Quy định về kiểm dịch với sản phẩm nguồn gốc động vật – Các hiệp hội ngành hàng đồng loạt kêu khó….
Xoay quanh quy định về kiểm dịch thú y đối với sản phẩm nguồn gốc động vậttại dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 15/2018/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT, không chỉ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) mà một số Hiệp hội ngành hàng khác đều cho rằng việc đưa các sản phẩm chế biến từ động vật/sản phẩm động vật hoặc sản phẩm có chứa “sản phẩm động vật” như: hàng khô, đồ hộp, nấu chín, ăn liền, đông lạnh… vào danh mục phải kiểm dịch (theo Luật Thú y) là hoàn toàn chưa phù hợp, gây tốn kém không cần thiết…
Cụ thể trong một văn bản góp ý dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 15/2018/TT-BNNPTNT gửi Bộ NN&PTNT, đại diện của Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) cho rằng cần phải làm rõ các diễn giải, định nghĩa sản phẩm có nguồn gốc động vật trong Luật Thú y. Đơn cử như cụm từ “các sản phẩm có nguồn gốc động vật khác” dù được hiểu là các bộ phận của cơ thể động vật nhưng lại chưa được nêu rõ là gân, tủy hay vi cá…
Theo đại diện của AmCham Việt Nam, nếu chiếu theo quy định tại Thông tư của Bộ NN&PTNT thì bất cứ sản phẩm được sản xuất hay chế biến từ động vật đều quy thành “sản phẩm có nguồn gốc động vật”, dẫn đến việc áp dụng kiểm dịch quá rộng nằm ngoài phạm vi Luật Thú y. Việc duy trì mở rộng các đối tượng/danh mục “hàng chế biến” phải kiểm dịch như Dự thảo là biện pháp quá mức và không cần thiết, chưa phù hợp với chủ trương cắt giảm danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành, chưa phù hợp với quy định pháp luật cũng như thông lệ quốc tế hiện nay.
Để chứng minh cho nhận định của mình, đại diện AmCham Việt Nam nêu ví dụ từ thịt phân lập thành protein, từ protein lại tách ra thành các acid amin dùng trong dược phẩm/thực phẩm, nếu theo quy định của cơ quan thú y, các acid amin dù là thuốc được tiêm vào cơ thể người vẫn bị coi là sản phẩm động vật và phải kiểm dịch. Đây là quy định chưa từng có tiền lệ tại các quốc gia trên thế giới, kể cả Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) cũng không quy định như vậy. Thêm vào đó việc kiểm dịch thực phẩm có nguồn gốc động vật bao gói hiện nay hoàn toàn không đúng với quy định của OIE, dẫn tới trường hợp có nhiều mặt hàng vừa phải kiểm dịch của Bộ NN&PTNT vừa phải kiểm tra an toàn thực phẩm của Bộ Y tế đối với cùng một chỉ tiêu, gây nên tình trạng tốn kém và dư thừa, không cần thiết.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng thư ký VASEP cho biết nếu so sánh giữa các hình thức kiểm tra an toàn thực phẩm và kiểm dịch thú y cho hàng thủy sản nhập khẩu, dễ dàng thấy được thay vì cắt giảm thủ tục như Cục Thú y từng tuyên bố, việc kiểm dịch thú y lại đang tạo gánh nặng về mặt thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Đơn cử đối với hạng mục nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu, gia công xuất khẩu, nếu thực hiện kiểm tra an toàn thực phẩm (theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP) thì hàng hóa đều thực hiện miễn kiểm tra từ kiểm tra giảm, kiểm tra thông thường, đến kiểm tra chặt. Trong khi, kiểm dịch thú y (theo Thông tư số 26/2016/TT-BNN và Thông tư số 36/2018/TT-BNN đối với thuỷ sản) thì hàng hóa phải thực hiện, kiểm tra hồ sơ (100% lô hàng); kiểm tra bao gói, ghi nhãn, ngoại quan (100% lô hàng); lấy mẫu để kiểm tra các chỉ tiêu vệ sinh thú y (trường hợp nghi ngờ hoặc phát hiện hàng hóa không đảm bảo yêu cầu vệ sinh thú y).
Cũng liên quan đến những bất cập trong kiểm dịch, ông Trần Quang Trung – Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam cho biết tổ chức này vừa mới gửi kiến nghị về quy định kiểm dịch lên Chính phủ để cải cách thủ tục hành chính với ngành sữa. “Hiện nay một số sản phẩm dinh dưỡng dù đã qua xử lý nhiệt và với tiêu chuẩn rất cao (các sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ đã đóng gói để bán lẻ; sản phẩm dinh dưỡng y tế; đồ uống chứa sữa tiệt trùng) vẫn bị kiểm dịch là rất bất hợp lý. Do đó chúng tôi đề nghị hoặc là bỏ các chỉ tiêu này trong quy định kiểm dịch hoặc Bộ NN&PTNT và Bộ Y tế phải có quy định công nhận lẫn nhau về kết quả kiểm tra để doanh nghiệp chỉ phải đi kiểm tra một lần và một nơi, đỡ tốn kém thời gian và chi phí của doanh nghiệp” – ông Trung kiến nghị.
Thành Trung
