Nỗi đau kinh tế lớn của Nga trước các lệnh trừng phạt
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đang giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Nga. Đồng rúp đang lao dốc, các doanh nghiệp nước ngoài đang tháo chạy và giá đang tăng mạnh. Các sản phẩm quen thuộc có thể biến mất khỏi các cửa hàng và việc những người thuộc tầng lớp trung lưu có thể có các kỳ nghỉ ở nước ngoài cũng đang bị nghi ngờ.
Ngoài nỗi đau ngắn hạn, nền kinh tế Nga có thể sẽ chứng kiến sự trì trệ ngày càng sâu sắc bắt đầu xảy ra từ rất lâu trước khi xâm lược Ukraine.
Tuy nhiên, một số nhà kinh tế nói rằng khó có thể xảy ra một sự sụp đổ hoàn toàn. Richard Connolly, một chuyên gia về kinh tế Nga tại Viện Quân sự Hoàng gia Anh ở Anh, cho rằng bất chấp các lệnh trừng phạt tài chính trừng phạt, Nga đã xây dựng “một nền kinh tế để đương đầu với xung đột”.
Sự tham gia sâu rộng của chính phủ Nga vào nền kinh tế và số tiền họ vẫn kiếm được từ xuất khẩu dầu và khí đốt – ngay cả khi có lệnh cấm từ Mỹ và Anh – sẽ giúp giảm nhẹ đòn giáng đối với nhiều công nhân, người hưu trí và nhân viên chính phủ ở một quốc gia đã phải chịu đựng ba các cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng trong ba thập kỷ qua. Và như các nhà kinh tế chỉ ra, Iran, một nền kinh tế nhỏ hơn và kém đa dạng hơn nhiều, đã phải chịu đựng sự khốn khổ của các lệnh trừng phạt trong nhiều năm vì chương trình hạt nhân của mình nhưng không bị phá vỡ hoàn toàn.
Tuy nhiên, đồng tiền của Nga đã giảm mạnh, điều này sẽ làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu khi lạm phát đã ở mức nóng ở mức 9%. Tỷ giá hôm 23/2 là 80 rúp/một đô la Mỹ, một ngày trước cuộc xâm lược. Đến thứ Năm, con số này là 119 rúp/đô la – ngay cả sau khi ngân hàng trung ương Nga thực hiện các biện pháp quyết liệt để ngăn chặn đà lao dốc, bao gồm cả việc tăng gấp đôi lãi suất lên 20%.
Các ước tính về tác động ngắn hạn đối với tăng trưởng kinh tế của Nga rất khác nhau vì có thể sẽ có thêm nhiều lệnh trừng phạt và hậu quả từ cuộc chiến của Tổng thống Vladimir Putin là không chắc chắn.
Triển vọng dài hạn cho một nền kinh tế đang phát triển là không tốt – vì những lý do xuất hiện từ lâu trước chiến tranh: Một số người trong cuộc được ưu ái kiểm soát các công ty và lĩnh vực lớn, dẫn đến thiếu sự cạnh tranh và đầu tư mới. Nga đã thất bại trong việc đa dạng hóa khỏi lĩnh vực dầu khí thống trị của mình. Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 gần bằng năm 2014.
Đầu tư nước ngoài được xây dựng trong hơn 30 năm kể từ khi Liên Xô sụp đổ và những công việc mà nó mang lại đang sắp ra đi. Các tập đoàn lớn như Volkswagen, Ikea và Apple đã ngừng hoạt động các nhà máy hoặc tạm dừng bán hàng, trong khi các tập đoàn năng lượng khổng lồ BP, Exxon và Shell cho biết họ sẽ ngừng mua dầu và khí đốt của Nga hoặc rút khỏi quan hệ đối tác ở đó.
Tác động lâu dài đối với chính phủ của Putin trong chính trị trong nước là khó dự đoán. Simon Commander, đối tác quản lý tại công ty tư vấn Altura Partners và là cựu quan chức Ngân hàng Thế giới, cho biết “sự chính danh của chế độ được thúc đẩy bởi sự thịnh vượng… dường như là điều không thể đạt được. Điều đó có thể không chuyển thành những bất đồng công khai, chứ chưa nói đến một cuộc nổi dậy, nhưng nó sẽ khó giúp ích cho giới chuyên quyền”.
Thảo Anh
