Cận cảnh bức tranh ngành thép và tôn mạ nội địa 6 tháng đầu năm

Mới đây Báo cáo tình hình sản xuất và tiêu thụ thép trong nước 6 tháng đầu năm 2019 đã được Công ty Chứng khoán Rồng Việt chính thức công bố. Với việc chiếm 32% thị phần, Hòa Phát hiện đang dẫn đầu ngành thép Việt và ngày càng bỏ xa Tôn Hoa Sen. Tuy nhiên lợi thế sở hữu chuỗi bán lẻ duy nhất trong ngành lại giúp Tôn Hoa Sen giữ vững vị thế trong mảng tôn mạ.

Theo Báo cáo của Công ty Rồng Việt, nửa đầu năm 2019, hoạt động xây dựng tăng trưởng chậm lại ở mức 7,85%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2018 (9,16%) và điều này ít nhiều ảnh hưởng lên sức tiêu thụ thép. Bên cạnh đó theo thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam, 6 tháng qua ngành thép nội địa đã sản xuất tổng cộng 12,6 triệu tấn thép, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm 2018. Toàn ngành cũng bán ra 11,6 triệu tấn thép, tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2018; trong đó xuất khẩu 2,5 triệu tấn, tăng 6,3%.

Về bức tranh ngành thép trong 6 tháng đầu năm, Rồng Việt nhận định nhìn chung tăng trưởng ngành thép tương đương với tốc độ phát triển của ngành xây dựng, mặc dù tăng trưởng của từng nhóm sản phẩm có sự phân hoá rõ rệt. Trong đó tăng trưởng bán hàng thép xây dựng bám sát với tăng trưởng ngành xây dựng nhất, còn tăng trưởng mảng ống thép lại có phần thấp hơn. Sau một thời gian liên tục tăng công suất, nhóm tôn mạ đã bắt đầu xuất hiện tình trạng dư cung. Thêm vào đó việc vấp phải các rào cản thương mại tại các nước nhập khẩu đã khiến tôn mạ Việt Nam tăng trưởng tiêu thụ âm 5% trong 6 tháng đầu năm, hoạt động xuất khẩu cũng giảm gần 19% so với cùng kỳ.

Nổi bật nhất trong hoạt động của toàn ngành chính là mảng thép cán nóng. Trong 6 tháng đầu năm, Nhà máy Formosa Hà Tĩnh sản xuất tổng cộng 2,1 triệu tấn thép HRC (tăng 42% so với cùng kỳ) và khoảng 20% trong số này đã được xuất khẩu. Rồng Việt nhận định các doanh nghiệp tôn mạ xuất khẩu được hưởng lợi nhiều từ thép cán nóng của Formosa Hà Tĩnh, đặc biệt là sau khi Mỹ có quyết định áp thuế hơn 400% lên các sản phẩm thép Việt sử dụng thép nền Đài Loan và Hàn Quốc.  Thời gian qua, năng lực gia công (cán nguội, mạ và sơn phủ màu) của Việt Nam tăng mạnh trong khi chuỗi sản xuất từ thượng nguồn không được chú trọng phát triển, hậu quả là hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu đều phải nhập khẩu thép nền. Chính vì vậy tôn mạ Việt Nam dùng thép nền Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc đã bị áp thuế tự vệ. Thời gian tới, Rồng Việt kỳ vọng với khoảng 3,5 triệu tấn HRC từ Hoà Phát Dung Quất (HPG) và 5 triệu tấn HRC từ Formosa Hà Tĩnh, chuỗi sản xuất tôn mạ trong nước sẽ được khép kín, cải thiện giá trị gia tăng và mở ra cơ hội xuất khẩu sang nhiều thị trường đang áp thuế tự vệ đối với các nước sản xuất thép lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan.

Một diễn biến nổi bật khác của ngành thép trong nước là việc Bộ Công Thương đưa ra quyết định áp thuế Chống bán phá giá lên tôn mạ màu nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Theo nhận định của Rồng Việt, 2 công ty có cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán là Tôn Hoa Sen (mã HSG) và Nam Kim (mã NKG) sẽ hưởng lợi từ quyết định này.

Về thị phần, Rồng Việt cho rằng không có nhiều biến động trong mảng thép xây dựng khi Hòa Phát vẫn giữ vững thị phần ở mức trên 25%, các vị trí tiếp theo thuộc về Pomina và Posco. Sau khi đưa các dây chuyền tại nhà máy Dung Quất vào hoạt động, Hòa Phát kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng thị phần lên tiệm cận mức 30% trong năm 2020-2021.

6 tháng đầu năm, Hòa Phát cũng chính là nhãn hiệu ống thép có mức tiêu thụ dẫn đầu ngành với 32% thị phần, ngày càng bỏ xa Tôn Hoa Sen (17%). Tuy nhiên lợi thế sở hữu chuỗi bán lẻ duy nhất trong ngành lại giúp Tôn Tôn Hoa Sen giữ vững vị thế trong mảng tôn mạ.

Ở mảng tôn mạ, Tôn Đông Á đang vươn lên mạnh mẽ về thị phần, đạt 18% trong 6 tháng đầu năm 2019, vượt Nam Kim (14%) để chiếm giữ vị trí “á quân” về sản lượng tiêu thụ. Nếu xét trong cơ cấu bán hàng của Tôn Đông Á, có thể thấy rõ doanh nghiệp này đang có lợi thế mạnh ở thị trường phía Nam khi tiêu thụ tới 178.000 tấn tôn mạ tại khu vực này trong 6 tháng đầu năm, vượt cả Tôn Hoa Sen (157.000 tấn).

Trân Nguyễn