Câu chuyện về hai nền kinh tế ở nước Nga cô lập

Số liệu việc làm kỷ lục của Nga báo hiệu một sự “tách rời” suôn sẻ đáng ngạc nhiên khỏi phương Tây. Sự thay thế nhanh chóng của McDonald’s và Starbucks cho thấy hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra như thường lệ. Tuy nhiên, áp lực đang gia tăng bên trong cỗ máy kinh tế của nó.

Sáu tháng sau khi xảy ra xung đột Ukraine, các chiến lược và cuộc đấu tranh của nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Nga cung cấp một cái nhìn sâu sắc về vận mệnh của một quốc gia đang cố gắng chống chọi với cái mà Putin gọi là “cuộc tấn công kinh tế” của phương Tây.

Công ty Avtovaz đã khởi động lại hoạt động sản xuất thương hiệu Lada vào mùa hè này sau khi họ bị tạm dừng vào tháng 3 do các lệnh trừng phạt của phương Tây, thiếu hụt nguồn cung và việc mất đi đối tác Pháp Renault. Họ đã không chính thức sa thải bất kỳ công nhân nào trong số 42.000 công nhân của mình.

Tuy nhiên, công ty đang cảm thấy sức nóng và họ đang thu hẹp lại.

Phần lớn trong số 3.200 công nhân tại nhà máy của công ty ở thành phố công nghiệp Izhevsk – nơi sản xuất ô tô vẫn chưa được nối lại – đã bị giảm lương kể từ tháng 3, mặc dù một số nhân viên đã được cho làm việc tạm thời xung quanh nhà máy. Chủ tịch Avtovaz, Maxim Sokolov cho biết vào thời điểm đó: “Trong tình hình áp lực trừng phạt hiện nay và ngày càng có nhiều biến số, chúng tôi đang thực hiện các biện pháp toàn diện để duy trì việc làm”.

Trong tháng này, Bộ trưởng Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov đã bác bỏ mọi thông tin nói về sự gia tăng đáng kể tình trạng thất nghiệp, mà dữ liệu chính thức đã cho thấy mức thấp kỷ lục 3,9% vào tháng 6.

Trong một dấu hiệu lạc quan chính thức khác, trong bối cảnh giá dầu tăng cao và các chính sách phổ biến nhằm giảm bớt tác động của lạm phát, các dự báo mới nhất của chính phủ cho thấy mức độ suy giảm kinh tế của Nga sẽ ít nghiêm trọng hơn so với lo ngại trước đây trong năm nay.

Ô tô không phải là ngành công nghiệp duy nhất của Nga chịu ảnh hưởng từ cuộc đọ sức với phương Tây.

Theo Phó Thủ tướng Tatiana Golikova, tổng cộng 236.000 công nhân Nga đã phải làm thêm hoặc giảm giờ làm tính đến cuối tháng 7. Họ không phải là một phần của 3 triệu người đăng ký thất nghiệp chính thức ở Nga.

Ví dụ, khoảng một nửa tổng số kiểm soát viên không lưu, tương đương 14.000 người, đã được bổ nhiệm thêm hoặc làm công việc bán thời gian. Một số công ty nước ngoài rời Nga, từ gã khổng lồ đồ nội thất Thụy Điển Ikea đến chuỗi thời trang Tây Ban Nha Zara, cũng đã tăng cường nhân sự.

Tuy nhiên, lĩnh vực ô tô đã bị ảnh hưởng nhiều hơn hầu hết, với sản lượng xe du lịch giảm 62% trong nửa đầu năm so với cùng kỳ năm 2021, theo cơ quan thống kê nhà nước.

Avtovaz đã tìm cách thích nghi kể từ khi các lệnh trừng phạt của phương Tây cắt đứt Nga khỏi nhiều chuỗi cung ứng và thị trường xuất khẩu toàn cầu, tung ra một loạt các mô hình đơn giản hóa với ít linh kiện khó tìm kiếm hơn từ nước ngoài.

Vào tháng 6, công ty đã bắt đầu sản xuất một chiếc Lada Granta mới, được rút gọn, không có các tính năng như điều khiển không cần chìa khóa từ xa hoặc điều hòa không khí vốn dựa vào các linh kiện nhập khẩu.

Tuy nhiên, doanh số bán hàng đã giảm 63% trong bảy tháng đầu năm, xuống còn 85.000 xe, với việc sản xuất các mẫu Lada Vesta, Lada X-Ray và Lada Largus hoàn toàn tạm dừng, theo dữ liệu của Avtovaz.

Bất chấp những nỗ lực của thành phố Izhevsk, nửa năm sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt”, nhiều người dân ở thành phố công nghiệp này đang dự tính về một tương lai kinh tế không chắc chắn.

 Avtovaz cho biết họ có kế hoạch khởi động lại việc sản xuất Lada Vesta – đã tạm dừng tại Izhevsk – tại nhà máy lắp ráp chính của hãng ở Togliatti vào mùa xuân năm sau. Tuy nhiên, không nêu rõ kế hoạch làm thế nào để đảm bảo nguồn cung cấp các bộ phận hiện không có sẵn từ nước ngoài do các lệnh trừng phạt.

Thành Nam