Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Ngành Ngân hàng không được để chậm quá trình tái cơ cấu và xử lý nợ xấu…

“Xử lý nợ xấu là nhiệm vụ chung của các Bộ, Ngành không chỉ riêng của ngành Ngân hàng nhưng đầu mối và nòng cốt là ngành Ngân hàng. Chính vì vậy toàn ngành không được để chậm quá trình tái cơ cấu và xử lý nợ xấu; kịp thời phát triển những giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình xử lý nợ xấu; đồng thời nâng cao hiệu quả phối hợp giữa ngân hàng với các cơ quan xử lý nợ xấu”…là yêu cầu của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai Nghị quyết số 42/2017/QH14 và Quyết định số 1058/QĐ-TTg. Hội nghị do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam tổ chức dưới hình thức truyền hình trực tuyến tại phòng họp của NHNN và NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết một trong những “nút thắt” của ngành Ngân hàng hiện nay là tỷ lệ nợ xấu vẫn còn cao, việc xử lý nợ xấu một cách thực chất vẫn còn khó khăn. Tuy nhiên điều đáng khích lệ là hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) cơ bản vẫn giữ được an toàn, tránh được nguy cơ đổ vỡ. Bước vào giai đoạn 2016-2020, Chính phủ thực hiện tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế khi mà dư địa phát triển chật hẹp. Do vậy, một trong những nhiệm vụ trọng tâm Đại hội Đảng lần thứ XII đặt ra là tập trung tái cơ cấu nền kinh tế một cách tổng thể, toàn diện, trong điều kiện chính sách tài khóa phải hết sức chặt chẽ. Theo đó 1 trong 6 nhiệm vụ đặt ra là: tái cơ cấu các TCTD gắn với tập trung xử lý nợ xấu; xử lý căn bản, triệt để các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù hợp dựa trên nguyên tắc thị trường trên cơ sở thận trọng; đảm bảo quyền lợi người gửi tiền; nâng cao năng lực của các TCTD…

Để thực hiện chủ trương của Đảng thì Chính phủ, NHNN Việt Nam đã bám sát nhiệm vụ này; tìm kiếm các công cụ, phương thức để thực hiện thắng lợi mục tiêu trên cũng như rà soát lại các vấn đề pháp lý. Riêng trong năm 2016, lãnh đạo Chính phủ đã 3 lần làm việc với Công ty thu mua nợ quốc gia (VAMC), Bộ Tư pháp, Bộ Công an và Toà án Nhân dân Tối cao. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị Toà án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đánh giá độc lập về hành lang pháp lý để nhận diện các khó khăn, vướng mắc. Các báo cáo này đều tập trung vào yêu cầu tháo gỡ khó khăn pháp lý và kiến nghị Quốc hội xây dựng một Nghị quyết chuyên đề về xử lý nợ xấu, gắn với sửa Luật các TCTD năm 2010.

Phó Thủ tướng khẳng định chưa có dự thảo Luật, Nghị quyết nào mà Chính phủ quan tâm như với Dự thảo Nghị quyết 42 và Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Luật các TCTD. Việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 42 và Luật sửa đổi bổ sung Luật các TCTD có ý nghĩa lịch sử với hoạt động của ngành Ngân hàng trong giai đoạn hiện nay, là công cụ pháp lý quan trọng trong tái cơ cấu TCTD và xử lý nợ xấu.

Cùng  với Nghị quyết 42 và Luật sửa đổi bổ sung Luật các TCTD, Chính phủ cùng với Ban chỉ đạo tái cơ cấu và NHNN đã hoàn thành một loạt các khuôn khổ pháp lý về hoạt động ngân hàng, trong đó có: Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng tầm nhìn đến 2025; Quyết định 1058 về tái cơ cấu nợ xấu; một số Đán lớn của ngành Ngân hàng (thanh toán không dùng tiền mặt; đẩy mạnh thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng; đề án chống đô la hóa nền kinh tế; đề án tái cơ cấu các quỹ tín dụng nhân dân, xử lý các TCTD yếu kém, củng cố năng lực quản trị các ngân hàng…). “Các khuôn khổ pháp lý ban hành, đặc biệt là Nghị quyết 42 có ý nghĩa lịch sử, thể hiện tầm nhìn của Trung ương, Chính phủ, sự quyết tâm của hệ thống chính trị, sự phối hợp các ngành với nhau” Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định.

