Tổng thống Trump chơi đòn ác liệt khiến kinh tế Trung Quốc tuột dốc không phanh

Thương chiến với Mỹ, cuộc khủng hoảng thịt lợn và những vấn đề về tiêu thụ sản phẩm đang đè nặng lên nền kinh tế Trung Quốc, và khiến chỉ số tăng trưởng kinh tế (GDP) nước này giảm đi.

Ba tháng vừa qua cho thấy kinh tế Trung Quốc đang bị phủ bóng đen bởi chỉ số tăng trưởng thấp và mọi dự đoán trước đây đang trở nên tồi tệ hơn. Trong quý 3, kinh tế Trung Quốc đạt mức tăng trưởng 6%, thấp nhất trong 27 năm và thấp hơn dự đoán 6,5% của nhiều chuyên gia.

Điều này phản ánh mức tăng trưởng này đang thấp hơn mức Bắc Kinh đề ra trong năm 2019. Phần lớn các nhà phân tích nhận định, mức tăng trưởng này sẽ ổn định đến hết năm. Nhưng cũng có nhiều người dự đoán GDP Trung Quốc sẽ thấp hơn mức 6% trong quý 4/2019.

“Chúng tôi tin rằng tốc độ tăng trưởng thực tế có thể tồi tệ hơn con số chính thức”, các nhà phân tích thuộc công ty tài chính Nomura cho biết, nhấn mạnh sự bi quan hiện đang lan rộng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Khủng hoảng thịt lợn đang ảnh hưởng tới tiêu dùng của người dân Trung Quốc, trong khi thương chiến với Mỹ khiến chính quyền Bắc Kinh chịu nhiều áp lực.

“Chúng tôi nghĩ rằng, Trung Quốc vẫn đang cố đạt được mức tăng trưởng thấp trong năm 2019, ở mức 6,1%. Và mức tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ còn thấp hơn nữa, ở khoảng 5,8%. Câu hỏi được đặt ra ở đây là: Vì sao Trung Quốc không cố gắng thúc đẩy sự tăng trưởng”, tờ SCMP trích lời nhà kinh tế học Carlos Casanova thuộc công ty bảo hiểm tín dụng Coface nói.

Nhận định của ông Casanova hoàn toàn phù hợp với dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), khi tuần trước đưa ra tuyên bố rằng, thương chiến Mỹ-Trung sẽ là mối nguy hại lớn nhất cho nền kinh tế toàn cầu, và tổ chức này cũng kêu gọi hai nước sẽ đạt được thỏa thuận thương mại càng sớm càng tốt. Đặc biệt, một thỏa thuận như vậy sẽ dẫn dến việc hoãn tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc.

Và nếu những mức áp thuế không được trì hoãn, sẽ làm tình hình kinh tế Trung Quốc đi xuống đáng kể. Công ty nghiên cứu Oxford Economics cho biết, GDP Trung Quốc sẽ chỉ đạt mức 5,7% vào năm 2020. Số liệu này đã loại trừ những tác động tiêu cực của đợt thuế tháng 12 sắp tới, khi lần đầu tiên Mỹ đánh thuế các mặt hàng như điện thoại thông minh và ti-vi.

“Ngay bây giờ, chúng ta đang thấy được những tác động tiêu cực từ các mức thuế trước, vốn đã đánh mạnh vào rất nhiều mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ. Và nếu tính cả các mức thuế có hiệu lực vào tháng 12, thì GDP Trung Quốc trong năm 2020 sẽ chỉ ở mức 5,5%”, chuyên gia kinh tế Tommy Wu thuộc Oxford Economics nói.

Tuy nhiên, thương chiến chỉ là một trong những thách thức nền kinh tế Trung Quốc đối mặt. Dữ liệu được Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết, chỉ số xuất khẩu hàng hóa đã đóng góp ít hơn cho sự tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. Trước đây, xuất khẩu hàng hóa và đầu tư là hai lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức hai con số của Trung Quốc. Và dù không có thương chiến, thì GDP của Trung Quốc trong quý 3/2019 sẽ vẫn ở dưới mức 6,3%.

Ngoài ra, khi mức tiêu thụ chiếm 60% GDP của Trung Quốc, rất nhiều thách thức hiện nay lại mang tính chất nội địa. Doanh thu bán lẻ được công bố hôm 18/10 đã tăng lên mức 7,8% so với 7,5% hồi tháng 9, nhưng con số này vẫn ở dưới mức thấp hơn so với mức tăng trưởng hồi đầu năm, cũng như thấp hơn tỉ lệ hai con số của những năm trước đó.

Đồng thời, dịch tả lợn châu Phi cũng đã tác động tới người tiêu dùng Trung Quốc. Theo SCMP, doanh thu từ thịt lợn chiếm khoảng 1% trong nền kinh tế Trung Quốc, và công ty tài chính Nomura đưa ra dự đoán doanh thu ngành thịt lợn sẽ giảm ở mức 40% vào quý 4/2019, bởi dịch bệnh tả lợn đang hoành hành và khiến số lợn nuôi ở Trung Quốc giảm. Chỉ với điều này cũng dư sức làm giảm chỉ số tăng trưởng kinh tế Trung Quốc cuối năm, khi người tiêu dùng sẽ buộc phải trả nhiều tiền hơn cho loại thịt phổ biến nhất ở nước này.

“Nguồn cung cấp lợn sẽ giảm trong năm tới, giá thịt lợn sẽ tăng gấp đôi so với mức tháng 9 vừa qua, điều này sẽ đè nặng lên niềm tin và thu nhập trên thực tế của người tiêu dùng”, chuyên gia Martin Lynge Rasmussen thuộc Capital Economics nói.

Ngoài ra, tỉ lệ thất nghiệp trong tháng 9/2019 được công bố hôm 18/10 tuy ở mức ổn định, nhưng nhiều nhà phân tích lo ngại rằng, nếu sự tăng trưởng kinh tế chậm lại thì sẽ ảnh hưởng lớn tới việc thất nghiệp ở Trung Quốc.

“Có một điều khiến chính phủ Trung Quốc lo ngại hơn, đó không phải là tốc độ tăng trưởng kinh tế, mà là vấn đề việc làm. Nếu tỉ lệ tăng trưởng GDP chậm lại, thì Trung Quốc khó giữ vững tỉ lệ việc làm”, ông Tommy Wu kết luận.

Huy Hoàng