Ảnh tưởng từ đồng đô la tăng giá
Chi phí sinh hoạt ở Cairo tăng cao đến mức nhân viên bảo vệ Mustafa Gamal phải gửi vợ và con gái một tuổi đến sống với bố mẹ tại một ngôi làng cách thủ đô Ai Cập 70 dặm (112km) về phía nam để tiết kiệm tiền.
Gamal, 28 tuổi, ở lại Cairo, làm hai công việc cùng một lúc, ở chung một căn hộ với những người trẻ khác và loại bỏ thịt khỏi chế độ ăn của mình. Anh nói: “Giá của mọi thứ đã tăng gấp đôi. Không có giải pháp thay thế”.
Trên khắp thế giới, mọi người đang chia sẻ nỗi đau và sự thất vọng của Gamal. Một đại lý phụ tùng ô tô ở Nairobi, Kenya, một người bán quần áo trẻ em ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ và một nhà nhập khẩu rượu ở Manchester, Vương quốc Anh, đều có chung lời phàn nàn: Đồng đô la Mỹ tăng giá khiến đồng nội tệ của họ yếu đi, góp phần làm tăng giá hàng hóa và dịch vụ hàng ngày.
Điều này đang làm gia tăng thêm khó khăn tài chính vào thời điểm các gia đình đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm lương thực và năng lượng liên quan đến cuộc xâm lược của Nga đối với Ukraine.
Đồng đô la tăng 18% trong năm nay và tháng trước đạt mức cao nhất trong 20 năm, theo Chỉ số Đô la Mỹ ICE chuẩn, đo lường đồng đô la so với rổ tiền tệ chủ chốt.
Lý do cho sự tăng giá của đồng đô la là rất rõ ràng. Để chống lại lạm phát tăng cao của Mỹ, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng lãi suất ngắn hạn chuẩn năm lần trong năm nay và đang báo hiệu nhiều khả năng sẽ tăng lãi suất. Điều đó đã dẫn đến tỷ lệ cao hơn đối với một loạt trái phiếu chính phủ và công ty Mỹ, thu hút các nhà đầu tư và thúc đẩy đồng tiền của Mỹ tăng giá.
Hầu hết các đồng tiền khác đều yếu hơn nhiều, đặc biệt là ở các nước nghèo. Đồng rupee của Ấn Độ đã giảm gần 10% trong năm nay so với đồng đô la, đồng tiền Ai Cập giảm 20% và lira Thổ Nhĩ Kỳ giảm 28%.
Các nước giàu cũng không miễn nhiễm. Ở châu Âu, vốn đang có xu hướng suy thoái trong bối cảnh giá năng lượng tăng vọt, lần đầu tiên một euro có giá trị dưới 1 đô la trong 20 năm và bảng Anh đã giảm 18% so với một năm trước.
Đồng bảng Anh gần đây đã tăng tương đương với đồng đô la sau khi tân Thủ tướng Vương quốc Anh Liz Truss tuyên bố cắt giảm thuế làm chao đảo thị trường tài chính và dẫn đến việc loại bỏ Bộ trưởng Tài chính của bà.
Thông thường, các quốc gia có thể nhận được một số lợi ích từ việc đồng tiền giảm giá vì nó làm cho sản phẩm của họ rẻ hơn và cạnh tranh hơn ở nước ngoài. Nhưng hiện tại, bất kỳ khoản lợi nhuận nào từ xuất khẩu cao hơn đều không còn nữa vì tăng trưởng kinh tế đang bị ảnh hưởng ở hầu hết mọi nơi.
Đồng đô la tăng giá đang gây ra nỗi đau ở nhiều nơi vì:
• Nó làm cho hàng hóa nhập khẩu của các nước khác trở nên đắt hơn, làm tăng thêm áp lực lạm phát hiện có.
• Nó bóp chết các công ty, người tiêu dùng và chính phủ vay nợ bằng đô la. Đó là vì họ cần nhiều nội tệ hơn để chuyển đổi thành đô la khi thanh toán khoản vay.
• Nó buộc các ngân hàng trung ương ở các quốc gia khác phải tăng lãi suất để cố gắng nâng đỡ đồng tiền của họ và giữ cho tiền không chảy ra nước ngoài. Tuy nhiên, lãi suất cao hơn cũng làm suy yếu tăng trưởng kinh tế và làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Chuyên gia Ariane Curtis của Capital Economics nói: “Đồng đô la tăng giá là tin xấu đối với nền kinh tế toàn cầu. Đó là một lý do khác khiến chúng tôi dự đoán nền kinh tế toàn cầu sẽ rơi vào suy thoái vào năm tới”.
Minh Dự
