Tại sao Trung Quốc lại thắt chặt kiểm soát Big Tech lúc này?
Các chính phủ trên khắp thế giới vẫn thường đưa ra các tài liệu tham vấn. Tuy nhiên, chỉ có ở Trung Quốc, một tài liệu dài 22 trang mơ hồ về các quy định chống độc quyền mới có thể kích động một đợt bán tháo cổ phần trị giá 290 tỷ USD. Khi các nhà đầu tư nhìn lại, họ muốn biết tại sao Trung Quốc lại thắt chặt kiểm soát Big Tech hiện nay? Và chính xác thì Bắc Kinh muốn gì?
Nổi lên từ cuộc suy thoái COVID-19, Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi sự phục hồi hình chữ K. Nền kinh tế đang vận hành với hai tốc độ: Các công ty công nghệ lớn đang phát triển mạnh, trong khi các doanh nghiệp có cửa hàng tiếp tục gặp khó khăn. Một năm trước, thương mại điện tử chiếm khoảng 25% tổng doanh thu bán lẻ; bây giờ, nó đang tiến tới 30%. Đại dịch chỉ làm trầm trọng thêm sự khác biệt giữa trực tuyến và ngoại tuyến. Sự bất bình đẳng ngày càng gia tăng này khiến Bắc Kinh không hài lòng.
Hơn nữa, Big Tech đã tỏ ra hung hăng và không muốn chia sẻ lợi nhuận với các doanh nghiệp nhỏ trên trang web của họ. Trong dự thảo chống độc quyền, Bắc Kinh đặt trọng tâm vào cái gọi là chiến thuật “chọn một trong hai”, buộc các thương gia phải thỏa thuận độc quyền với một nền tảng.
Alibaba Group Holding và Tencent Holdings, những đối thủ lâu năm, thậm chí đã yêu cầu các ngân hàng đầu tư lớn mạnh chọn bên. Vậy các cửa hàng nhỏ bán lẻ đứng ở đâu?
Việc mạnh tay với lĩnh vực công nghệ đã gây ra khá nhiều xáo trộn xã hội vào đầu năm nay. Vào tháng 4, khi Trung Quốc vừa thoát khỏi tình trạng bị đóng cửa, Hiệp hội Nhà hàng Quảng Đông đã công bố một bức thư ngỏ cho Meituan, lên án việc tăng phí hoa hồng của siêu ứng dụng giao đồ ăn này. Công ty đã thực hiện một số nhượng bộ kể từ đó.
Nhưng vấn đề lớn hơn vẫn chưa biến mất. Nếu như doanh số bán hàng trực tiếp vẫn chưa ổn định, thì các dịch vụ cũng đang lao đao. Trong tháng 9, doanh số bán thực phẩm tiếp tục lao dốc, giảm 2,9% so với một năm trước đó. Nhiều công việc đang bị đe dọa đối với Bắc Kinh. Năm ngoái, ngành khách sạn và ăn uống đã tuyển dụng 33 triệu người.
Các tài liệu tham vấn trước đây cũng đã làm lay chuyển thị trường. Cổ phiếu ngành giáo dục đã tăng giá cho đến tháng 8 năm 2018, khi Trung Quốc quyết định sửa đổi các quy tắc quản lý lĩnh vực giáo dục tư nhân sinh lợi của nước này.
Nhưng quy định này, chỉ là các dự thảo. Bắc Kinh vẫn sẽ có khả năng điều chỉnh chúng.
Vì vậy, câu hỏi đặt ra ở đây là phạm vi và mức độ của quy định mới nhất mà Trung Quốc Trung Quốc. Bắc Kinh đã nhận ra lợi ích kinh tế của các công ty độc quyền. Các quan chức sẽ vào cuộc nếu các công ty công nghệ làm trầm trọng thêm sự phục hồi hình chữ K. Tất cả sẽ giành một số chiến thắng nào đó, chứ không phải một số sẽ giành tất cả chiến thắng.
Kim Sơn
