Quyết định cắt lỗ thay vì gồng lỗ, hàng loạt doanh nghiệp bất động sản chọn “nghỉ đông”
Kiệt quệ sau thời gian dài cầm cự, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã phải thông báo tạm dừng hoạt động. Khó khăn của thị trường bất sản hiện nay được nhận định là trầm trọng nhất trong vòng 2 thập kỷ trở lại đây…
Ông Minh – lãnh đạo một công ty môi giới bất động sản vừa thông báo tạm dừng hoạt động cho biết do thị trường bất động sản “đóng băng” nên suốt cả năm qua doanh nghiệp của ông chỉ giao dịch được 3 sản phẩm, doanh thu không đủ trả lương và các chi phí vận hành. Lỗ chồng lỗ kéo dài nhiều quý liền, trong khi đó các khoản hoa hồng (chi phí môi giới) của năm trước lại không thu được đẩy công ty vào cảnh kiệt quệ, phải thu hẹp quy mô, cắt giảm nhân sự và đến giữa tháng 4 thì tạm dừng hoạt động. “Dù đã vận dụng đủ mọi biện pháp từ cắt giảm 75% nhân sự, giảm 50% lương, thậm chí nợ lương cho đến thanh lý các mặt bằng đang thuê làm chi nhánh văn phòng nhưng chúng tôi cũng không đủ nguồn lực để duy trì hoạt động. Quyết định đóng cửa tạm thời là phương án cuối cùng, sau khi cân nhắc những rủi ro, thách thức của thị trường có thể kéo dài, nguồn lực kiệt quệ không thể gồng lỗ tiếp” – ông Minh buồn bã chia sẻ
Không riêng gì doanh nghiệp của ông Minh mà rất nhiều công ty môi giới bất động sản khác trên địa bàn Tp.HCM cũng đang trong cảnh thoi thóp. Ông Hiếu – Chủ sàn địa ốc quy mô dưới 30 nhân sự tại Tp.Thủ Đức đã đóng cửa đầu năm nay cho biết suốt 4 quý liền doanh nghiệp của ông không có nguồn thu, hàng mới không bán được trong khi hàng cũ đã bán xong từ tháng 1/2022 lại bị các chủ đầu tư chậm thanh toán hoặc chuyển công nợ thành sản phẩm để cấn trừ nhưng bị bế tắc khi không chuyển thành dòng tiền được vì sức mua kém. Do mất khả năng chi trả các khoản nợ đáo hạn và thua lỗ kéo dài nên đầu năm 2023 doanh nghiệp của ông Hiếu phải tạm đóng cửa. Đây cũng là tình trạng chung của rất nhiều sàn bất động sản quanh khu vực quận 2, Tp.Thủ Đức.
Không chỉ các doanh nghiệp môi giới mà các công ty phát triển dự án cũng rơi vào tình trạng mất thanh khoản, nợ bủa vây. Ông Ngọc – Giám đốc marketing công ty bất động sản có trụ sở tại quận Bình Thạnh cho biết hiện công ty đã đóng cửa các chi nhánh để giảm chi phí và lánh nợ, riêng trụ sở chính vẫn hoạt động nhưng trong trạng thái cầm chừng, thắc thỏm chờ cơ hội thị trường sẽ phục hồi trở lại.
Thị trường bất động sản “đóng băng” khiến gần 1 năm qua doanh nghiệp của ông Ngọc không bán được hàng, không có nguồn thu, trong khi đó khách cũ trả hàng đòi thanh lý ngày càng đông. Ông Ngọc cho biết mặc dù quỹ đất công ty vẫn còn nhưng do có giá trị lớn nên thời điểm này rất khó bán. Công ty đang phải chấp nhận đàm phán với chủ nợ định giá tài sản để gán nợ dù bị ép giá 50% so với đầu năm 2022.
Khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản cũng đã được cơ quan quản lý ngành dọc ghi nhận. Thống kê của Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho thấy đến cuối tháng 4/2023, số doanh nghiệp địa ốc giải thể tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái; tương tự số doanh nghiệp ngừng kinh doanh tăng 61%. Trong khi đó số doanh nghiệp thành lập mới trong quý I/2023 giảm 63% so với cùng kỳ năm ngoái. Các sàn giao dịch địa ốc chung cảnh ngộ khi 30-50% sàn phải đóng cửa, tạm dừng hoạt động so với quý trước. Số môi giới hoạt động cũng chỉ còn 30-40% so với đầu năm 2022.
