Việt Nam siết chặt những người có ảnh hưởng trên Facebook và Youtube

Chính phủ Việt Nam chuẩn bị áp đặt các quy định mới nhắm vào nội dung phát trực tiếp phổ biến trên các phương tiện truyền thông xã hội, bao gồm Facebook, YouTube và TikTok, trong nỗ lực mới nhất nhằm truy quét nội dung internet đe dọa sự ổn định của đất nước.

Nghị định được đề xuất yêu cầu các nền tảng mạng xã hội “xuyên biên giới” hoạt động tại Việt Nam phải cung cấp thông tin liên hệ của chủ tài khoản thực hiện các chương trình phát trực tiếp với hơn 10.000 người theo dõi hoặc người đăng ký.

Trong khi nghị định áp dụng cho các nhà khai thác mạng xã hội trong nước như Zalo, có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, thì rất nhiều nội dung phát trực tiếp phổ biến được cung cấp thông qua các công ty nước ngoài.

Bộ ước tính tính đến cuối tháng 6, 10 nền tảng mạng xã hội hàng đầu Việt Nam có tổng cộng khoảng 80 triệu người dùng. Nhưng ngành công nghiệp này bị chi phối bởi các công ty nước ngoài như Facebook, với 65 triệu người dùng; YouTube, với 60 triệu người dùng; và TikTok, có 20 triệu.

Các nền tảng truyền thông xã hội cũng sẽ được yêu cầu chặn hoặc xóa nội dung bị gắn cờ trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu “chính đáng” từ các cá nhân và tổ chức bị ảnh hưởng bởi nội dung đó.

“Các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm xác định nội dung vi phạm, căn cứ vào lĩnh vực quản lý của mình. Họ sẽ báo cáo Bộ Thông tin và Truyền thông. Bộ chủ trì yêu cầu các doanh nghiệp xuyên biên giới xử lý và gỡ bỏ thông tin vi phạm”, Bộ này cho biết. Người dùng cá nhân và tổ chức tại Việt Nam cũng có quyền thông báo cho Bộ về các vi phạm có thể xảy ra. Họ có thể khởi kiện nếu quyền và lợi ích hợp pháp của họ… bị ảnh hưởng bởi các dịch vụ xuyên biên giới, theo dự thảo nghị định.

Nghị định có hiệu lực hai năm rưỡi sau khi Quốc hội ban hành luật an ninh mạng vào tháng 1 năm 2019. Các quy định mới sẽ được áp dụng khi đại dịch COVID-19 và các vấn đề xã hội khác đang đè nặng lên bộ máy chính phủ mới được thành lập.

Một số người dùng Facebook tại Việt Nam đã chia sẻ tin tức về các cuộc biểu tình trên đường phố tại Cuba. Poly me phim, một nhân vật trên mạng xã hội với 69.046 người theo dõi Facebook; Đỗ Trung Quân, một nhà thơ nổi tiếng với hơn 35.000 lượt theo dõi; và blogger Nguyễn Hữu Vinh, với hơn 20.000 người theo dõi, tất cả đã tham gia đưa tin về các cuộc biểu tình hôm Chủ nhật ở Havana. Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm thứ Hai (12/7) kêu gọi chính quyền CuBa đáp ứng yêu cầu của những người đã tổ chức các cuộc biểu tình lớn nhất trên đảo trong nhiều thập kỷ.

Vào tháng 6, Nguyễn Phương Hằng (một nữ doanh nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh), đã ngừng phát trực tiếp trên Facebook sau khi nhận được cảnh báo từ chính quyền thành phố. Buổi phát trực tiếp của cô ấy đã thu hút tới 300.000 người xem khi cô ấy buộc tội một số người nổi tiếng về những hành vi sai trái khác nhau.

Bà Hằng đã gây bão cộng đồng mạng Việt Nam với nội dung khiêu khích cho đến khi bị cơ quan chức năng cảnh cáo. Họ đã nhận được khiếu nại từ Hiệp hội Nghệ sĩ Sân khấu của thành phố rằng Bà Hằng đã liên tục xúc phạm và vu khống nhiều nghệ sĩ trong các buổi phát trực tiếp của cô ấy.

Nếu nghị định có hiệu lực, nhiều nội dung trực tuyến bị các cơ quan chức năng cho là tin giả sẽ phải chịu áp lực. “Nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng mạng xã hội để thực hiện các hoạt động báo chí, và phát trực tuyến để cung cấp thông tin sai lệch”, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết trong văn bản đính kèm dự thảo nghị định. Bộ tuyên bố sẽ hành động chống lại nội dung trực tuyến phổ biến “xúc phạm danh tiếng và nhân phẩm của các tổ chức và cá nhân khác”.

Với nghị định mới, Hà Nội cũng muốn đánh thuế những người kiếm tiền từ livestream và các hoạt động mua bán liên quan. Các nhà chức trách Việt Nam phàn nàn rằng họ đang mất hàng tỷ đô la doanh thu vì không đánh thuế đối với hàng hóa và dịch vụ được bán qua các buổi phát trực tiếp trong nước.

Bộ cho biết họ đề xuất dự thảo nghị định để điều chỉnh người tham gia và ngăn chặn các nhà cung cấp xuyên biên giới lợi dụng thị trường và khách hàng của Việt Nam mà không phải trả phần thuế công bằng của họ.

Duy Anh