riêng lẻ cũng không cần phải đăng ký, báo cáo hay phải được sự chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước nên độ rủi ro rất cao.

Chính vì vậy để tránh rủi ro cho các nhà đầu tư khi tham gia đầu tư, giao dịch trái phiếu phát hành riêng lẻ, pháp luật quy định rõ chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, có năng lực tài chính, có kinh nghiệm đầu tư, có khả năng phân tích rủi ro và chấp nhận rủi ro khi xảy ra mới được tham gia mua trái phiếu phát hành riêng lẻ. Các nhà đầu tư này có trách nhiệm phải tìm hiểu đầy đủ nội dung công bố thông tin của doanh nghiệp phát hành; hiểu rõ điều kiện, điều khoản trái phiếu và các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành trước khi quyết định mua và giao dịch trái phiếu; đồng thời phải tự đánh giá, tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình, tự chịu các rủi ro phát sinh trong việc đầu tư và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ.

Đối với trường hợp nhà đầu tư không chuyên dùng các cách thức không đúng quy định pháp luật để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thì cả nhà đầu tư lẫn tổ chức cung cấp dịch vụ xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đều sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Thành Trung