Các doanh nghiệp mới đóng cửa tạm thời trong quý I/2023 là những đơn vị đã dốc toàn lực để cầm cự trong suốt một năm. Quyết định tạm đóng cửa nhưng vẫn giữ lại tên công ty, vẫn duy trì công nợ phần nào cho thấy các doanh nghiệp này chỉ “đình chiến” một thời gian để dưỡng thương chứ chưa bỏ cuộc hoàn toàn. Họ sẽ sớm tái xuất ngay khi thị trường bất động sản có dấu hiệu phục hồi.
Với kinh nghiệm nhiều năm chinh chiến trong ngành, ông Nguyễn Mạc Hoài Nam – Tổng giám đốc Công ty tư vấn Nam Phát cho biết sau hàng loạt nỗ lực vượt khó bất thành trong năm 2022 và thị trường 2023 vẫn chưa có tín hiệu phục hồi rõ rệt, nhiều doanh nghiệp địa ốc quyết định cắt lỗ thay vì gồng lỗ, dẫn đến tâm lý “nghỉ đông” khá phổ biến trong ngành bất động sản. Đây là diễn biến bình thường trong bối cảnh nguồn lực của các doanh nghiệp bất động sản đang rất eo hẹp hoặc đã cạn kiệt.
Dù quy mô và cách vận hành khác nhau, các doanh nghiệp bất động sản nhìn chung phân thành 3 nhóm. Đầu tiên là nhóm chuyên săn cơ hội, năng lực chuyên môn không cao, nhân sự mỏng, tầm nhìn và nguồn lực ngắn hạn, hoạt động khi nóng sốt và sớm “bỏ cuộc chơi” khi thị trường khó khăn. Nhóm này đa phần đã đóng cửa chỉ sau vài tháng hoặc nửa năm hoạt động kém thuận lợi.
Nhóm thứ hai là doanh nghiệp theo trường phái thực lực, tầm nhìn và nguồn lực trung hạn trở lên, có năng lực vượt khó và vững chuyên môn, có khả năng chống chọi với khủng hoảng dài hơi hơn và thường bám trụ thị trường lâu hơn nhóm 1. Các doanh nghiệp đóng cửa tạm thời hiện nay rơi vào nhóm thứ hai này.
Nhóm thứ ba là doanh nghiệp quy mô lớn, có tầm nhìn dài hạn, cấu trúc doanh nghiệp có chiều sâu, nhiều tài sản đảm bảo hơn, đủ sức chống chọi với khủng hoảng hơn. Các doanh nghiệp này cũng bị tổn thương nguồn lực nghiêm trọng thời gian qua nhưng vẫn còn cầm cự được. Tuy nhiên nếu khủng hoảng kéo dài, rất khó đoán nhóm doanh nghiệp này có thể chống chọi được trong bao lâu.
Cũng theo ông Nam, thị trường bất động sản hiện đang đối mặt với 4 thách thức lớn gồm: thắt chặt tín dụng; lãi suất cao; các kênh huy động vốn bị thắt chặt; thanh khoản sụt giảm mạnh một năm qua và chưa có dấu hiệu dừng lại đã bào mòn khả năng cầm cự của doanh nghiệp. Trong khi đó nguồn lực của các công ty bất động sản chủ yếu nằm trong quỹ đất hoặc dự án đang triển khai, thuộc nhóm tài sản có giá trị lớn. Các tài sản này thường khó chuyển đổi sang tiền mặt, đặt trong bối cảnh thanh khoản toàn thị trường sụt giảm trầm trọng. Trước tình hình này, CEO Nam Phát nhận xét thực trạng của ngành địa ốc còn nghiêm trọng hơn cả cuộc khủng hoảng bất động sản từng diễn ra 15 năm trước nên công cuộc sàng lọc, đào thải nhiều khả năng vẫn sẽ còn tiếp diễn….
Huỳnh Anh
