ASEAN + 3 cam kết theo đuổi các biện pháp phục hồi kinh tế bền vững sau đại dịch trong lĩnh vực năng lượng
Đó là khẳng định của các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước thành viên ASEAN tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN + 3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) lần thứ 17 diễn ra theo hình thức trực tuyến, dưới sự chủ trì của ông Đặng Hoàng An – Thứ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam; ông Lin Shanqing – Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Năng lượng quốc gia (NEA) Trung Quốc; ông Koyoma Masaom – Giám đốc Cơ quan hợp tác quốc tế, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản; ông Joong Jun Joo – Thứ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng (MOTIE) Hàn Quốc.
Tại Hội nghị, các Bộ trưởng, trưởng đoàn khẳng định các nước ASEAN+3 cam kết theo đuổi các biện pháp phục hồi kinh tế bền vững sau đại dịch trong lĩnh vực năng lượng bằng cách tăng cường quan hệ đối tác và đổi mới hướng tới an ninh năng lượng, năng lượng chuyển đổi và khả năng phục hồi năng lượng.
Lưu ý rằng các quốc gia ASEAN đang hướng tới tăng cường khả năng phục hồi bằng cách cân bằng chi phí kinh tế và rủi ro cung cấp trong khi xem xét sự cân bằng tối ưu giữa an ninh quốc gia và phục hồi kinh tế; các Bộ trưởng cũng đồng thời thừa nhận tầm quan trọng của chính sách năng lượng thực tế bằng cách sử dụng tất cả các nguồn năng lượng và công nghệ để đạt được cả hai mục tiêu, phục hồi kinh tế từ đại dịch Covid-19 và giảm phát thải khí nhà kính.
Cũng tại Hội nghị, các Bộ trưởng, trưởng đoàn đã hoan nghênh Chương trình Hợp tác năng lượng ASEAN (APAEC) giai đoạn II: 2021-2025 được thống nhất tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN (AMEM) lần thứ 38 và nhắc lại hỗ trợ trong việc thực hiện thông qua các hoạt động khác nhau như trao đổi thông tin và kiến thức, các chương trình nâng cao năng lực, nghiên cứu chung và ấn phẩm, và các dự án trình diễn.
Ghi nhận nỗ lực của các nước ASEAN+3 trong việc thúc đẩy triển khai công nghệ than sạch (CCT) để hỗ trợ quá trình chuyển đổi trong nền kinh tế carbon thấp, các Bộ trưởng cũng đồng thời đề nghị tăng cường công tác xúc tiến thương mại trong vai trò mới của CCT và sử dụng, lưu trữ Carbon (CCUS) thông qua phổ biến các thực tiễn tốt nhất, thảo luận nhóm tập trung, hội thảo chính sách, nghiên cứu, phát triển và trình diễn.
Các Bộ trưởng khuyến khích 3 nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc tiếp tục ủng hộ Diễn đàn ASEAN về Than (AFOC) trong thực hiện APAEC giai đoạn II: 2021 – 2025; đánh giá cao hỗ trợ của Trung Quốc và Nhật Bản về CCT thông qua tiến bộ công nghệ và hỗ trợ chính sách; đồng thời hoan nghênh đề xuất của Nhật Bản về chương trình nâng cao năng lực liên quan đến luật pháp và hướng dẫn trong Hệ thống Quản lý Năng lượng (EMS) được sử dụng cho Chương trình Phụ tải điện (DR), Nhà máy điện ảo (VPP) và giao thức kiểm soát thiết bị IoT tại EPGG SOME+3 lần thứ 19.
Đối với vấn đề an ninh năng lượng, các Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của nguồn cung ổn định năng lượng sạch và giá cả phải chăng hỗ trợ các hoạt động kinh tế và cuộc sống hàng ngày; đồng thời thừa nhận quá trình chuyển đổi năng lượng trong ASEAN đang tập trung không chỉ vào chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, mà còn các lựa chọn năng lượng sạch, bền vững, và công nghệ hướng tới khả năng phục hồi sau đại dịch. Các Bộ trưởng khuyến khích tiếp tục trao đổi thông tin về xu hướng và triển vọng năng lượng ở các nước ASEAN+3, thúc đẩy các kế hoạch và hợp tác mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá, năng lượng hạt nhân dân sự và năng lượng quản lý an toàn.
Trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, các Bộ trưởng thống nhất tiếp tục tăng cường hợp tác về năng lượng hạt nhân, nâng cao nhận thức của công chúng cũng như nâng cao năng lực cho cán bộ về công nghệ hạt nhân tại các nước ASEAN+3.
Các Bộ trưởng tiếp tục hướng đến các sáng kiến từ Trung tâm Nghiên cứu tích hợp của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nhật Bản (JAEA) cho lĩnh vực không phổ biến vũ khí hạt nhân và an ninh hạt nhân (ISCN) để thực hiện các hoạt động nâng cao năng lực về an ninh hạt nhân, các biện pháp bảo vệ và hệ thống kế toán – kiểm soát (SSAC) vật liệu hạt nhân cũng như khuôn khổ không phổ biến vũ khí quốc tế. Khuyến khích các nước tiếp tục tận dụng cơ chế ASEAN+3 để chia sẻ tốt nhất thực hành và kinh nghiệm trong việc phát triển năng lượng hạt nhân dân sự cho điện thế hệ bao gồm lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR).
Các Bộ trưởng lưu ý rằng đại dịch Covid-19 đã dẫn đến những thách thức chưa từng có đối với ngành năng lượng trong khu vực, chẳng hạn như nhu cầu điện giảm, cắt giảm các dự án thăm dò và lọc dầu và những chậm trễ trong phát triển dự án năng lượng tái tạo. Ngoài ra dịch bệnh cũng tác động đến sự phát triển và tính khả thi của nhà máy lọc dầu và cơ sở hạ tầng LNG trong khu vực ASEAN+3.
Trong bối cảnh đó, các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước biểu dương các nước ASEAN+3 đã tăng cường hợp tác giữa chính phủ, các tổ chức tài chính và khu vực tư nhân nhằm cho phép tiếp cận tài chính tốt hơn để đạt được phục hồi toàn diện. Đồng thời, khuyến khích các nước ASEAN+3 tìm hiểu, quan tâm về sự phát triển tiềm năng bằng cách thúc đẩy đổi mới công nghệ để khử cacbon và số hóa trong chuỗi giá trị dầu khí, bao gồm: LNG quy mô nhỏ, LNG, bunkering, hydro và CCUS.
Nối tiếp thành công của Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN + 3 lần thứ 17, Hội nghị lần thứ 18 sẽ được tổ chức tại Brunei Darussalam vào tháng 10/2021.
Minh Anh