Báo cáo mới cho biết Trung Quốc đang tăng cường khả năng vũ khí hóa thương mại

Theo một báo cáo mới được công bố của công ty tư vấn rủi ro Verisk Maplecroft, Trung Quốc đang đa dạng hóa nguồn cung cấp các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng – một động thái sẽ tăng cường khả năng vũ khí hóa thương mại của Bắc Kinh chống lại các đối thủ địa chính trị của họ.

Báo cáo có đoạn: “Điểm yếu của Trung Quốc là sự phụ thuộc nhiều vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên nước ngoài”.

Trung Quốc là nước tiêu thụ lớn các mặt hàng chính bao gồm dầu thô và quặng sắt. Tuy nhiên, quốc gia này chủ yếu dựa vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu trong nước đối với những mặt hàng đó.

Verisk Maplecroft cho biết một cách nước này đang đa dạng hóa nguồn nhập khẩu là mua cổ phần của các công ty nước ngoài. Việc làm như vậy điều đó sẽ làm tăng tỷ lệ tài nguyên do Trung Quốc sở hữu trong tổng nhập khẩu của đất nước.

Ví dụ, số lượng các công ty kim loại cơ bản và vàng do Trung Quốc sở hữu ở Châu Đại Dương đã tăng từ con số 0 trong năm 2000 lên 59 vào năm ngoái. Nó chiếm khoảng 22,6% tổng sở hữu nước ngoài trong các công ty như vậy.

Châu Đại Dương là một khu vực bao gồm Úc, Papua New Guinea, New Zealand, Fiji và nhiều quốc đảo.

Báo cáo viết: “Trung Quốc đang tìm cách tăng cường kiểm soát các chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua các khoản đầu tư ra nước ngoài và quan hệ đối tác với các công ty lớn trên thế giới. Bắc Kinh đã hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc ‘vươn ra toàn cầu’ và thiết lập quyền kiểm soát các cơ sở tài nguyên ở nước ngoài kể từ cuối những năm 1990”.

Verisk Maplecroft cho biết Trung Quốc nhập khẩu các mặt hàng quan trọng như dầu thô, khí đốt tự nhiên, than luyện kim và quặng sắt từ một nhóm các đối tác thương mại “tập trung cao độ”.

Trong việc đa dạng hóa các nguồn nhập khẩu, Trung Quốc ưu tiên các nhà cung cấp từ “các chế độ chuyên quyền ổn định” hơn là các nền dân chủ có thể liên quan đến những thay đổi thường xuyên trong chính phủ hoặc thay đổi tiềm năng trong chính sách.

Báo cáo viết: “Bằng cách đảm bảo các nguồn đa dạng, Trung Quốc sẽ có lợi thế hơn để vũ khí hóa thương mại với các đối thủ địa chính trị, đồng thời gia tăng sự phụ thuộc kinh tế của các đối tác mới và hiện tại”.

Tuy nhiên, các nước dân chủ đang chi phối việc sản xuất một số tài nguyên – một trong số đó là quặng sắt.

Nhà cung cấp quặng sắt lớn nhất của Trung Quốc năm ngoái là Australia, một đồng minh của Mỹ gần đây đã bị ảnh hưởng bởi các hạn chế thương mại của Bắc Kinh.

Dữ liệu của Refinitiv cho thấy, Australia vận chuyển trung bình hàng tháng 60,86 triệu tấn quặng sắt đến Trung Quốc vào năm 2020, chiếm hơn 60% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc.

Đó là lý do tại sao Trung Quốc đang tăng cường quan hệ thương mại với các nhà sản xuất quặng sắt khác như Brazil và Guinea, theo báo cáo của Verisk Maplecroft.

Báo cáo cho biết: “Mặc dù có đường lối cứng rắn hơn với Bắc Kinh dưới thời Tổng thống Bolsonaro, Brazil vẫn là ưu tiên trong chiến lược đa dạng hóa của Trung Quốc, trong khi Guinea có quan hệ chính trị tốt với Bắc Kinh”.

Bình Minh