Tư nhân “không kém” FDI hay doanh nghiệp nhà nước nếu được trao cơ hội

Bên lề nghị trường Quốc hội, Đại biểu Quốc hội Trần Văn Lâm, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đã chia sẻ với báo giới về cơ hội của doanh nghiệp tư nhân trong dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi).

ĐBQH Trần Văn Lâm, Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội cho rằng, nếu làm một cách sòng phẳng thì doanh nghiệp tư nhân chắc chắn sẽ làm tốt, thậm chí họ còn làm tốt hơn cả doanh nghiệp FDI hay Doanh nghiệp nhà nước.

Thời gian qua, chính sách đầu tư công có cởi mở hơn, nhưng khâu thực thi còn chưa thông thoáng. Vấn đề chưa “thông thoáng” ở đây là việc thiếu dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan trong lựa chọn quyết định nhà đầu tư. Từ đây không loại trừ tình huống thông thầu hoặc bằng mọi cách “ép” để lựa chọn ra một số nhà thầu gần như chỉ định, mặc dù có thông báo đấu thầu công khai. Hay khi trình hồ sơ đấu thầu chỉ có một nhà đầu tư duy nhất đăng ký, nên phải quay về “chỉ định thầu” theo quy định của luật. Đây là nhược điểm của Luật Đầu tư công, thời gian tới cần phải khắc phục thì mới thu hút được các nhà đầu tư. Vì bản chất của việc thu hút nhà đầu tư vào đầu tư công là phải minh bạch, công khai, dân chủ, khách quan để bình đẳng giữa tất cả các doanh nghiệp tham gia đấu thầu các dự án trong PPP như BOT, BT…

Nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam từng khẳng định, họ có thể làm và thậm chí làm tốt các dự án lớn của đất nước. Tuy nhiên, khát vọng đó vẫn chưa có cơ hội vì hàng rào thủ tục vẫn còn quá cao đối với họ.

Chính sách đã có, nhưng điểm vướng là ở khâu tổ chức thực hiện, chưa minh bạch, dẫn đến thiếu tính cạnh tranh sòng phẳng trong vấn đề lựa chọn nhà đầu tư. Những doanh nghiệp nào làm “không đúng ý” lựa chọn của cơ quan được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư, thì không thể tham gia vào quá trình đấu thầu, thậm chí bị đánh bật ra ngay từ vòng ngoài. Do đó, yếu tố mấu chốt vẫn là khâu triển khai thực hiện, như minh bạch, công khai, khách quan, dân chủ.

Để các doanh nghiệp tư nhân có thêm nhiều cơ hội được tham gia, thậm chí có thể “chơi” một cách sòng phẳng với tất cả các loại hình doanh khác.

Theo đánh giá của tôi, nếu để làm một cách sòng phẳng thì doanh nghiệp tư nhân chắc chắn sẽ làm tốt, thậm chí họ còn làm tốt hơn cả doanh nghiệp FDI hay DNNN, nếu có tiềm lực tiếp cận gần tương đương. Với câu hỏi làm thế nào để các doanh nghiệp tư nhân cùng tham gia đầu tư vào các dự án công, mấu chốt bây giờ phải tìm đến thước đo bình đẳng giữa các doanh nghiệp, không có chuyện cảm tính trong lựa chọn, mà phải xây dựng được các hệ tiêu chí, tiêu chuẩn và công khai minh bạch hết ra. Các tiêu chí này phải ổn định, chứ không thể với công trình này thì đặt ra tiêu chí này, với công trình khác lại có tiêu chí khác để theo ý đồ riêng của cơ quan được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư.

Việt Phương