Nghiên cứu công nhận “hộ chiếu vắc xin” với các nước, sớm mở cửa nền kinh tế khi điều kiện cho phép

Đây là một trong những nội dung nổi bật tại dự thảo Nghị quyết hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025 và một số giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Dự thảo do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ban ngành liên quan triển khai xây dựng theo chỉ đạo của Chính phủ

Tiếp tục đồng hành tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh

Dự thảo Nghị quyết nhấn mạnh những năm qua khu vực doanh nghiệp luôn giữ vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an sinh xã hội của đất nước. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tác động tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân vẫn phát huy tinh thần đoàn kết, quyết tâm, vượt khó, tự lực, tự cường, nỗ lực thích ứng với hoàn cảnh khó khăn để duy trì sản xuất kinh doanh và việc làm cho người lao động; đồng thời nêu cao tinh thần chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau, đồng hành, đóng góp với các địa phương trong phòng chống dịch bệnh, hỗ trợ người dân, cộng đồng, tổ chức cứu trợ, vận chuyển và thực hiện hoạt động thiện nguyện, thể hiện nghĩa cử cao đẹp của doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam.

Tuy nhiên từ đầu năm 2021 đến nay, đợt tái bùng phát dịch lần thứ 4 diễn biến phức tạp và kéo dài khiến cho các doanh nghiệp vốn đã bị tổn thương lại càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Các nguồn lực dự trữ dần cạn kiệt, sức chống chịu của các doanh nghiệp tiếp tục suy giảm trong khi thị trường trong nước lẫn quốc tế vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi hoặc đang phục hồi rất chậm. Tình hình này đòi hỏi các chính sách, giải pháp nhanh, mạnh và kịp thời hơn từ phía Chính phủ nhằm tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, tiếp sức cho doanh nghiệp ổn định, duy trì sản xuất kinh doanh và việc làm cho người lao động.

Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ tin tưởng giao phó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến xác đáng của cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, xây dựng dự thảo Nghị quyết hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025 và một số giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Dự thảo đưa ra một số mục tiêu về hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, phấn đấu sớm kiểm soát được đại dịch Covid-19 để khôi phục các hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian sớm nhất. Giảm thiểu tối đa số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, giải thể, phá sản do tác động của đại dịch thông qua hỗ trợ tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Phấn đấu đến hết năm 2021 sẽ đạt một số chỉ tiêu cụ thể: luỹ kế khoảng 1 triệu lượt doanh nghiệp, khách hàng được hưởng chính sách tín dụng hỗ trợ ứng phó đại dịch Covid-19; khoảng 160.000 doanh nghiệp được hưởng chính sách gia hạn nộp thuế; miễn, giảm thuế, phí, tiền thuê đất; khoảng 50.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động; hàng trăm nghìn doanh nghiệp được tiếp cận các chính sách hỗ trợ về giảm tiền điện, tiền nước, cước viễn thông, chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động, đào tạo lao động…

Gỡ nút thắt bằng 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cấp bách của doanh nghiệp bị tác động bởi đại dịch Covid-19, dự thảo Nghị quyết đưa ra 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Đầu tiên là nhóm nhiệm vụ, giải pháp thực hiện các biện pháp, phòng chống đại dịch Covid-19 linh hoạt, hiệu quả, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.

Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp kiến nghị được bổ sung vào Nghị quyết số 21/NQ-CP ngày 26/2/2021 của Chính phủ về đối tượng ưu tiên tiêm vaccine phòng Covid-19 là người lao động trong các doanh nghiệp tại các vùng kinh tế trọng điểm, các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp; người làm việc trong một số lĩnh vực có tiếp xúc cao nhằm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, đảm bảo tiến độ thực hiện các đơn hàng, chống đứt gãy chuỗi cung ứng. Bộ KH&ĐT cho rằng đây là những kiến nghị xác đáng, cần tiếp thu, điều chỉnh.

