Đấu giá quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường – Giải pháp hữu hiệu gỡ khó cho doanh nghiệp ngành mía đường

Khoảng đầu tháng 11 năm nay, 98.700 tấn đường theo mã số HS 1701 sẽ được Bộ Công Thương tổ chức thí điểm đấu giá nhập khẩu theo ngạch thuế quan. Động thái tích cực này kỳ vọng sẽ đưa ngành mía đường trong nước vượt qua khó khăn, dần đi vào quỹ đạo ổn định và phát triển…

Cụ thể Thông tư 16/2019/TT-BCT của Bộ Công Thương hướng dẫn đấu giá thí điểm hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường năm 2019 chính thức có hiệu lực từ ngày 2/11 đến 31/12/2019. Thông tư quy định rõ đối tượng áp dụng là các thương nhân trực tiếp sử dụng đường làm nguyên liệu sản xuất, thương nhân sử dụng đường thô để sản xuất đường tinh luyện và các cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc nhập khẩu đường theo hạn ngạch thuế quan năm 2019.

Cũng theo Thông tư này, lượng đường (mã HS 1701) thí điểm đấu giá nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan năm 2019 là 98.700 tấn. Nguyên tắc, trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản thực hiện theo quy định về pháp luật bán đấu giá phù hợp với tính chất tài sản bán đấu giá. Do vậy Bộ Công Thương thành lập Hội đồng đấu giá thí điểm hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường năm 2019 để điều hành việc đấu giá. Chủ tịch Hội đồng đấu giá ban hành qui chế đấu giá thí điểm hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường năm 2019.

Sau khi tổng hợp báo cáo kết quả của Hội đồng đấu giá, Bộ Công Thương có văn bản thông báo giao quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường cho thương nhân trúng đấu giá. Việc sử dụng văn bản thông báo giao quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường cho thương nhân trúng đấu giá để làm thủ tục hải quan thực hiện theo quy định của pháp luật hải quan.

Theo cam kết Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), Việt Nam phải xóa bỏ hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường từ ASEAN từ ngày 1/1/2018. Tuy nhiên, thể theo nguyện vọng của ngành mía đường, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ cho hoãn thực thi cam kết ATIGA 2 năm để các doanh nghiệp mía đường và người nông dân có thêm thời gian thích ứng. Đây là một việc làm chưa từng có tiền lệ của Việt Nam trong thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế, thể hiện sự quan tâm rất lớn của Chính phủ, Bộ Công Thương đối với sự phát triển của ngành mía đường. Để chủ động và thực thi hiệu quả ATIGA sau khi trì hoãn, ngày 20/2/2019, Bộ Công Thương cũng đã có Văn bản số 1034/BCT-XNK, đề nghị Hiệp hội Mía đường Việt Nam thông báo rộng rãi tới các doanh nghiệp thành viên cũng như người nông dân trồng mía về thời hạn chính thức thực thi cam kết này kể từ ngày 1/1/2020, để các bên liên quan xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp.

Theo ghi nhận của Hiệp hội Mía đường Việt Nam, từ đầu năm 2019 đến nay nạn đường giả, đường lậu hoành hành khiến ngành mía đường trong nước chao đảo. Bà Nguyễn Thị Mai Linh – Trưởng phòng Xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản (Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương)  cho biết trong bối cảnh đầy thách thức hiện nay, để hỗ trợ doanh nghiệp mía đường nâng cao năng lực cạnh tranh, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đồng ý tạm dừng việc xóa bỏ cam kết về hạn ngạch nhập khẩu đường; tiếp tục thực hiện đấu giá nhập khẩu đường vào quý IV.

Lần đầu tiên thí điểm tổ chức vào năm 2016, Chương trình đấu giá quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường đã chứng minh hiệu quả khi mang lại 138 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Từ nền tảng thành công này, trong năm 2019 Chương trình được Bộ Công Thương chuẩn bị triển khai với tinh thần công khai, minh bạch; kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả kép khi cả doanh nghiệp và ngân sách nhà nước đều có lợi.

Theo ghi nhận của Hiệp hội Mía đường Việt Nam, thông qua Chương trình này sẽ mang lại những hiệu quả thiết thực cho các doanh nghiệp mía đường trong nước. Theo đó doanh nghiệp ngành mía đường sẽ được hưởng lợi khi có lợi nhuận từ khoản chênh lệch giá khi bán đường tinh nhập khẩu và luyện đường thô. Ngoài ra thời điểm tổ chức Chương trình đấu giá quyền sử dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đường diễn ra vào các quý cuối năm được đánh giá là rất phù hợp bởi đây là thời điểm doanh nghiệp đường trong nước đã xong mùa vụ nên sẽ không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất.

Cùng với việc tiếp tục triển khai đấu giá nhập khẩu đường, Bộ Công Thương đã và đang chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, trong đó có buôn lậu đường, góp phần tạo môi trường cạnh tranh công bằng, lành mạnh, qua đó giúp các doanh nghiệp đường phát triển và hội nhập…

Thùy Nhiên