Trung Quốc và Mỹ: 50 năm hữu nghị và đối lập

Ngày 15 tháng 7 năm 1971, Tổng thống Richard Nixon trên một chương trình truyền hình trực tiếp đã thông báo với thế giới rằng ông đang lên kế hoạch cho chuyến thăm chính thức cấp nhà nước tới Trung Quốc vào năm sau. Sự kiện đó bắt đầu 50 năm quan hệ ngoại giao Mỹ-Trung, được đánh dấu bằng chủ nghĩa đa nguyên và chủ nghĩa thực dụng khi Mỹ tiến tới tách quốc gia đông dân nhất thế giới khỏi ảnh hưởng của Nga.

Đứng trước các máy quay tại Vạn Lý Trường Thành, Nixon bày tỏ kỳ vọng rằng “những bức tường của hệ tư tưởng hay triết học sẽ không chia rẽ các dân tộc trên thế giới”.

Năm mươi năm sau, trên bàn họp tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska, với sự quan tâm của giới truyền thông thế giới, các nhà ngoại giao của cả hai bên đã cáo buộc lẫn nhau đã không duy trì các giá trị mà họ tuyên bố sẽ thúc đẩy.

Hiện tại, hai quốc gia đang ở trong tình trạng đối đầu công khai. Hai siêu cường đang cạnh tranh về ảnh hưởng ngoại giao, sức mạnh kinh tế, sức mạnh quân sự, làm chủ công nghệ và thậm chí cả cải cách biến đổi khí hậu.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng nói rằng “phương đông đang trỗi dậy và phương tây đang lùi bước”, nhưng trong một bài phát biểu vào tháng 3, ông đã nói rõ về cuộc cạnh tranh: “Mỹ là mối đe dọa lớn nhất đối với sự phát triển và an ninh của đất nước chúng ta”. Và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhấn mạnh trong bài phát biểu đánh dấu 100 ngày đầu tiên ông cầm quyền vào cuối tháng 4 rằng: “Chúng tôi đang cạnh tranh với Trung Quốc và các quốc gia khác để giành chiến thắng trong Thế kỷ 21”.

Quốc An