Thế giới đối mặt với cú sốc mới khan hiếm kim loại silicon
Là vật liệu có tính ứng dụng cao, kim loại silicon được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp, từ sản xuất chip máy tính cho đến bê tông, kính, đồ gia dụng hay các bộ phận của ô tô. Tuy nhiên việc vật liệu này trở nên khan hiếm và giá tăng vọt 300% trong chưa đầy 2 tháng không chỉ tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất mà còn tạo nên cú sốc lớn đối với nền kinh tế thế giới
Kim loại silicon được tạo ra bằng cách nung cát và than cốc trong lò. Nếu như 2 tháng trước, giá kim loại silicon chỉ dao động từ 8.000 đến 17.000 NDT (1.200 – 2.600 USD)/tấn thì khi Trung Quốc – quốc gia sản xuất kim loại silicon lớn nhất thế giới thực hiện cắt giảm sản lượng tại tỉnh Vân Nam, giá vật liệu này ngay lập tức tăng vọt 300% lên 67.300 NDT. Sự thiếu hụt và tình trạng tăng giá chóng mặt của kim loại silicon là minh chứng cho thấy cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra trên toàn cầu và tác động không nhỏ đến các nền kinh tế cũng như các ngành sản xuất
Là một trong những kết cấu khối có sự đa dạng nhất thế giới, hợp chất silic chiếm tới 28% trọng lượng vỏ Trái đất và được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp, từ sản xuất chip máy tính cho đến bê tông, kính, đồ gia dụng hay các bộ phận của ô tô. Kim loại silicon có thể được tinh chế thành vật liệu siêu dẫn điện, giúp chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành điện năng trong các tấm pin mặt trời. Đây cũng là nguyên liệu thô cho silicon – một hợp chất chống nước và chống nhiệt được sử dụng phổ biến trong hoạt động cấy ghép y tế, tạo chất khử mùi, găng tay lò nướng và nhiều sản phẩm khác.
Riêng trong ngành sản xuất ô tô, kim loại silicon được kết hợp với hợp kim nhôm để tạo ra khối động cơ và các bộ phận khác. Ngoài ra các nhà sản xuất hóa chất cũng dùng kim loại này để tạo ra các sản phẩm làm từ silicon.
Cùng với việc giá dầu, giá nhôm, đồng tăng cao, tình trạng thiếu hụt kim loại silicon cũng gây sức ép không nhỏ lên chuỗi cung ứng toàn cầu. Các nhà sản xuất, hãng vận chuyển, nhà bán lẻ buộc phải chấp nhận mức giá cao và điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến lợi nhuận của họ cũng như quyền lợi của các khách hàng.
Đến nay tác động kép của khan hiếm kim loại silicon đã làm dấy lên nhiều quan ngại về tình trạng lạm phát kèm suy thoái đang bao trùm cả thế giới; trong đó ngành năng lượng mặt trời cũng đang hứng chịu áp lực lớn từ sự thiếu hụt này. Thông qua sử dụng các hóa chất ăn mòn và nhiệt độ cao, kim loại silicon sẽ được tinh chế thành polysilicon và đây cũng là thành phần chính trong các tấm quang điện. Giá kim loại silicon tăng đã đẩy giá tấm pin năng lượng mặt trời tăng 13% lên 32,62 USD/kg – mức cao nhất kể từ năm 2011. Chưa kể trước đó hồi đầu tháng 6/2020, loại nguyên liệu này cũng đã tăng giá hơn 400% do nhu cầu năng lượng mặt trời leo thang, khiến các nhà máy máy phải tăng công suất.
Tuy nhiên theo các nhà phân tích của BloombergNEF, hiện tác động của tình trạng thiếu hụt kim loại silicon lên giá của các tấm pin mặt trời chưa quá căng thẳng. Các nhà sản xuất polysilicon vẫn đang ghi nhận mức lợi nhuận cao trong năm nay và họ có thể chịu mức chênh lệch giá tốt hơn so với các ngành khác.
Bên cạnh ngành năng lượng mặt trời, kim loại silicon còn đóng vai trò quan trọng trong hợp kim nhôm, giúp kim loại này cứng cáp hơn khi các nhà sản xuất định hình nó thành các sản phẩm như ô tô cho đến thiết bị gia dụng. Ông Yang Xiaoting – nhà phân tích cấp cao tại Shanghai Metals Market đưa ra dự báo rằng mức giá của kim loại silicon sẽ tiếp tục tăng cho đến mùa hè năm sau.
Hoàng Anh
