Trump-Tập tham dự Diễn đàn APEC
Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình đang tham dự hội nghị thượng đỉnh trực tuyến của các nhà lãnh đạo châu Á Thái Bình Dương vào thứ Sáu để thảo luận về COVID-19 và sự phục hồi kinh tế toàn cầu, với những khác biệt thương mại kéo dài có thể bao trùm cuộc họp.
Hai nhà lãnh đạo có mặt tại cuộc họp Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) do Malaysia chủ trì gần hai tuần sau khi Trump thất bại trong cuộc tái tranh cử.
Các nhà lãnh đạo châu Á-Thái Bình Dương đã kêu gọi thương mại đa phương và cởi mở hơn để hỗ trợ sự phục hồi kinh tế, đồng thời cảnh báo chống lại các chính sách thương mại bảo hộ.
Sau khi lên nắm quyền vào năm 2017, Trump đã áp thuế đối với các sản phẩm trị giá hàng tỷ USD của Trung Quốc, điều này đã phát động cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tại hội nghị cấp cao cuối cùng của APEC vào năm 2018, các nước thành viên lần đầu tiên trong lịch sử không thống nhất được một thông cáo chung do Mỹ và Trung Quốc bất đồng về thương mại và đầu tư.
Trong cuộc họp sắp diễn ra vào thứ Sáu, một số nhà lãnh đạo APEC đã cảnh báo chống lại chủ nghĩa bảo hộ khi thế giới vật lộn với tác động kinh tế do COVID-19 gây ra.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern phát biểu tại Đđối thoại CEO APEC hôm thứ Sáu: “Khi chúng ta đối mặt với thách thức kinh tế lớn nhất của thế hệ này, chúng ta không được lặp lại những sai lầm của lịch sử bằng cách rút lui đằng sau chủ nghĩa bảo hộ. APEC phải tiếp tục cam kết giữ cho thị trường mở và thương mại lưu thông”.
Hôm thứ Năm, ông Tập cho biết “chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa bảo hộ và bắt nạt cũng như phản ứng dữ dội chống lại toàn cầu hóa kinh tế” đã làm tăng thêm rủi ro và bất ổn trong nền kinh tế thế giới.
Ông cho biết Trung Quốc sẽ tiếp tục cam kết với chủ nghĩa đa phương, cởi mở và hợp tác.
Các nhà lãnh đạo châu Á-Thái Bình Dương khác cũng bày tỏ hy vọng rằng chính quyền Joe Biden sẽ tham gia nhiều hơn và hỗ trợ thương mại đa phương.
Thủ tướng Yoshihide Suga cho biết Nhật Bản đặt mục tiêu mở rộng Hiệp định toàn diện và tiến bộ cho hiệp định thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào thứ Sáu, có khả năng phục vụ lợi ích của Trung Quốc và Anh trong việc tham gia thỏa thuận.
Trump đã đưa Mỹ rút khỏi hiệp ước thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương, tiền thân của CPTPP. Mỹ cũng vắng mặt trong khối thương mại tự do lớn nhất thế giới, Hiệp định Đối tác Toàn diện Khu vực (RCEP) – một hiệp ước gồm 15 quốc gia do Trung Quốc hậu thuẫn đã được ký kết vào tuần trước.
Chính quyền Trump đã bị chỉ trích vì mức độ can dự thấp hơn ở châu Á. Lần duy nhất ông tham gia hội nghị cấp cao APEC – được tổ chức thường niên – là vào năm 2017. Hội nghị cấp cao năm ngoái ở Chile đã bị hủy do các cuộc biểu tình bạo lực.
Trump cũng đã bỏ lỡ hai cuộc họp của châu Á vào tuần trước: hội nghị thượng đỉnh Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Hội nghị cấp cao Đông Á.
Ngoài việc thảo luận về một thông cáo chung, các nhà lãnh đạo APEC thảo luận về tầm nhìn sau năm 2020 của khối, sẽ thay thế các Mục tiêu Bogor 1994 – một tập hợp các mục tiêu về giảm các rào cản đối với thương mại và đầu tư – sẽ hết hạn trong năm nay.
Minh Anh