Đối với phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp xoay quanh sự thiếu nhất quán giữa các địa phương trong thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid – 19 gây khó khăn cho doanh nghiệp, dự thảo Nghị quyết cũng quy định các địa phương thực hiện thống nhất theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vừa duy trì ổn định sản xuất kinh doanh, vừa phòng, chống dịch bệnh và bảo đảm an toàn cho người lao động, huy động các nguồn lực xã hội để hỗ trợ thiết thực cho người lao động tại các doanh nghiệp.

Thứ hai, nhóm nhiệm vụ, giải pháp đảm bảo lưu thông hàng hoá thông suốt, hiệu quả, khắc phục chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị bị gián đoạn.

Thời gian qua, do thiếu một số hướng dẫn cụ thể và cả việc thực hiện giữa các địa phương chưa thống nhất, gây ra tình trạng ùn ứ, ách tắc lưu thông hàng hóa tại một số cảng biển và trên cả đường bộ, đường thủy, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Nhằm khắc phục những bất cập trên, đảm bảo chuỗi cung ứng không bị đứt gãy, dự thảo Nghị quyết giao các địa phương và doanh nghiệp chủ động nghiên cứu, thống nhất, quyết định và chịu trách nhiệm về phương án, điều kiện tổ chức sản xuất kinh doanh an toàn phù hợp với diễn biến đại dịch Covid-19 ở địa phương và điều kiện thực tế của doanh nghiệp (bao gồm cả việc kiểm tra và cho phép doanh nghiệp hoạt động trở lại khi đáp ứng điều kiện)

Thứ ba, nhóm nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn về lao động, chuyên gia.

Có thể thấy vướng mắc nổi cộm hiện nay là vấn đề cấp, gia hạn giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài làm việc cho doanh nghiệp; thời gian làm thêm giờ; quy trình về cách ly y tế để các địa phương tiếp nhận lao động đến và trở về. Để tháo gỡ nút thắt này, dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định giao các Bộ, ngành liên quan và địa phương nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung các quy định theo hướng áp dụng linh hoạt các quy định, điều kiện phù hợp với bối cảnh mới.

Hiện nay việc đảm bảo nguồn cung vắc xin, kịp thời tổ chức tiêm chủng cho người lao động và người dân là hết sức quan trọng nên dự thảo Nghị quyết giao Bộ Ngoại giao cần đẩy mạnh “ngoại giao vắc xin”; vận động, thúc đẩy đối tác, cung cấp vắc xin đúng cam kết; thúc đẩy chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin và thuốc điều trị Covid-19; hỗ trợ trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế. Nghiên cứu công nhận lẫn nhau “hộ chiếu vắc xin” với các quốc gia, vùng lãnh thổ cũng cần được đẩy nhanh nhằm sớm mở cửa nền kinh tế khi điều kiện cho phép.

Cuối cùng là nhóm nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ cắt giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn về dòng tiền cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh.

Theo Bộ KH&ĐT, hiện nay doanh nghiệp đang rất khó khăn về dòng tiền, chính vì vậy cần tiếp tục có các chính sách, giải pháp như miễn, giảm, giãn, hoãn các khoản thuế phải nộp, phí phải đóng (đoàn phí, kinh phí công đoàn; bảo hiểm xã hội; giá điện; thuế tiêu thụ đặc biệt và phí trước bạ đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước; tiền ký quỹ kinh doanh dịch vụ du lịch lữ hành nội địa và quốc tế; phí cấp phép kinh doanh dịch vụ lữ hành, cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch; phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển). Trong năm 2020 vừa qua, các chính sách này đã phát huy tác dụng, vừa hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, vừa kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất trong nước, góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy dự thảo Nghị quyết giao Bộ Tài chính nghiên cứu, đánh giá tác động trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ xem xét tiếp tục thực hiện chính sách này.

Ngoài ra dự thảo Nghị quyết cũng cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo hướng mở rộng đối tượng, phạm vi được áp dụng chính sách cho phù hợp với diễn biến thực tế của dịch bệnh.

Nhật Anh