Sự thúc đẩy quốc tế hóa đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đang lấy lại đà

Việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên phạm vi quốc tế đã lập kỷ lục mới lần đầu tiên trong hơn 5 năm, nhờ vào sự tăng vọt gần đây của đầu tư nước ngoài vào cổ phiếu và trái phiếu bằng đồng tiền của Trung Quốc.

Chỉ số Toàn cầu hóa Nhân dân tệ (do Standard Chartered phát triển), đã sụt giảm vào năm 2015 sau khi Trung Quốc thắt chặt kiểm soát vốn sau khi đồng nhân dân tệ mất giá. Nhưng nó đã phục hồi trong năm qua và vào tháng 3, nó đã đạt mức cao nhất kể từ tháng 9 năm 2015.

Sự gia tăng cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh để biến đồng nhân dân tệ trở thành một sự thay thế khả thi cho đồng đô la trong các giao dịch quốc tế và giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng tiền do Mỹ kiểm soát đang có kết quả. Goldman Sachs dự đoán nó có thể trở thành đồng tiền dự trữ số 3 thế giới vào năm 2030.

Dòng vốn đổ vào Bắc Kinh và việc sử dụng tiền tệ rộng rãi hơn trong các khoản thanh toán xuyên biên giới đang thúc đẩy sự gia tăng. Kelvin Lau, nhà kinh tế cấp cao của Standard Chartered, người đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển chỉ số cho biết: Mặc dù tăng trưởng trước đó chủ yếu dựa vào tiền gửi ở nước ngoài, nhưng hiện nay đã có sự đa dạng hơn.

Được tạo ra vào năm 2012, chỉ số đo lường các yếu tố khác nhau, bao gồm các khu định cư thương mại bằng đồng nhân dân tệ và các giao dịch vốn xuyên biên giới.

Đặc biệt, đã có sự gia tăng trong các giao dịch vốn thông qua chương trình Kết nối Chứng khoán, cho phép các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu và trái phiếu đại lục thông qua Hồng Kông. Lượng mua ròng cổ phiếu đại lục đạt 223,7 tỷ nhân dân tệ (34,5 tỷ USD) trong nửa đầu năm nay, nhiều hơn tổng số của cả năm 2020.

Vốn cũng đã tràn vào trái phiếu chính phủ Trung Quốc, vốn gần đây đã được thêm vào một chỉ số toàn cầu quan trọng. Lợi suất cao đã giúp gia tăng khoảng 1,1 nghìn tỷ nhân dân tệ trong việc nắm giữ nợ của chính phủ Trung Quốc ở nước ngoài.

Trong khi dòng vốn từ chính sách tiền tệ nới lỏng ở châu Âu và Mỹ trước đây đã chảy sang các nền kinh tế mới nổi khác, thì “lần này lại khác”, theo China International Capital. Ngân hàng đầu tư cho biết tiền đã chuyển vào các tài sản bằng đồng nhân dân tệ thay vì các lựa chọn kém an toàn hơn ở những nơi khác.

Một cuộc khảo sát về các nhà đầu tư có chủ quyền của Invesco trong quý đầu tiên của năm nay cho thấy 40% có kế hoạch tăng phân bổ cho Trung Quốc của họ trong 5 năm tới. Cụ thể, trong số các ngân hàng trung ương, 53% cho biết họ nắm giữ dự trữ bằng đồng nhân dân tệ, tăng từ mức 40% vào năm 2018.

Các nhà chức trách Trung Quốc đang dần mở cửa thị trường khi niềm tin vào việc xử lý đồng nhân dân tệ của họ được cải thiện. Nước này có kế hoạch bắt đầu cho phép các ngân hàng Hồng Kông bán các sản phẩm quản lý tài sản ở các khu vực của đại lục và ngược lại vào đầu năm nay, cũng như cho phép các nhà đầu tư đại lục tiếp cận trái phiếu Hồng Kông.

Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đưa ra vào năm 2015 cũng đã thúc đẩy quá trình quốc tế hóa của đồng nhân dân tệ.

Theo Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) – cơ quan xử lý hầu hết các khoản thanh toán quốc tế: đồng nhân dân tệ chỉ được sử dụng cho khoảng 2% các khoản thanh toán xuyên biên giới. Nhưng dữ liệu từ Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc cho thấy tỷ lệ các giao dịch xuyên biên giới của Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ đã tăng dần lên khoảng 40% hiện nay.

Làm cho các giao dịch quốc tế ít phụ thuộc hơn vào đồng đô la, mà Mỹ có thể sử dụng như một công cụ trong các lệnh trừng phạt, là một trong những mục tiêu thúc đẩy toàn cầu hóa đồng nhân dân tệ.

“Trước đây, việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ chủ yếu nhằm mục đích tránh rủi ro tỷ giá hối đoái cho các công ty Trung Quốc thông qua các khoản thanh toán thương mại bằng đồng nhân dân tệ, nhưng gần đây, việc gia tăng ảnh hưởng của [Trung Quốc] trong tài chính quốc tế và ảnh hưởng địa chính trị đã là một mục tiêu chính“. Shinichi Seki của Viện nghiên cứu Nhật Bản.

Nhiều nhà quan sát thị trường kỳ vọng việc sử dụng đồng nhân dân tệ trong các giao dịch vốn sẽ tiếp tục được mở rộng.

Goldman Sachs nhận thấy tỷ trọng dự trữ ngoại hối toàn cầu của đồng nhân dân tệ sẽ tăng lên từ 6% đến 7% trong 5 năm tới khi các ngân hàng trung ương tiếp tục mua nợ chính phủ Trung Quốc và cho biết nó có thể trở thành đồng tiền dự trữ số 3 trên toàn thế giới vào năm 2030. Citigroup dự đoán rằng nhân dân tệ sẽ trở thành đồng tiền lớn thứ ba cho thanh toán quốc tế vào năm đó.

Nhưng ít người thấy nhiều mối đe dọa đối với vị thế của đồng đô la. Trung Quốc không cho phép đồng nhân dân tệ được sử dụng tự do cho các giao dịch vốn (một điều cần thiết cho một loại tiền tệ quốc tế thực sự). Một nguồn tin trong ngành tài chính Hồng Kông cho biết: “Vẫn có rất nhiều người giàu muốn rút tiền ra khỏi Trung Quốc, vì vậy sẽ có áp lực tiềm ẩn đối với việc tháo chạy vốn”.

Thúy Hằng