Nỗ lực trấn áp Jack Ma gây ra mối đe dọa mới cho ngành công nghệ Trung Quốc
Các công ty công nghệ Trung Quốc đã làm khá tốt khi thuyết phục các nhà đầu tư toàn cầu rằng họ hoạt động độc lập với Đảng Cộng sản. Giờ đây, Jack Ma đã trở thành một ví dụ điển hình cho những người hoài nghi về các công ty này.
Các công ty từ Alibaba Group Holding đến Tencent Holdings đã chi hàng tỷ USD cho các thương vụ mua lại ở nước ngoài trong khi phát triển các ứng dụng và công nghệ thách thức các đối thủ phương Tây, mà ít hoặc không có sự can thiệp của nhà nước. Nhưng việc Bắc Kinh trấn áp ông Jack Mã và Tập đoàn Ant group của ông sau khi ông chỉ trích các cơ quan quản lý được cho là đã cung cấp lý lẽ ủng hộ cho các nhà chỉ trích Trung Quốc ở Washington, những người từ lâu đã khẳng định rằng không có doanh nghiệp hoặc gã khổng lồ công nghệ nào của Trung Quốc nằm ngoài tầm kiểm soát của Tập Cận Bình.
Các động thái của Bắc Kinh có thể gây áp lực lên chính quyền sắp tới của Joe Biden để thúc đẩy các hành động tiếp theo gây bất lợi cho Trung Quốc, mặc dù không rõ tổng thống đắc cử sẽ tiếp tục các chính sách hiếu chiến của ông Trump đến mức nào.
Sự ảnh hưởng của đảng Cộng sản Trung Quốc đối với hoạt động kinh doanh thậm chí còn trở nên rõ ràng hơn trong 12 tháng qua khi ông Tập thúc đẩy củng cố quyền lực trước đại hội đảng lớn vào năm tới, khi ông dự kiến sẽ kéo dài thời gian cầm quyền thêm ít nhất 5 năm nữa. Covid-19 càng củng cố sự kiểm soát của ông, thúc đẩy một chiến dịch để hướng nền kinh tế trở lại đúng hướng và loại bỏ các mối đe dọa được nhận thấy đối với an ninh quốc gia.
Mark Natkin, giám đốc điều hành của Marbridge Consulting có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết: “Bạn cần phải hết sức lưu ý xem ai là người kiểm soát các quy định, ai kiểm soát việc cấp phép – ai là người chịu trách nhiệm chính.
Và nếu bạn quên mất điều đó và bạn tỏ ra quá chỉ trích hoặc đảm nhận quá nhiều vai trò thường thuộc về đảng Cộng sản Trung Quốc, thì bạn sẽ bị cắt giảm một hoặc hai bậc”.
Mỹ cũng viện dẫn những lo ngại về ảnh hưởng của chính phủ Trung Quốc đối với ngành công nghiệp tư nhân để biện minh cho nỗ lực buộc ByteDance phải bán thị phần tại Mỹ và chiến dịch toàn cầu để thuyết phục các đồng minh từ bỏ thiết bị do Huawei Technologies. Những người ủng hộ các hành động như vậy thường viện dẫn các chính sách của Trung Quốc như luật năm 2017 yêu cầu các công ty “hỗ trợ, giúp đỡ và hợp tác” với các cơ quan tình báo.
Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng nhiều lần trừng phạt các giám đốc điều hành vì quản lý yếu kém, bao gồm cả Wu Xiaohui của Tập đoàn Bảo hiểm Anbang.
Nhưng những nỗ lực gần đây nhằm gây ảnh hưởng của chính phủ đối với các công ty và can thiệp vào môi trường kinh doanh đã leo lên cấp độ mới.
Điều đó đã cung cấp thêm lý lẽ cho phe diều hâu chống Trung Quốc ở Washington, những người cho rằng đảng Cộng sản Trung Quốc đang gây ảnh hưởng quá nhiều đến các công ty Trung Quốc.
Ông Tập cần các nhà điều hành doanh nghiệp đứng về phía mình để đạt được các mục tiêu chiến lược như kế hoạch kinh tế “tuần hoàn kép” tập trung vào tiêu dùng nội địa, phát triển chuỗi cung ứng an toàn và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài. Trong khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là nền kinh tế đầu tiên phục hồi từ Covid-19, sự phục hồi của họ đang có dấu hiệu đạt đỉnh ngay cả khi tăng trưởng toàn cầu vẫn chậm chạp và quan hệ với Mỹ vẫn căng thẳng.
Nhà nghiên cứu Alex Capri viết trong một báo cáo gần đây cho Hinrich Foundation: “Dưới thời Chủ tịch Tập, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã siết chặt hơn các công ty công nghệ. Ngoài việc đưa các quan chức của đảng vào các công ty nổi tiếng, họ tiếp tục ngăn chặn các giám đốc điều hành công ty có năng lực cao, nơi chính quyền nhận thấy rằng họ đang hoạt động độc lập với Đảng hoặc trở nên quá ảnh hưởng”.
Thanh Bình
