Nhiều điểm mới trong Dự thảo nghị quyết một số cơ chế đặc thù cho Tp.Cần Thơ

Dự thảo vừa được Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 6

Một trong những điểm mới của Dự thảo lần này là đề xuất xã hội hoá dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An – Sông Hậu và khu liên kết, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL.

Nhấn mạnh việc xã hội hoá là cần thiết để huy động các nguồn lực song Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cũng đồng thời đề nghị Chính phủ đối chiếu, rà soát thận trọng; việc áp dụng ưu đãi, tiêu chí chọn nhà đầu tư cũng phải trên cơ sở tuân thủ luật về đầu tư, thuế, phí… ; đồng thời cần làm rõ hơn tính kết nối nơi thực hiện dự án là Cần Thơ với các địa bàn có sông Hậu đi qua nhằm phát huy tối đa hiệu quả dự án này cũng như đánh giá kỹ tác động môi trường, có giải pháp khắc phục tiêu cực, tránh tình trạng sạt lở ảnh hưởng tới người dân.s

Cũng theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách, do luồng hàng hải Định An – Sông Hậu quá dài, lại đi qua nhiều địa phương nên việc thực hiện cắt khúc sẽ không giải quyết được căn bản mục tiêu khơi thông luồng lạch, dẫn đến lãng phí nguồn lực. Ngoài ra việc đưa thí điểm xã hội hóa dự án đầu tư trong dự thảo nghị quyết cần được cân nhắc bởi “ưu đãi với một dự án cụ thể là chính sách mang tính thời điểm, áp dụng theo đời dự án”, do đó nếu áp dụng sẽ ảnh hưởng đến mặt bằng chính sách, tạo tiền lệ cho các trường hợp nạo vét luồng hàng hải tương tự khác.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Văn Tùng cho rằng dự án nạo vét này đi qua nhiều địa phương chứ không riêng Tp.Cần Thơ, do đó nếu chính sách đặc thù chỉ thí điểm cho chủ đầu tư Cần Thơ thì sẽ không phát huy hiệu quả, lại gây ra tình trạng lãng phí. Do đó cần áp dụng chính sách đặc thù cho cả tuyến dự án đi qua, nếu không thì nên dừng lại.

Một điểm mới khác trong Dự thảo nghị quyết một số cơ chế đặc thù cho Tp.Cần Thơ là Chính phủ đề xuất cơ chế ưu đãi về thủ tục hải quan, thời hạn nộp thuế… khi đầu tư vào khu liên kết, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ. Đánh giá cao đề xuất này song ông Hoàng Văn Tùng vẫn còn điểm băn khoăn, nghi ngại do dự thảo nghị quyết vẫn chưa nêu rõ quy mô, mô hình tổ chức hay cơ chế vận hành, bộ máy quản lý khu liên kết này. “Nếu mô hình tổ chức của khu liên kết theo hướng là khu công nghiệp hay khu chế xuất thì luật hiện hành đã quy định, không phải điểm mới. Hơn nữa tiêu chí kiểm soát khi đưa ra chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp khi đầu tư vào khu liên kết sản xuất này cũng chưa quy định rõ. Yêu cầu đặt ra lúc này là phải làm rõ thêm chính sách ưu đãi trong khu liên kết này trước khi trình Quốc hội” – ông Tùng nhấn mạnh.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách Nguyễn Phú Cường cũng đồng ý rằng việc cho phép mọi dự án đầu tư tại khu liên kết đều được hưởng ưu đãi về thủ tục hải quan; miễn, giảm thuế, tiền thuê đất và các ưu đãi đầu tư khác dễ dẫn đến tình trạng lợi dụng pháp luật. Việc giao Thủ tướng quyết định cụ thể các nội dung như Chính phủ đề xuất cũng chưa hợp lý bởi nhiều vấn đề sẽ không thuộc thẩm quyền, Thủ tướng sẽ không thể quyết định các nội dung trái luật.

Điểm mới thứ ba trong Dự thảo nghị quyết là Chính phủ trình xem xét cơ chế thí điểm cho phép Tp.Cần Thơ được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho thành phố vay lại. Tổng mức dư nợ vay không quá 60% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp.

Hằng năm, ngân sách trung ương sẽ bổ sung cho Cần Thơ không quá 70% số tăng thu từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương – địa phương và các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%.

Ngoài ra Cần Thơ cũng được điều chỉnh mức thu, tỉ lệ thu một số loại phí, lệ phí chưa có trong danh mục của Luật phí, lệ phí và Thành phố sẽ được hưởng toàn bộ số thu tăng thêm từ các khoản thu phí, lệ phí này. Tuy nhiên ông Cường lưu ý khi điều chỉnh phí, lệ phí, Cần Thơ cần có lộ trình phù hợp, cụ thể nhằm tạo môi trường sản xuất, kinh doanh thuận lợi; bảo đảm sự thống nhất của thị trường, không cản trở lưu thông hàng hóa, dịch vụ; bảo đảm công khai, minh bạch. Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách cũng đề nghị cần ban hành thêm hoặc điều chỉnh mức phí, lệ phí có thể ảnh hưởng đến người dân, doanh nghiệp và kích cầu phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Đề xuất cho phép Cần Thơ được vay không quá 60% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp cũng nhận được sự đồng tình của Cơ quan thẩm tra nhằm tạo dư địa để Thành phố huy động tối đa nguồn lực, đột phá phát triển.

Bảo Ngọc