‘Nước Anh toàn cầu’ của Boris Johnson cần nhiều hơn một thỏa thuận thương mại với Australia
Thỏa thuận thương mại mới đầu tiên của Anh hậu Brexit là một lời nhắc nhở tỉnh táo về nhiệm vụ to lớn mà nước này phải đối mặt khi tìm cách bù đắp cho việc mất đi các lợi ích kinh tế của tư cách thành viên Liên minh châu Âu (EU).
Thỏa thuận được công bố hôm thứ Ba với Australia là thỏa thuận thương mại song phương đầu tiên mà Anh đàm phán hoàn toàn từ đầu sau khi họ rời EU vào năm ngoái. Anh cũng đạt được các thỏa thuận với Nhật Bản và Na Uy, nhưng chúng dựa trên các thỏa thuận hiện có do EU đàm phán. Khả năng của Anh trong việc thiết lập chính sách thương mại của riêng mình đã được chính phủ coi là một lợi ích chính của Brexit. Tuy nhiên, thỏa thuận với Australia chỉ được kỳ vọng sẽ thúc đẩy quy mô nền kinh tế Anh thêm 0,02% trong vòng 15 năm, làm tăng GDP thêm 500 triệu bảng Anh (704 triệu USD) so với mức năm 2018, theo Bộ Thương mại Quốc tế. Trong khi đó, mối quan hệ thương mại mới của Anh với EU dự kiến sẽ dẫn đến việc mất sản lượng trong thời gian dài khoảng 4% so với việc ở lại trong khối, theo dự báo trước đó của Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách Vương quốc Anh.
Thỏa thuận với Australia được đưa ra trong bối cảnh chính phủ Anh đang vật lộn để hòa hợp với EU, đối tác thương mại quan trọng nhất của nước này. Căng thẳng đang diễn ra giữa hai bên liên quan đến thương mại với Bắc Ireland leo thang tại cuộc họp G7 cuối tuần qua, làm tăng nguy cơ bùng phát tranh cãi thương mại chỉ sáu tháng sau khi Brexit được hoàn tất.
Các chuyên gia cho rằng nếu Thủ tướng Anh Boris Johnson muốn mang lại những lợi ích thương mại thực sự, thì ông nên tập trung vào việc giảm căng thẳng với Brussels. Anh đang hy vọng vào các thỏa thuận lớn hơn với các quốc gia như Mỹ và Ấn Độ.
Theo chính phủ Anh, thỏa thuận với Australia sẽ cắt giảm thuế đối với các sản phẩm như ô tô, rượu whisky Scotland, bánh quy và gốm sứ, thúc đẩy mối quan hệ thương mại trị giá 13,9 tỷ bảng Anh (19,5 tỷ USD) vào năm ngoái. Thỏa thuận cũng sẽ giúp người Anh dưới 35 tuổi đi du lịch và làm việc ở Australia dễ dàng hơn và giảm giá mà người tiêu dùng phải trả cho những hàng hóa như rượu vang Jacob’s Creek. Johnson cho biết: “Đây là nước Anh toàn cầu đang ở khả năng tốt nhất – hướng ra bên ngoài và thực hiện các giao dịch lớn giúp làm sâu sắc thêm các liên minh của chúng ta và giúp đảm bảo mọi vùng của đất nước xây dựng trở lại tốt hơn từ đại dịch”.
Nhưng các doanh nghiệp Anh đã nhanh chóng chỉ ra rằng thỏa thuận này gần như không đủ để bù đắp những gì Anh đã từ bỏ khi quyết định rời khỏi EU, vốn chiếm 47% thương mại của Anh trị giá hơn 660 tỷ bảng Anh (927 tỷ USD)/năm.
William Bain, người đứng đầu chính sách thương mại tại Phòng Thương mại Anh cho biết trong một tuyên bố: “Thương mại với Australia chỉ chiếm khoảng 1,2% tổng thương mại của Anh, vì vậy trong khi một thỏa thuận sẽ có những lợi ích đáng hoan nghênh, nó vẫn không bù đắp được các vấn đề đang diễn ra trong thương mại với EU”. Các đại diện từ các cơ quan thương mại của Scotland nói: “Chúng tôi hoan nghênh một chính sách thương mại đầy tham vọng nếu nó sẽ mở ra cơ hội mới cho các nhà sản xuất của chúng tôi. Điều đó cho thấy chúng ta không nên ảo tưởng rằng thị trường EU vẫn là thị trường xuất khẩu quan trọng nhất, trong bối cảnh đây vẫn là điểm đến của 2/3 tổng lượng thực phẩm xuất khẩu. Các thỏa thuận thương mại mới hậu Brexit với thị trường xuất khẩu lớn nhất của chúng ta đã làm cho thị trường này tốn kém hơn, phức tạp hơn và rủi ro cao hơn”.
Nhã Nam