Trong quá trình tổ chức triển khai Nghị quyết 42, Luật TCTD sửa đổi và các Đề án, mặc dù còn vấp phải không ít khó khăn, thách thức song sự nỗ lực của toàn ngành Ngân hàng thì hoạt động tái cơ cấu đã đạt được những kết quả hết sức tích cực, tạo tiền đề cho giai đoạn tới. Cụ thể quy mô tài sản đã có sự gia tăng ấn tượng, tỷ lệ an toàn vốn cải thiện; nợ xấu nội bảng hiện chỉ còn 2,09%, đã giảm đáng kể kể từ khi thực hiện Nghị quyết 42; công tác xử lý nợ xấu đã đi vào thực chất hơn; vai trò của các TCTD đã rõ hơn, nhiều ngân hàng đã xử lý hết nợ xấu bán cho VAMC như VietinBank, Vietcombank…. Ngành ngân hàng đã đóng góp quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô và điều này được thế giới công nhận khi mới đây 12 ngân hàng trong nước đã được Moody’s nâng hạng tín nhiệm. Song song đó các chính sách tiền tệ cũng  được điều hành đồng bộ, linh hoạt, đạt được nhiều mục tiêu; có sự phối hợp tốt giữa chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ. Chất lượng hoạt động của ngành Ngân hàng tăng lên là minh chứng sống động cho thấy tính đúng đắn của Nghị quyết 42 cũng như sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu  NHNN cần tiếp tục phát huy vai trò đầu mối, tiếp tục phối hợp các Bộ ngành, các địa phương liên quan giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo triển khai có hiệu quả Nghị quyết 42 và Quyết định 1058; đồng thời tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ; chủ động triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu, không để quá trình này chậm lại.

Về mục tiêu, phấn đấu từ nay đến năm 2020 hoàn thành và vượt mức chỉ tiêu mục tiêu đã đề ra tại Nghị quyết số 42 và Quyết định số 1058. Riêng trong năm 2018 này phấn đấu hoàn thành 30% mục tiêu đề ra cho cả giai đoạn 2016-2020. Phấn đấu đến năm 2020 đưa tỷ lệ nợ xấu (bao gồm nợ xấu nội bảng và ngoại bảng) xuống dưới 3% theo thông lệ quốc tế; đồng thời với việc đẩy mạnh xử lý nợ xấu là không để nợ xấu mới phát sinh.

Về củng cố và xử lý các TCTD, Phó Thủ tướng yêu cầu cần tiếp tục triển khai Đề án xử lý các TCTD yếu kém, đặc biệt trong đó có tái cơ cấu các quỹ tín dụng nhân dân; rà soát lại, tái cơ cấu các công ty tài chính. Với VAMC, cần có lộ trình tăng vốn cũng như tăng cường năng lực tài chính quản trị cho công ty này, nhất là về nhân sự; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để VAMC thực hiện mua bán nợ theo cơ chế thị trường. Đối với các TCTD cần nêu cao tinh thần trách nhiệm và ý thức nghề nghiệp, nâng cao ý thức đạo đức nghề nhiệp trong kinh doanh, chủ động hơn trong xử lý nợ xấu. Các TCTD tăng cường công tác thanh tra kiểm tra giám sát, thực hiện những đề án được Thống đốc phê duyệt và giám sát thực hiện.

Phó Thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn ngành Ngân hàng phấn đấu nâng cao các dịch vụ ngân hàng, tính toán và xử lý đúng đắn mối quan hệ số lượng và chất lượng tín dụng; tiếp tục xử lý sở hữu chéo giữa các ngân hàng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, thanh tra, giám sát của NHNN để phát hiện kịp thời và hạn chế tối đa những sai phạm, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với hệ thống ngân hàng.

Những kết quả tích cực sau 1 năm triển khai Nghị quyết 42 và Quyết định 1058

Năng lực tài chính của các TCTD được củng cố, vốn điều lệ tăng nhanh dần qua các năm. Tính đến 30/6/2018, vốn điều lệ của toàn hệ thống ước đạt 519.010 tỷ đồng, tăng 1,3% so với cuối năm 2017, tăng 6,3% so với cuối năm 2016. Vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống ước đạt 720.430 tỷ đồng, tăng 9,1% so với cuối năm 2017, tăng 21,1% so với cuối năm 2016.

Chất lượng tín dụng được cải thiện, các giải pháp xử lý nợ xấu được triển khai đồng bộ cùng với các biện pháp kiểm soát, phòng ngừa nợ xấu mới phát sinh đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng tín dụng và giảm tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các TCTD. Bên cạnh đó, Nghị quyết 42 bước đầu đã tạo điều kiện quan trọng góp phần xử lý nợ xấu tại các TCTD, đến cuối tháng 6/2018 tỷ lệ nợ xấu so với so với tổng nợ là 2,09%, giảm so với thời điểm 31/12/2016 (2,46%).

Đến 30/6/2018, hệ thống TCTD đã xử lý được 138.290 tỷ đồng nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 (không bao gồm 61.040 tỷ đồng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu nội bảng). Trong đó, xử lý nợ xấu nội bảng là 70.230 tỷ đồng (chiếm 50,78%), xử lý các khoản nợ đang hạch toán ngoài bảng cân đối kế toán xác định theo Nghị quyết 42 là 21.590 tỷ đồng (chiếm 15,61%) và xử lý các khoản nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 đã bán cho VAMC được thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt là 46.460 tỷ đồng (chiếm 33,59%).

Theo :  Kim Phương