Thỏa ước La – hay chính thức có hiệu lực tại Việt Nam kể từ ngày 1/1/2020

Bên lề Kỳ họp lần thứ 59 của Đại hội đồng các quốc gia thành viên của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Chu Ngọc Anh đã có buổi làm việc với Tổng Giám đốc WIPO Francis Gurry. Tại buổi gặp, thay mặt Chính phủ Việt Nam, Bộ trưởng đã trao Văn kiện gia nhập Thỏa ước La-hay về Đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp (Văn kiện Geneva 1999) cho ông Francis Gurry. Như vậy kể từ ngày 1/1/2020, Thỏa ước sẽ chính thức có hiệu lực tại Việt Nam.

Theo thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN), giai đoạn gần đây lượng đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp của các tổ chức, cá nhân nước ngoài tăng trên15% mỗi năm, cụ thể: số đơn năm 2015 tăng 16% so với năm 2014; năm 2016 tăng 20% so với năm 2015; năm 2017 tăng 15% so với năm 2016. Tuy nhiên trên thực tế, vẫn tồn tại các khó khăn về thủ tục và chi phí khiến cho lượng đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp của người nước ngoài tại Việt Nam cũng như của người Việt Nam ra nước ngoài chỉ ở mức hạn chế.

Cụ thể các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam muốn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ở nước ngoài chỉ có một hình thức nộp đơn đăng ký trực tiếp cho các Cơ quan Sở hữu trí tuệ của từng quốc gia. Nghĩa là nếu muốn bảo hộ ở nhiều nước thì phải làm nhiều đơn khác nhau bằng ngôn ngữ và yêu cầu của nước sở tại, chịu nhiều khoản chi phí, đặc biệt là phí thuê luật sư. Các doanh nghiệp và cá nhân nước ngoài cũng gặp các khó khăn tương tự khi muốn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam. Điều này gây tốn kém nhiều chi phí, thời gian và công sức của doanh  nghiệp.

Thực tế đó đòi hỏi cơ quan quản lý sở hữu trí tuệ Việt Nam phải xây dựng các chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam, cũng như doanh nghiệp, cá nhân Việt Nam đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại nước ngoài, qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động thương mại giữa Việt Nam và các nước. Một trong những chính sách như vậy có thể kể đến là tham gia các điều ước quốc tế với nội dung đơn giản hoá và hài hòa hóa thủ tục xác lập quyền sở hữu trí tuệ.

Liên minh Lahay có sự tham gia của 66 quốc gia và vùng lãnh thổ, với các nền kinh tế phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga và Canada. Bản thân các nước ASEAN hiện nay cũng đã cam kết cùng gia nhập Thỏa ước Lahay nhằm mục đích đơn giản hóa thủ tục xác lập quyền đối với kiểu dáng công nghiệp cho người nộp đơn tại khu vực, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế ASEAN trên thế giới.

Theo ghi nhận của Bộ trưởng Chu Ngọc Anh, hệ thống La-hay được thiết lập nhằm tạo khả năng đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại nhiều nước thông qua một đơn đăng ký duy nhất nộp qua Văn phòng quốc tế của WIPO bằng một loại tiền thống nhất (đồng franc Thụy Sỹ). Hệ thống này giúp cho người nộp đơn dễ dàng thực hiện các thủ tục liên quan đến đăng ký bảo hộ, gia hạn hiệu lực, chuyển giao quyền sở hữu và các thủ tục khác liên quan đến đơn kiểu dáng công nghiệp. Người nộp đơn không cần phải nộp các đơn riêng lẻ tại từng nước mà mình muốn đăng ký bảo hộ, qua đó không những tránh được các thủ tục phức tạp, mà còn tiết kiệm được thời gian, công sức và chi phí. “Gia nhập Thỏa ước Lahay sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng đăng ký và bảo hộ kiểu dáng công nghiệp (kiểu dáng công nghiệp) ở gần 70 nước cũng như các doanh nghiệp nước ngoài dễ dàng đăng ký và bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ở Việt Nam. Với ý nghĩa đó, việc gia nhập Thỏa ước La-hay không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước trong đăng ký kiểu dáng công nghiệp mà còn đảm bảo việc thực hành cam kết của Việt Nam trong các Hiệp định EVFTA, CPTPP cũng như trong khối ASEAN” – Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh.

Với việc gia nhập Thỏa ước La-hay, Việt Nam hiện đã là thành viên của tất cả 3 Điều ước về đăng ký quốc tế cho sáng chế, nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp do WIPO quản lý. Việc gia nhập Điều ước này là một biện pháp quan trọng nhằm tạo điều kiện cho các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng đăng ký và bảo hộ kiểu dáng công nghiệp ở gần 70 nước; đồng thời tạo thuận lợi hơn nữa cho môi trường kinh doanh của Việt Nam, góp phần vào công cuộc hội nhập kinh tế sâu rộng của nước ta….

Trong khi chờ sửa đổi các văn bản pháp luật có liên quan, Việt Nam tuyên bố sẽ áp dụng trực tiếp các quy định của Thỏa ước cho các đơn đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp có chỉ định Việt Nam cũng như các đơn có nguồn gốc Việt Nam. Quy trình xử lý đơn kiểu dáng công nghiệp ở giai đoạn quốc gia sẽ thực hiện theo các quy định pháp luật hiện hành, như các đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp nộp theo thể thức quốc gia.

Hồng Anh